Oekraïne is daarmee een van de belangrijkste exporteurs ter wereld van graan en een belangrijke speler voor gerst en zonnebloemolie. Cijfers van UCAB (Ukrainian Agribusiness Club) tonen aan dat landbouw- en voedingsproducten ook in 2020 sterkhouders waren voor de Oekraïense uitvoer.
In 2021 importeerde Nederland voor ruim 2 miljard euro aan goederen uit Oekraïne. Het merendeel van de import bestond uit granen en graanproducten, zoals maïs, en plantaardige oliën en vetten, zoals zonnebloemolie.
Naast olie en aardgas importeren Nederlandse bedrijven ijzer, staal, steenkool, koper, kurk en houtwaren uit Rusland. De Nederlandse export bestaat vooral uit medicijnen, bloemen, kunststoffen, vervoermiddelen, computerapparatuur en medische instrumenten en apparaten.
De uitvoer naar Oekraïne kwam vorig jaar uit op 1,2 miljard euro, slechts 0,2 procent van de totale Nederlandse export. Geneesmiddelen, bloemen en planten, cacao, computers en mobiele telefoons zijn de belangrijkste categorieën, maar zijn tezamen goed voor niet meer dan een derde van de exportwaarde naar het land.
Rusland is de grootste exporteur van graan, rogge en gerst. Vooral landen in het Midden-Oosten en Afrika zijn hier sterk afhankelijk van: het graan dat bijvoorbeeld Turkije en Egypte importeren komt voor ruim 70 procent uit Rusland. Ook Oekraïne is een grote exporteur van graan, maïs en zonnebloemolie.
De huidige omvang van de Oekraïense strijdkrachten, die bestaan uit 250.000 (215.000 militairen), is na de Russische strijdkrachten de grootste in de regio.
De oorlog in Oekraïne leidt ook tot grote tekorten van biologische grondstoffen voor diervoeders. De sector heeft bij de Europese Unie een derogatie aangevraagd zodat pluimveebedrijven en varkensbedrijven 5 procent gangbaar eiwitrijk veevoer mogen bijmengen in biologisch voer.
Minerale brandstoffen hebben na 2003 altijd meer dan 80 procent uitgemaakt van de totale waarde van de import uit Rusland. Naast minerale brandstoffen haalt Nederland relatief veel metalen als koper en nikkel uit Rusland.
In Nederland verbouwen we tarwe, rogge, teff en gerst, en op beperkte schaal haver. Hiernaast importeren we veel graan. De meeste granen komen uit de Verenigde Staten, Canada, Europa, Rusland en Australië. Gerst komt hoofdzakelijk uit Rusland, Canada, Spanje, Duitsland en Frankrijk.
Oekraïense bodemschatten
Momenteel is het land geen grote producent, maar het heeft gigantische onaangeboorde concentraties zeldzame mineralen en metalen in de ondergrond. Het land herbergt 117 van de 120 meest gebruikte mineralen ter wereld en 21 van de 30 kritieke grondstoffen die op de EU-lijst staan.
Het aantal etnische Russen in Oekraïne ligt veel lager: ruim 17%. De overige Russisch-sprekenden hebben een Oekraïense, Wit- Russische, joodse, Bulgaarse, enz. etnische afstamming.
Door de Russische invasie van Oekraïne worden pasta, brood, groente en ook vlees nog duurder, verwachten experts. Al voor de inval waren de voedselprijzen wereldwijd heel hoog, benadrukt Nadia Menkveld, landbouweconoom bij ABN Amro.
En dan begint de oorlog en zie je dat heel veel grondstoffen zoals graan, maïs, maar ook kunstmest en zonnebloemolie nog duurder worden.
Voor Rusland is de EU zelfs de grootste handelspartner. Daarnaast is de EU de grootste investeerder in Rusland. De belangrijkste Europese exportproducten naar Rusland zijn machines, transportmiddelen en chemicaliën. De EU importeert uit Rusland vooral olie en gas.
Nederland de rest van Europa zijn nog te afhankelijk van gas uit Rusland. Zonder het Russische gas is er niet voldoende gas om aan de vraag naar gas te voldoen. Wel wil Europa zo snel mogelijk minder afhankelijk worden van Russisch gas. Maar dat kan niet op de korte termijn.
600 miljoen per dag
Hij heeft de recente cijfers paraat. "Voor gas was de orde van grootte 300 miljoen euro per dag. Bij olie was dat ongeveer 250 miljoen per dag. Kolen is in vergelijking met die twee klein- daar gaat het om enkele tientallen miljoenen, zeg 50.
"De opbrengsten voor Rusland zijn ongeveer 30 miljard euro per jaar voor olie, voor gas is dat maar 20 miljard.
Boodschappen in de supermarkt zijn sinds september gemiddeld 18,5 procent duurder geworden. De prijsverhogingen verschillen sterk van product tot product. Pasta, brood, melk, kaas, zonnebloem- en olijfolie, babyvoeding en keukenpapier stegen veel meer in prijs.
Vooral producten die veel energie kosten om te produceren worden duurder. Ook stijgen de prijzen van veel producten waarvan Rusland, Oekraïne en Wit-Rusland een belangrijke producent zijn. Dit zijn bijvoorbeeld aardolie, gas, graan, hout, nikkel, palladium, aluminium.
Er zijn op dit moment geen aanwijzingen voor specifieke dreigingen voor Nederland, maar de ontwikkelingen in het conflict volgen elkaar snel op. Dat maakt dat het dreigingsbeeld snel kan veranderen.
Het Russische leger
Rusland besteedde het laatste jaar 44,6 miljard dollar aan zijn leger. De strijdkrachten hebben zo'n 798.000 actieve militairen in dienst en kunnen een beroep doen op 2.572.500 reservisten.
1. Verenigde Staten (0.0453) Het zal jullie niet verbazen dat het goed georganiseerde leger van de Verenigde Staten het beste scoort. Het bizarre budget van het Amerikaanse leger is maar liefst $612 miljard.