De vogels die niet meer kunnen vliegen, zoeken een schuilplaats op. Zangvogels zoeken beschutting tussen de struiken of in de bomen.Stadsvogels schuilen in de luwte van huizen en gebouwen.En watervogels verschuilen zich tussen het riet.
Schuilen voor de storm
Laag, in de luwte van groenblijvende naaldbomen en in dichte hagen en riet. Daar zijn ze beschermd tegen regen en wind. Daarbij geldt: hoe lager hoe warmer. Holenbroeders, zoals mezen, schuilen ook in holtes.
Vogels kunnen minder goed wegvliegen wanneer zij nat zijn.
De oudervogels blijven op het nest en gaan – omdat onweer vaak gepaard gaat met regen – zelf met gespreide vleugels als een paraplu boven de jongen staan. Hoog nestelende vogels, zoals blauwe reigers en aalscholvers, lopen het meeste gevaar.
Die gaan lager vliegen als er minder opstijgende lucht (thermiek) is. De lucht stijgt pas als hij opwarmt. Dus bij goed weer is er meer thermiek en worden de insecten meegevoerd met de opstijgende warme luchtstromen. Bij koud weer is er weinig thermiek en blijven de insecten laag bij de grond.
"Omdat 's nachts de roofvogels ze niet kunnen zien.En het is ook koeler, waardoor de kans op uitdroging veel minder groot is." Op een goeie nacht in oktober kunnen er wel 25 miljoen vogels over Nederland heen vliegen. "Zoveel ga je er overdag echt niet zien", zegt hij.
Alken zijn zeevogels die alleen voorkomen in het Noord-Atlantisch gebied. Ze hebben een snelle vlucht. Daarbij kunnen de vogels laag over het water vliegen en tussen golven door manoeuvreren.
Vogels verjagen met geluiden en geuren
Muziekinstallaties met harde muziek jagen vogels weg, maar ook geïmiteerde geluiden van roofvogels stellen de andere vogels niet op prijs. Vogels hebben bovendien een hekel aan sterke geuren, zoals:peper.
De meeste vogels slapen met hun kop naar achter gedraaid en onder de veren gestoken. Ze slapen vaak waar ze overdag ook zijn. Dat is op een tak verscholen tussen de bladeren, of zoals spechten, hangend aan een boomstam. Watervogels slapen meestal op het water, waar ze veilig zijn voor landroofdieren.
Met de staafjes in het netvlies zien vogels licht en donker. Kegeltjes zorgen ervoor dat vogels kleuren waarnemen en een scherp beeld hebben. Daarnaast zien vogels, in tegenstelling tot mensen, ook ultraviolet licht en beleven de wereld daardoor toch heel anders dan wij.
Vogelspotter en bioloog Luc Hoogenstein zegt dat in aantallen zeker de meeste vogels 's nachts vliegen. "De luchtmacht doet onderzoek naar vogelbewegingen in Nederland met radars. En daaruit blijkt dat de bulk van de vogels 's nachts vliegt.
Schuilen voor de storm
Bij storm is schuilen natuurlijk het eerste wat de kleine vogels doen. Laag, in de luwte van groenblijvende naaldbomen en in dichte hagen en riet. Daar zijn ze beschermd tegen regen en wind.
Ook kunnen de nesten er voor zorgen dat regenpijpen verstopt raken. Daarnaast vervuilen ze hun omgeving. Omdat duiven niet kunnen poepen als ze vliegen, poepen ze alleen als zitten. Daar door raken dergelijke zitplekken al snel ernstig bevuild met uitwerpselen.
Maar er zijn ook vogels die meer honkvast zijn. Zij gebruiken hun rust- en verblijfplaats het hele jaar door of keren er elk jaar naar terug. Dat geldt bijvoorbeeld voor de gierzwaluw, ooievaar, huismus of de kerkuil.
Van verschillende duivensoorten is bekend dat ze vaak baden in de regen. Afwisselend houden ze een vleugel omhoog zodat het water op de onderkant ervan druppelt. Hierbij zetten ze de veren op, waaieren hun staart uit en strekken de vleugel horizontaal wijd uit.
Vogels schrikken van geluid en weerkaatsing. Een speciaal vogelschriklint gebruik je als vogelverschrikker om je pas ingezaaide gazon beschermen.
De vogels sliepen gemiddeld 41 minuten per dag, in korte periodes. "Ze doen kleine dutjes van gemiddeld 12 seconden", zegt Niels Rattenborg. Tijdens deze dutjes blijft meestal één hersenhelft actief zodat de andere helft rust. Het actieve deel staat in contact met één oog.
De roodborst verblijft maar zelden in een vogelhuisje of nestkast. Het liefst verblijven de zangvogels in (stekelige) struikgewassen of een goede laag kruiden. Op die manier kan het kleine bruine vogeltje zich goed verschuilen. Ze maken hun nest namelijk op de grond of net erboven.
Al heel vroeg, vaak al twee uur vóór zonsopkomst beginnen zanglijsters en merels te zingen, niet toevallig vogelsoorten met grote ogen. Die vangen veel licht. Daarna haken steeds meer vogels aan, waarna rond zonsopgang de zangpiek is met de meeste soorten en de hoogste activiteit.
De kleur blauw schrikt namelijk vogels af en hierdoor wordt vogelsterfte door verstikking voorkomen. Er wordt gedacht dat vogels de blauwe netten zien als water, waardoor ze er niet in de buurt komen.
Vogels verjagen met geluiden en geuren
Vogels hebben ook een hekel aan harde, vreemde geluiden. Muziekinstallaties met harde muziek jagen vogels weg, maar ook geïmiteerde geluiden van roofvogels stellen de andere vogels niet op prijs. Vogels hebben bovendien een hekel aan sterke geuren, zoals: peper.
Geen producten met zout. Geen melk. Geen vetbollen of pinda's in een (plastic) netje, vogels kunnen erin verstrikt raken en het genereert zwerfafval. Geen boter of margarine, dit werkt laxerend.
Ja, het klopt inderdaad dat gierzwaluwen altijd vliegen. Alleen tijdens het broedseizoen zijn gierzwaluwen 'aan land', als ze hun nest uitbroeden en hun kuikens voeren. Maar buiten dat vliegen ze: 24 uur per dag, ruim 265 dagen per jaar. Ook slapen doen ze in de lucht.
Volgens een recent wetenschappelijk onderzoek uit Zweden kunnen de vogels tien maanden achterelkaar vliegen, zonder te landen. Geen enkele andere vogel blijft zo lang in de lucht.
De vleugels van de torenvalk wijken af van die van andere valken, de punten zijn namelijk niet zo spits. Daarnaast herken je de torenvalk ook aan het 'bidden': de vogel hangt dan op een plek in de lucht en blijft hier hangen door snelle vleugelslagen te maken.