Rouw hoort helaas bij het leven en mensen kunnen zich er echt ziek van voelen. Uit recent onderzoek blijkt ook dat 1 op de 10 mensen die een dierbare hebben verloren, een burn-out krijgt door de combinatie rouw en werk.
Rouw uit zich vaak fysiek, doorgaans in de vorm van intense moeheid of pijn. Hongaars onderzoek vergeleek de klachten van bijna tweehonderd rouwenden met zo'n vierduizend niet-rouwenden. Hoofdpijn, borstpijn, duizeligheid en obstipatie bleken allemaal meer voor te komen onder de rouwenden.
Zo kun je verdriet voelen, maar ook boosheid, ongeloof of schuld. Daarnaast brengt rouwen ook vermoeidheid, lichamelijke pijn en bijvoorbeeld hoofdpijn met zich mee. Lichamelijke klachten door rouw zijn te verklaren door de schok die het plotselinge verlies bij je teweegbrengt.
Lichamelijke klachten
Je kunt je gespannen voelen, hoofdpijn hebben of hartkloppingen. Je kunt moeite hebben om goed te slapen en je eetlust kan sterk verminderen of juist erg toenemen. Je maag kan aanvoelen alsof er een steen op ligt, je kunt misselijk zijn of darmklachten krijgen.
We rouwen om verlies van wat ons dierbaar is. Rouw is de achterkant van de liefde. Als rouw niet wordt genomen, ontstaat er gestolde rouw met als gevolg dat de hechting stagneert en de liefde niet meer voluit kan stromen.
Fysieke reacties op emoties
Had je klachten als hoofdpijn, nek- en schouderpijn, maag- en darmproblemen, hartkloppingen, trillen, transpiratie, verstoringen van de bloeddruk etc.? Het zijn allemaal merkbare veranderingen, die zijn ontstaan door hoe jij je voelde.
Zo zijn er volgens de Zwitsers-Amerikaanse psychiater Elisabeth Kübler-Ross 5 fases van rouw. Het rouwproces begint volgens haar met ontkenning en wordt opgevolgd door woede, het gevecht aangaan / onderhandelen, depressie en uiteindelijk aanvaarding.
1- Veel praten over het verlies is de beste manier om het te verwerken. Praten over het verlies is een van de vele manieren om om te gaan met het verlies. Je beperken tot praten is echter niet de meest effectieve manier van verliesverwerking.
Vrijwel elke emotie veroorzaakt meer activiteit in de borst: een blijk een versnelde hartslag en ademhaling. Dat mensen het hoofd ook vaak rood inkleuren duidt op activiteit van de gezichtspieren, maar ook op veranderingen in gedachten en gevoelens.
Hoe lang rouwverwerking duurt is door de verschillende factoren moeilijk te zeggen. Uit Amerikaans onderzoek is gebleken dat mensen na drie maanden na het overlijden van hun partner, pas de ergste fase van rouw doormaken. Na gemiddeld ruim een jaar beginnen partners zich vaak weer beter te voelen.
Normaal, bestaat dat eigenlijk? Er bestaat geen standaard proces voor rouw. Er is ook geen tijdlimiet aan een rouwproces. Verdriet van een verlies draag je met je mee en er kunnen in een leven altijd momenten komen dat dit weer heel sterk voelbaar is.
Volgens de wet hebben werknemers na het verlies van hun partner vier vrije dagen om te rouwen. In de praktijk ligt het verzuim na een dergelijk verlies van een dierbare echter op 170 dagen.
Rouw maakt deel uit van het normale, gezonde leven, terwijl er bij depressie sprake is van een ziekte. Dit verschil is belangrijk omdat het gevolgen heeft voor de behandeling. Wie in de rouw is, kan wel dezelfde klachten hebben als iemand die depressief is.
Bij uitgestelde rouw lijken de emoties gewoon afwezig. Er wordt weken tot maanden lang niet gereageerd op het verlies. Hoewel er geen tijdsduur staat voor rouw, kan het wel chronisch worden als de intensiteit van de gevoelens na verloop van tijd niet minder wordt.
Absoluut verboden: niets zeggen
Hoe ongemakkelijk je je ook voelt, vermijd de ander en het onderwerp niet. Hoe lastig jij het ook mag vinden om erover te beginnen, jouw ongemak is niets in verhouding met hoe ellendig de ander zich voelt. Get over it, en doe iets.
Volgens dit model doorloopt de rouwende vijf achtereenvolgende fasen: eerst ontkenning, dan woede, daarna onderhandeling, vervolgens depressie en tot slot aanvaarding. Rouwenden krijgen van hun omgeving nog regelmatig adviezen die, meestal onbewust, gebaseerd zijn op deze verouderde theorie.
Vijf fases van het Kübler-Ross verandermodel
Fase 1: Ontkenning. Fase 2: Boosheid. Fase 3: Onderhandelen. Fase 4: Depressie & Testen.
Heb je over een lange periode veel negatieve gedachten, veel piekergedrag of zorgen om de toekomst? Dit kan tot chronische stress leiden en niet alleen je mentale gezondheid beïnvloeden, maar ook je fysieke gezondheid (3).
Na verloop van tijd worden het onverwerkte emoties. Dat uitgestelde en onverwerkte emoties op de achtergrond veel energie vragen, wordt vaak minder goed beseft: het zijn verborgen energieslurpers en kunnen leiden tot een lusteloos gevoel en allerlei ander ongemak.
Acutre stressstoornis wordt ook wel een acute stressreactie, (psychische) shock of acute crisisreactie genoemd. Een acute stressstoornis is tijdelijk en duurt maximaal vier weken. Risicoverhogende factoren voor het ontwikkelen van deze stoornis zijn een hoge leeftijd en vermoeidheid.