Meer dan driekwart (77 procent) van de wereldproductie aan soja is bestemd voor het
Sojaolie wordt in Europa vooral gebruikt voor menselijke consumptie als grondstof voor voedingsmiddelen en cosmetica. Ongeveer 75 procent van de wereldwijde sojaproductie wordt gebruikt als veevoer.
Kijk, de meeste soja wordt in Zuid-Amerika in het Amazonegebied verbouwd. 75% van die soja gaat niet direct naar de mens, maar wordt voer voor dieren. De overige 25% wordt verwerkt in producten die jij liever niet eet. Je vindt ze in het midden van de supermarkt…
Zo blijkt uit tal van studies dat een kilogram sojabonen zo'n 0,6 kg CO2-equivalenten uitstoot, terwijl bij de productie van een kilogram tofu in totaal 0,7 kg CO2 vrijkomt. De verwerking van soja tot tofu stoot dus nog eens 0,1 kg CO2 uit.
Meer dan 90% van de soja die in Zuid-Amerika verbouwd wordt wordt puur en alleen verbouwd als veevoer. Door vlees, zuivel of eieren te eten draag je dus bij aan de boskap in het Amazonegebied. De rest van de soja wordt voor het grootste deel gebruikt als biobrandstof (een geschatte 6-7%).
Niet-duurzaam geteelde soja zorgt voor ontbossing, verwoestijning en erosie. In veel producten zit echter duurzaam geteelde of biologische soja, die niet ten koste gaat van het kappen van regenwoud. Deze soja komt steeds vaker uit Europa.
De soja die we in Nederland gebruiken, komt vooral uit Zuid-Amerika. Daar zorgt de teelt voor allerlei problemen: er wordt bos voor gekapt, de bodem raakt uitgeput en het water wordt vervuild door bestrijdingsmiddelen en kunstmest. De meeste soja wordt verwerkt in veevoer.
Een reden om soja uit je dieet te schrappen is dat het phyto-oestrogenen bevat. Ons lichaam beschouwt deze als natuurlijke oestrogenen. Bij mannen kan dit leiden tot een schommelende testosteronspiegel, onvruchtbaarheid, afname van spermacellen en een verhoogde kans op kanker.
De peulvrucht soja is rijk aan tal van componenten die ons kunnen beschermen tegen hart- en vaatziekten. Hij bevat onverzadigde vetten en zit boordevol pectine, een soort voedingsvezel die de slechte cholesterol (LDL) verlaagt. Soja is ook rijk aan plantaardige eiwitten die de cardiovasculaire gezondheid verbeteren.
CO2-uitstoot per kilo
Vlees is een belangrijke bron van eiwitten, maar niet de enige. Als je vlees vergelijkt met andere eiwitrijke producten kun je voor het milieu beter kiezen voor plantaardige producten (zoals peulvruchten, sojaburgers en tofu). Rund- en lamsvlees hebben de hoogste milieu-impact.
Zo maakt u sojamelk
Mix de sojabonen met 1 liter water circa 2-3 minuten in de blender / slowjuicer. Voor 1 liter water gebruik ik zelf 125 gram gedroogde sojabonen. Meestal laat ik 1 kilo sojabonen wellen en koken. Wat niet wordt gebruikt, wordt ingevroren voor de volgende keer.
Voor de productie van 1 kg vlees is 7 kg soja nodig. Het is dus veel efficiënter om deze soja direct te verwerken in vleesvervangers. Maar 6% van de wereldwijd verbouwde soja wordt direct omgezet in de vorm van sojamelk of vleesvervangers.
Koeien krijgen soja, omdat daar relatief veel eiwit in zit, die ze nodig hebben voor een optimale melkproductie. Met succes: “Mijn opa molk 3000 liter per koe per jaar, maar nu kan een koe wel 10.000 liter geven”, zegt Zwier van der Vegte.
Soja is een belangrijk onderdeel van veevoer, omdat het veel eiwit van hoogwaardige kwaliteit bevat. Sinds 2015 mogen melkveehouders in Nederland alleen nog voer afnemen van veevoerleveranciers die voldoende verantwoord gecertificeerde soja hebben gekocht.
Kun je soja telen in Nederland? Soja is goed in Nederland te telen maar er zijn wel rassen nodig die zijn aangepast aan het Noordwest Europese klimaat. In de jaren dertig van de vorige eeuw werd er al op kleine schaal geteeld in Nederland maar dat bleek nog niet zo succesvol.
Sojaproducten. Soja is rijk aan plantaardig eiwit en onverzadigd vet. Ook bevat het andere nuttige voedingsstoffen zoals ijzer en vitamine B1. Vanwege deze voedingsstoffen is het een goede vegetarische keuze en past soja in een gezond voedingspatroon.
In soja zitten isoflavonen, fyto-oestrogenen en andere antinutriënten. Deze stofjes zouden onder andere invloed hebben op (borst)kanker, een verstoorde hormoonhuishouding en borstgroei bij mannen. Een ander mogelijk probleem zou zijn dat soja genetisch gemodificeerd wordt en daarmee ook schadelijk is.
Wanneer je de sojabonen niet goed verhit, kun je het gifstof lectine binnen krijgen, wat in rauwe bonen zit. Krijg je hier te veel van binnen, dan word je misselijk en kunnen er klachten optreden als buikpijn, koorts en diarree. Uiteindelijk kan het zelfs je darmen en nieren beschadigen.
Een vegetarisch dieet is meestal rijk aan voedingsmiddelen die soja bevatten en kan het risico op het ontwikkelen van een trage schildklier verhogen. Voedingsmiddelen die soja bevatten: Soja melk. Edamame boontjes.
We kunnen deze vraag volmondig met “ja” beantwoorden. Tofu wordt algemeen beschouwd als een gezonde voedingskeuze. Tofu (ook wel tahoe genoemd) is gemaakt van sojabonen en deze zijn een goede bron van plantaardige eiwitten, vitamine B, ijzer, zink, calcium en andere essentiële voedingsstoffen.
Sojabonen bevatten alle essentiële aminozuren, zijn rijk aan eiwit, onverzadigd vet en ze bevatten ijzer en vitamine B1. Daarmee zijn sojabonen, tofu en tempeh dé perfecte vleesvervangers. Een normale sojaconsumptie van 2-4 sojaproducten per dag past dus prima binnen een gezond voedingspatroon.
gefermenteerde soja is een goed opneembare eiwitbron, mits geen overmaat en mits gezonde darmen. het fytinezuur en de trypsineremmers zijn door de fermentatie grotendeels onschadelijk gemaakt (hierover vertel ik verderop meer). gefermenteerde soja werkt als een probioticum in onze darmen.
Vitamine A is dus niet per se een kritische voedingstof binnen het plantaardig dieet. Soja-drink heeft dubbel zoveel vitamine E. Kortom, soja-drink die is verrijkt met vitamine D, vitamine B2, vitamine B12 en calcium is een gezonder en duurzamer alternatief voor koemelk.
Gefermenteerde en ongefermenteerde soja
Het product wordt als het ware 'voorverteerd'. Bovendien bevat gefermenteerde soja veel gezonde darmbacteriën. We kennen deze vorm als miso, tempeh, sojasaus, natto en tamari. Ongefermenteerde soja doorloopt daarentegen een aanzienlijk ander productieproces.
2: Soja is een goede plantaardige vleesvervanger
De sojaboon is rijk aan plantaardig eiwit en er zit gezond onverzadigd vet in. Ook zitten er veel vitamines en mineralen in, zoals ijzer en vitamine B1. Soja is daarom een goede keuze.