Wespen hebben een angel, waarmee ze gif in de huid kunnen spuiten. Op het moment dat je wordt gestoken door een wesp, voel je direct een scherpe pijn op de plek van de steek.
De steek is zeer pijnlijk. Men ziet lokale roodheid, een zwelling van enkele centimeters en een lichte verharding. Meestal gaat dit gepaard met jeuk. Deze reactie, veroorzaakt door vasoactieve amines en peptiden, verdwijnt meestal enkele uren na de steek.
Na een wespensteek is het normaal dat het gebied rondom de steek gaat jeuken. Probeer niet te krabben. Plaats ijs of azijn rond het gebied en dek eventueel de steek af. Hierdoor zul je niet steeds willen krabben en blijft het schoon.
Bijen zijn vreedzamer dan wespen, maar als hun nest wordt bedreigd of als je op ze trapt, halen ze hun wapen tevoorschijn. Een bijensteek is doorgaans minder pijnlijk dan een wespensteek, al bevat een bijensteek meer gif. Bijen steken echter maar één keer, waarna ze langzaam sterven.
Raadpleeg een arts als: je de achtergebleven angel niet zelf kunt verwijderen; het slachtoffer uitgebreide roodheid of een pijnlijke jeukende zwelling krijgt, maar zich verder goed voelt; het slachtoffer zich na de steek slecht begint te voelen (dit kan tot 24 uur nadien zijn);
Door de angel met een pincet eruit te halen, heb je kans dat je tijdens het knijpen nog een restje gif in je huid 'perst'. Schrapen met een pas is vaak al voldoende om de angel eruit te halen. Mocht je in de buurt van een keuken zijn: een broodmes helpt ook.
De bosbodem huisvest het insect met de pijnlijkste steek ter wereld, de kogelmier. Zijn gif bevat de stof poneratoxine. De gifstof beïnvloedt de elektrische signalen in de hersenen en blokkeert ionenkanalen in de synapsen. Justin Schmidt beschrijft de steek van de kogelmier als 'Pure, intense, uitstralende pijn.
Spoel water over de gestoken plek. Zo kun je achtergebleven restjes gif nog verwijderen. Leg een koud kompres op de gestoken plek. Dit kan de zwelling verminderen.
En helpt azijn bij een bijen- of wespensteek? Sommige mensen zweren bij azijn bij een wespen- of bijensteek. Meng hiervoor een beetje (appel)azijn 50/50 met water en smeer dit op de plek van de steek. Dit vermindert de irritatie en jeuk.
Een dode wesp zal zelf niet meer actief steken. Door een menselijke handeling (bv. toevallig blootvoets op een wespenangel trappen, of een dode wesp onhandig vast nemen) kan de angel toch in onze huid terecht komen. Dit is op zich al pijnlijk.
Wespen komen af op vlees en zoetigheid, maar houden niet van de geur van citroen, kruidnagel en geranium. Er is onderzoek gedaan naar geuren waarbij wespen uit de buurt blijven en deze passen goed in een kruidentuin.
Een nest van 6.000 wespen kan zo in één week een half miljoen vliegen en zo'n 130.000 muggen vangen. Maar wespen fungeren ook als een soort natuurlijke opruimingsdienst. Kadavers van kleine zoogdieren, amfibieën en vogels worden in stukjes gebeten en gevoederd aan de larven. Wespen hoeven zeker geen vijanden te zijn.
1) Wespen kunnen wel meerdere keren steken
Bijen kunnen maar één keer steken: hun angel blijft zitten en de bij gaat dood. De angel van wespen blijft niet zitten, dus ze kunnen meerdere keren steken.
“Het enige wat je bereikt, is dat je de huid rondom de steek kapot maakt. Dit zorgt ervoor dat het gif zich misschien nog verder kan verspreiden en je eerder kans krijgt op ontstekingen. Een ijsblokje of coldpack werkt beter. Na een paar uur is de pijn echt weg.”
Wespen steken zodra ze zich bedreigd voelen. Wespen kunnen meerdere malen steken, dit komt doordat de angel van een wesp niet in de huid achterblijft. Een angel van een wesp is glad en na een steek komt de angel onbeschadigd uit de huid.
Hoe gevaarlijk zijn wespensteken? Iedereen reageert anders op een wespensteek, maar over het algemeen is ook een steek niet gevaarlijk. Het prikt en brandt een beetje en er ontstaat een rode zwelling op je huid. Gelukkig verdwijnt de pijn en het bultje vanzelf weer.
Soms op andere plaatsen of over heel het lichaam: roodheid, zwelling, netelroos (jeukende bulten), zwellingen van huid of slijmvliezen. Zwelling in de keel kan gevaarlijk zijn: moeilijke ademhaling. Piepende adem, kortademigheid of een drukkend gevoel op de borst. Hartkloppingen.
Er zijn verschillende soorten insecten die kunnen steken of bijten. Wespen, bijen, hommels, muggen, teken, mieren, vlooien en dazen bijvoorbeeld. Een steek of beet van deze insecten zijn niet gevaarlijk tenzij het slachtoffer allergisch is. Wel geven ze ongemakken zoals jeuk en pijn, roodheid en zwelling.
Geuren om wespen op afstand te houden
Wespen houden niet van kruidnagel. Zet een schaaltje met kruidnagel op bijvoorbeeld de tuintafel en de wespen komen niet meer in de buurt. Zet een bakje met azijn (eventueel verwarmd) op tafel en de diertjes zullen op afstand blijven. Nog beter: voeg een paar kruidnagels toe.
Zij moeten in eerste instantie drinken om dehydratatie te vermijden. In tweede instantie hebben wespen bovendien ook water nodig om het papierachtig materiaal te maken waaruit hun nesten zijn opgebouwd (zowel het ballonvormig omhulsel als de raten).
Felle, heldere kleuren trekken wespen en andere insecten aan. Doe dus zo min mogelijk felle kleuren aan, zoals geel, paars, rood en blauw, zodat je minder aantrekkelijk bent voor wespen.
Koel de plaats van de steek met een nat kompres of een coldpack. Gebruik eventueel een zalf tegen huidirritatie, bijvoorbeeld zalf met menthol, aloë vera of calendula (gebruik volgens bijsluiter). Verwijder bij een steek in een vinger eventuele ringen van die vinger. Wordt de plek waar je bent gestoken erg dik?
Door de insectensteek kan de vinger namelijk opzwellen. Leg een nat kompres (washandje, theedoek, gaasje) of een koud kompres op de plaats van een insectenbeet. Dit vermindert de pijn en jeuk.
Kom direct in actie in de volgende gevallen: Bij een steek in de mond of keel door een bij, wesp of hoornaar: Bel direct 112. Laat het slachtoffer ondertussen op een ijsblokje zuigen om de zwelling tegen te gaan. Bij een allergische reactie: Bel direct 112 bij allergische verschijnselen na een insectensteek.