Statiegeld Nederland is de uitvoeringsorganisatie van Verpact voor het statiegeldsysteem.
In Nederland zit statiegeld op plastic flesjes en blikjes. Dit is geregeld in het Besluit beheer verpakkingen. De Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) houdt hier toezicht op.
Statiegeld Nederland is de uitvoerende partij van het statiegeldbeleid. De overheid maakt de wetgeving voor statiegeld en Statiegeld Nederland voert dit uit.
Het eerste statiegeldsysteem werd meer dan 200 jaar geleden ingevoerd in Dublin. Het is dus ver van nieuw. Er wordt extra waarde aan de verpakking gegeven, wat voor consumenten werkt als een stimulans om het in de winkel terug te brengen, vanwaar het kan worden gerecycled of hergebruikt.
Toch wordt die niet rijker als jij je flessen kwijtraakt, want het statiegeld van de verkochte flessen gaat naar de producenten en importeurs van de flessen. Alleen voor de ingeleverde flessen moeten zij het geld geven aan de Stichting Retourverpakking Nederland (SRN).
Statiegeld Nederland is de uitvoeringsorganisatie van Verpact voor het statiegeldsysteem.
Anno 2020 hadden 39 landen en regio's ter wereld statiegeld op plastic flessen en blikjes ingevoerd. Binnen Europa wordt dit systeem onder andere toegepast in Duitsland en de Scandinavische landen. In Australië hebben anno 2021 bijna alle staten en territoria een statiegeldsysteem ingevoerd.
In Spanje heeft alleen de autonome regio Baskenland een statiegeldsysteem ingevoerd in de grote supermarkten. De toekomstige Europese regelgeving bepaalt dat in 2030 geen enkele verpakking die niet recyclebaar is op de Europese markt mag worden geïntroduceerd.
Sinds 2022 heeft Duitsland ook het statiegeldsysteem uitgebreid naar andere dranken zoals vruchtensappen, mousserende wijnen, gemengde wijndranken en alcoholhoudende mixdranken. Onder het DPG-systeem vallen eenmalige drankverpakkingen zoals plastic flessen en drankblikjes, maar ook verpakkingen van andere materialen.
Lege blikjes en plastic flessen horen niet in het zwerfafval. Door ze in te leveren kunnen ze worden verwerkt tot grondstof voor nieuwe verpakkingen. Daar hebben we hulp bij nodig.
Producenten, bijvoorbeeld frisdrankfabrikanten, dragen via het Afvalfonds statiegeld af aan Statiegeld Nederland. Het statiegeld wordt door hun afnemers, zoals supermarkten, in rekening gebracht bij consumenten. Als die de verpakking weer inleveren, krijgen ze het geld terug.
In landen waar kleine flesjes onder een statiegeldsysteem vallen wordt vaak ook statiegeld op blikjes geheven. Dat gebeurt bijvoorbeeld in Duitsland, Zweden, Denemarken, Noorwegen en diverse Amerikaanse staten.
Inmiddels is de rust weer wedergekeerd, waardoor de statiegeldflesjes en -blikjes weer geteld worden. Supermarkten verdienen niet aan de inname van statiegeldproducten. Producenten die in Nederland een statiegeldverpakking op de markt brengen, rekenen per verpakking statiegeld.
Het statiegeldsysteem wordt bekostigd door de producenten/importeurs en consumenten samen. Producenten/importeurs van verpakkingen betalen een verplichte producentenbijdrage over de statiegeldverpakkingen. De consument betaalt statiegeld voor plastic flessen en blikjes en krijgt dat terug bij inlevering.
Vanaf 31 december komt er ook statiegeld op blikjes in Nederland. Per blikje zal dat, net als de kleine flesjes, om 15 cent gaan. In Duitsland gaat het zelfs om 25 cent per blikje. Flesjes en blikjes die gekocht zijn in Nederland kun je niet inleveren in Duitsland en andersom evenmin.
Vanaf 1 januari 2023 komt er statiegeld op blikjes met water, frisdrank, bier en andere zwakalcoholhoudende dranken. Binnen de EU stellen onder andere Duitsland, Italië en Spanje al verpakkingseisen; waarbij de laatste twee landen belasting heffen op plastic.
Verschillende landen in Europa hebben een statiegeldsysteem, zoals Duitsland, Finland, Noorwegen en Denemarken. In ons land is het sinds 1 april mogelijk om blikjes in te leveren. Per blikje wordt € 0,15 statiegeld gerekend. Net als voor kleine plastic flesjes.
Soms kan het zo zijn dat je in het buitenland geen statiegeld betaalt, maar er wel een Nederlands statiegeldlogo op de verpakking staat. Dan krijg je het hier terug. Maar statiegeldflessen uit Duitsland kun je bijvoorbeeld weer niet in Nederland inleveren.
Statiegeld voor niet herbruikbare drankenverpakkingen vanaf 2025 in Oostenrijk. Bij de verkoop wordt 25 cent statiegeld per verpakking in rekening gebracht. Vanaf 1 januari 2025 wordt in Oostenrijk op alle PET-flessen en metalen blikjes met een inhoud van 0,1 tot 3 liter statiegeld geheven.
In Spanje bestaat geen statiegeld, iets dat nooit is ingevoerd en iets dat er, als het aan de drank- en flessen fabrikanten en recyclebedrijven ligt, ook nooit zal komen.
Frankrijk heeft nog steeds geen statiegeld op blikjes en flessen ingevoerd. De Leidse Plastic Soup Surfer Merijn Tinga doet alles om dat te veranderen.
De regering van Polen besliste op 2 juni 2022 dat er volgend jaar statiegeld zit op blikjes en flessen. Het statiegeldsysteem geldt voor wegwerp- en herbruikbare glazen flessen tot 1,5 liter, PET-flessen tot 3 liter en aluminium blikjes tot 1 liter. Er komt een terugnameplicht voor winkels van meer dan 100 m².
Het statiegeld zal 0,5 kuna blijven bedragen en geldt nog steeds enkel voor drankverpakkingen van 0,2 liter en meer. Het systeem is ook enkel van toepassing op petflessen, blikjes en glazen flessen. Kroatië staat trouwens niet alleen in zijn dadendrang.
Die kun je alleen inleveren in het land waar ze zijn geproduceerd. "België heeft geen statiegeldsysteem, dus de flessen die je daar koopt kun je in principe niet in Nederland inleveren. Daar is namelijk geen statiegeld over betaald”, zegt Miranda Boer van Statiegeld Nederland.
Geen statiegeld op onze melkfles? Op dit moment vallen alleen de plastic flessen van frisdranken en water onder het statiegeldsysteem. De plastic flessen van zuivel vallen buiten dit systeem, omdat het residu hiervan gaat schimmelen. Dit is schadelijk voor het recycleproces.