Halvajam. Ja echt jam! Aardbeien jam of 4 vruchtenjam, deze jam is laag in calorieën en dus een prima broodbeleg voor wanneer je wilt afvallen. Hier geld wel dat er gezonder broodbeleg te vinden is, maar in de categorie jammen is dit de beste.
Hierdoor bevat choco bijna twee keer zoveel calorieën als confituur. Wil je de gezondste keuze maken? Kies dan confituur, honing of stroop. Deze bevatten vooral suiker en geen of weinig vet.
Afhankelijk van de gebruikte vruchten levert jam nog wat vezels en vitamine C. Overigens is minder zoete jam niet noodzakelijkerwijs gezonder. Je bent namelijk geneigd om er meer van op je brood te smeren.
Pindakaas steekt met kop en schouders boven jam uit, als het gaat om het leveren van energie. 100 gram pindakaas levert 675 kcal, jam bevat 246 kcal. In jam is de energie voornamelijk afkomstig uit koolhydraten. Niet gek, want vaak is één van de eerste ingrediënten op een potje jam suiker.
Maar het is hartstikke zoet, dus is het wel zo gezond? Om maar meteen met de deur in huis te vallen: het is niet zo gezond als je misschien zou denken. Ongezond is het ook niet, maar het bestaat wel voor de helft uit suiker. Dit is iets minder suiker dan in jam zit (daar zit gemiddeld 60 procent suiker in).
Maar welk zoet beleg is dan het gezondst? Voorbeelden van gezond zoet broodbeleg zijn producten die in de Schijf van Vijf staan, zoals appelstroop, perenstroop, halvajam of jam. Tevens is fruit ook een gezond broodbeleg, denk hierbij aan plakjes aardbei, appel of banaan.
Helaas bevat gewone jam (vaak veel) suiker of bijvoorbeeld fructosesiroop, glucosesiroop of vruchtenconcentraat en daarom is geen enkele 'gewone' jam in een koolhydraatarm/keto menu, ook niet als er bijvoorbeeld 'light' op staat of 'minder suiker' of zelfs 'geen suiker toegevoegd'.
Verder is het belangrijk dat je kiest voor mager beleg, niet te dik belegt en voldoende water drinkt. Dit kan per dag al veel calorieën schelen! Neem bijvoorbeeld zuivelspread, 20+ kaas, hummus, sandwichspread, rosbief of ham.
Wat diëtist Harriët Verkoelen betreft is de stelregel: meer groente, minder fruit bij diabetes type 2. Fruit zorgt er namelijk voor dat je bloedsuikers de hoogte in vliegen, legt ze uit. Zeker als je een banaan of trosje druiven (125 gram) neemt waar al snel vier suikerklontjes inzitten.
Hartig beleg bevat geen koolhydraten. Kies bijvoorbeeld voor: kaas, smeerkaas, cottage cheese/Hüttenkäse, Zwitserse strooikaas. Of kies voor vleeswaren. Magere soorten hebben hierbij de voorkeur, omdat vette soorten veel verzadigd (ongunstig) vet bevatten.
Bramen: door het grote aantal gezonde voedingsstoffen kunnen bramen worden gezien als het gezondste fruit! Bramen bevatten veel belangrijke vitamines (A, B1, B2, B6, B11, C en E) en mineralen (natrium, kalium, calcium, fosfor, ijzer, magnesium en koper).
5x toch even wat anders
Toch kan je vleeswaren als ham, boterhamworst en kipfilet wel maximaal één keer per dag wel eten. Deze drie soorten vleeswaren zijn namelijk minder vet, alleen bevatten wel zout. Kaas bevat daarentegen veel vetten, dus ook hiervoor geldt niet te veel kaas als je gezond wil eten.
10+, 20+ of 30+ kaas met niet te veel zout (minder dan 2 gram zout per 100 gram kaas) staat samen met andere melkproducten in de Schijf van Vijf vanwege de positieve effecten op de gezondheid. Ook hüttenkäse en mozzarella en verse geitenkaas met niet te veel verzadigd vet staan in de Schijf van Vijf.
Bij mensen met diabetes en een gezond gewicht, lijken magere en halfvolle zuivelproducten geen ander effect te hebben dan volle zuivel. Kies in ieder geval melkproducten (zoals yoghurt en kwark) zonder toegevoegde suikers.
Gemiddeld eten we namelijk zo'n 134 gram brood per dag. Dat staat gelijk aan 3,5 tot 4 sneetjes. Maar als je kijkt naar onderstaande tabel van het Voedingscentrum ligt dat toch echt op de ondergrens van het advies. Volwassen mannen hebben namelijk zo'n 6 tot 8 sneetjes brood per dag nodig en vrouwen zo'n 4 tot 5.
Toch is pindakaas gezond
Maar omdat pindakaas voor ruim de helft uit vet bestaat, is het behoorlijk calorierijk: ongeveer 630 kilocalorieën per 100 gram, veel meer dan bijvoorbeeld volvette kaas (ongeveer 390 kcal) of boterhamworst (309 kcal). Toch is het een gezonde vervanger van zulk hartig beleg.
Het eten van ongezouten noten en pinda's verlaagt het LDL-cholesterol, dat slecht is voor de bloedvaten, en verkleint de kans op hart- en vaatziekten.” Andere tips voor verantwoord beleg die het Voedingscentrum meegeeft: Zuivelspread is kant-en-klaar beleg dat ook in de Schijf van Vijf staat.
Kaas levert niet dezelfde voedingsstoffen als vlees. Kaas levert weliswaar evenveel eiwit als vlees en vitamine B12, maar bevat maar heel weinig ijzer, zo'n 0,1 milligram per 100 gram. Bovendien bevat kaas vaak veel verzadigd vet, zeker de vette (48+) varianten en veel zout.
Vetgehalte. Brie is een van de vetste kazen die er zijn. Brie is namelijk 50+ of 60+, dit betekent dat 50% à 60% van de kaas uit vet bestaat als je het water uit de kaas weghaalt. Brie heeft dus erg veel vet, en daarvan is ook een hoop vet verzadigd vet.