Bij hypochondrie denkt u vaak dat u een erge ziekte heeft. U let steeds op uw lichaam en voelt daardoor van alles. Bij klachten die iedereen wel eens heeft, denkt u meteen dat u erg ziek bent. Bijvoorbeeld bij een steek, jeuk of kramp.
Mensen met hypochondrie zijn constant bang dat zij een (ernstige) ziekte hebben. Allerlei gewone lichamelijke verschijnselen, zoals kramp, een steek of jeuk worden gezien als bevestiging dat er iets mis is. Hypochondrie wordt ook wel ziekteangst, ziektevrees of ziektefobie genoemd.
Langdurige stress is een belangrijke oorzaak van veel klachten. Langdurige stress kan leiden tot hartkloppingen, spier- en gewrichtsklachten. Je immuunsysteem gaat minder goed functioneren. Hierdoor wordt je vatbaarder voor huidproblemen, chronische darminfecties, vermoeidheid…
Goede, opbouwende, wenselijke, vriendelijke, hoopvolle, reële gedachten bieden juist veerkracht, weerstand en energie. Ze roepen minder (onrealistische) stress op en lijken ons fysiek helend vermogen aan te spreken. Hiermee kun je dus voor een groot deel beïnvloeden hoe je je voelt en gedraagt, thuis en op het werk.
Dit zijn verontrustende gedachten, beelden of impulsen die men storend, zinloos en vervelend vindt maar die steeds terug blijven komen. Het beeld kan ontstaan om iemand te willen slaan of vermoorden. Men kan ook bijvoorbeeld plots de gedachte krijgen: 'stel dat ik die persoon onder de trein ga duwen.
Gedachten zijn niet 100% te controleren. Wanneer je dit wel probeert te doen, werkt het averechts. Als je ergens niet aan mag denken blijft het in je hoofd en als je ergens aan moet denken dwalen onze gedachten juist vaak af. In de wetenschap noemen ze de opkomende gedachten ook wel intrusies of mind-pops.
Een intrusie (uit het Latijn: binnendringing) is een plotseling en vaak herhaald opkomende dwanggedachte, die meestal als opdringerig en storend wordt ervaren, en die gericht is op iets dat men ongewenst vindt. Intrusies komen bij 90% van de mensen af en toe voor en zijn geen teken van een geestesziekte.
Mensen die ongezonde stress ervaren, ontwikkelen vaak negatieve gedachten.Deze negatieve gedachten richten zich op anderen, maar zijn vaak ook gericht op zichzelf en op de eigen (verminderde) kwaliteiten. Tegelijkertijd kan er een verandering in het gedrag ontstaan. Prikkelbaarheid kan snel leiden tot conflicten.
Al decennialang is er het vermoeden dat stress van invloed is op het risico om ziek te worden en op het verloop van de ziekte. Specifiek voor griep was dit nog weinig onderzocht. Nu blijkt dat vooral stressvolle mannen die het hart op de tong hebben extra vatbaar zijn voor griep.
Stress is meetbaar
Chronische stress kan biologisch gemeten en aangetoond worden. Via een bloedname kunnen bepaalde bloedmarkers (vb cortisol) opgespoord worden, Microscopisch onderzoek van hersenweefsel kan duidelijk schade aantonen aan de verbindingen tussen de hersencellen (dendritische schade).
'Slaapproblemen bijvoorbeeld, vermoeidheid, hoofdpijn, maag- of rugklachten, je gespannen voelen en sneller geïrriteerd zijn. Ook kan je weerstand afnemen waardoor je sneller verkouden of grieperig wordt.
Het onderdrukken van boosheid, evenals vele andere emoties, vergroot het risico op ziekte enorm. “Wanneer je de agressieve energie van boosheid naar binnen richt, raakt het immuunsysteem in de war”, legt Gabor uit. Onze fysiologische systemen beschermen ons niet meer en kunnen zelfs het lichaam aanvallen.
Gevoel van ziek zijn
Die kun je zien als boodschappers van je immuunsysteem. In je brein zorgen deze cytokines voor een breed scala aan veranderingen in je gevoel en gedrag. Je hebt geen trek in eten, voelt je lusteloos, uitgeput, slaapt meer, bent gevoeliger voor pijn, hebt moeite je te concentreren en zondert je af.
Bij hypochondrie denkt u vaak dat u een erge ziekte heeft. U let steeds op uw lichaam en voelt daardoor van alles. Bij klachten die iedereen wel eens heeft, denkt u meteen dat u erg ziek bent. Bijvoorbeeld bij een steek, jeuk of kramp.
Mensen met depressieve klachten hebben vaak de neiging alles van de donkere kant te bekijken. Ze hebben een negatief beeld van zichzelf (bijvoorbeeld 'ik kan niets; ik ben waardeloos'), van de wereld (bijvoorbeeld 'het leven heeft geen zin') en van de toekomst (bijvoorbeeld 'ik word nooit meer gelukkig').
Als je veel last hebt van intrusies is het belangrijk om hierover te praten met iemand die je vertrouwt. Als de intrusies dwangmatig zijn, ze ervoor zorgen dat je niet gewoon kunt functioneren, of als de intrusies een obsessief karakter krijgen, bespreek dit dan met een hulpverlener.
Gedachten worden wel ingedeeld in verschillende typen, zoals goede en slechte gedachten, positieve en negatieve gedachten, en obsessieve en verwerpelijke gedachten. Deze onderverdeling is belangrijk in psychotherapie en religie.
Connectie tussen voelen-denken-doen
Negatieve gedachten veroorzaken negatieve gevoelens en leiden vaak ook weer tot contra-productief gedrag. Helaas zijn we in ons hoofd nogal druk met negatief denken. Ruim 90 procent van onze gedachten blijkt negatief te zijn.
Belangrijk om te weten is dat niemand gedachten in je hoofd kan stoppen. Vreemde gedachten heeft iedereen weleens. Ze zijn onschuldig en ongevaarlijk. Ook langdurig de ervaring hebben dat je gedachten niet van jezelf zijn betekent niet dat iemand anders die gedachten in je hoofd stopt.
Er zijn wetenschappers (zoals Dick Swaab, emeritus hoogleraar in de neurobiologie) die van mening zijn dat je gedachten een biologisch fenomeen zijn. Ze worden gecreëerd door je hersenen op basis van bijvoorbeeld je ervaringen, je DNA, wat je geleerd hebt op school en je karaktereigenschappen.
Intrusieve gedachten of intrusies zijn gedachten die zomaar ineens in je opkomen. Vaak zijn deze gedachten heel eng, bizar of ongewenst. Je wilt deze dingen niet echt doen, maar ze schieten wel door je hoofd. Wanneer we zulke gedachten hebben, schrikken we hier vaak van of schamen we ons.
Voorbeelden van dwanggedachten/obsessies zijn: Je bent bang dat anderen jou iets willen aandoen.Je bent bang dat je voortdurend besmet raakt door vuil.Je denkt dat je grove fouten maakt met ernstige gevolgen.
Je kunt je gaan afvragen of je gek wordt, of een slecht mens bent. Het hebben van indringende, enge gedachten, is geen teken dat je 'gek' (d.w.z. psychotisch) wordt. Juist wanneer je het zelf beschamend en naar vindt dat je deze gedachten hebt, is dat een aanwijzing dat je geen psychose hebt.