Ouders kunnen hun kind nooit helemaal onterven. In een testament kunnen zij regelen dat hun kind niet van hen erft. Maar het kind houdt recht op de legitieme portie.
U kunt uw echtgenoot en uw kinderen in een testament onterven. Uw kinderen hebben wel een speciale positie in het erfrecht. Zo hebben zij altijd recht op een bepaald deel van de erfenis van hun ouders.
Het verwerpen van een erfenis gaat via de rechtbank. Je moet hiervoor een schriftelijke verklaring afleggen bij de rechtbank. Dat kost ongeveer 134 euro (2022).
Wettelijk gezien is het niet mogelijk om kinderen volledig te onterven. Kinderen hebben namelijk altijd recht op een geldelijk bedrag dat wij de legitieme portie van de erfenis noemen. Concreet betekent dat het volgende: stel een moeder heeft drie kinderen onder wie de erfenis zou worden verdeeld.
Als u als kind bent onterfd door uw vader of moeder kunt u uw legitieme portie bij diens erfgenamen (volgens het testament) opeisen. Op grond van de wet dient u dit op verzoek van de erfgenamen binnen een redelijke termijn te doen, en in ieder geval binnen vijf jaar na overlijden van de erflater.
U kunt uw kind echter nooit voor 100% onterven. Dit komt omdat een kind altijd aanspraak kan maken op de legitieme portie. Dat is de helft van het deel waar uw kind normaal gesproken ontvangt. Een testament heeft geen invloed op de legitieme portie.
Iedereen die belang heeft bij een erfenis kan een testament aanvechten. Het beste doet u dit met een advocaat die gespecialiseerd is in erfrecht. Hij of zij kan u helpen om het testament nietig te laten verklaren.
De enige manier om iemand te onterven is dit te laten opnemen in een testament. Een kind kan echter niet de inhoud van het testament van zijn ouder bepalen. Maar hoe kun je je dan wel laten onterven? De enige oplossing is het verwerpen van de erfenis.
Ouders kunnen hun kind nooit helemaal onterven. In een testament kunnen zij regelen dat hun kind niet van hen erft. Maar het kind houdt recht op de legitieme portie.
De “langst-leeft-al clausule” houdt in dat Erna alles krijgt, daar waar de kinderen niets zullen ont- vangen en dus ook niet zullen moeten betalen. Erna zal slechts successierechten betalen op de ene helft van het gemeenschappelijk vermogen. De andere helft is namelijk reeds van haar.
Wanneer iemand overlijdt, zijn de erfgenamen verantwoordelijk voor het leeghalen van het huis en de bijkomende kosten. Wanneer er geen sprake is van een testament, staat in de wet beschreven dat alleen de echtgenoot, geregistreerd partner en bloedverwanten erven.
Als een erfgenaam besluit afstand te doen van de nalatenschap, kan het zijn dat de kinderen erfgenaam worden. Wilt u niet dat de kinderen erfgenaam worden, dan moeten de kinderen de erfenis ook verwerpen.
De uiteindelijke rekening voor het afwikkelen van de erfenis kan een paar honderd euro zijn als er een duidelijk testament is of wanneer alle erfgenamen het snel eens worden. Maar het kan ook duizenden euro's of zelfs nog meer kosten. Doorgaans worden de notariskosten betaald uit de erfenis.
Als u uw woning op naam van de kinderen zet, schenkt u ze als het ware het huis. Daarover moet schenkbelasting betaald worden. Het is de vraag of dat zo veel minder is, dan wanneer de kinderen het huis later erven. Het is best een ingewikkelde transactie, waarbij u en de kinderen zich een aantal vragen moeten stellen.
Onterfd kind
Dat is de helft van het bedrag dat u wettelijk zou erven. De legitieme portie krijgt u niet automatisch. U moet die binnen 5 jaar na het overlijden opeisen bij de erfgenamen, of bij de executeur als die er is. U kunt uw eigen notaris vragen om u te helpen.
Als u als kind bent onterfd, hebt u geen recht op een kindsdeel. U hebt (mogelijk) wel recht op uw legitieme portie. Deze twee termen worden in de praktijk veelal op één lijn met elkaar gesteld, terwijl dit twee verschillende rechten betreft.
Bij een handgift of bij een onrechtstreekse schenking zoals een bankgift (een overschrijving van geld) of een gift aan een goed doel moet de ontvanger van de schenking geen schenkingsrechten betalen. Maar pas op: als de schenker binnen drie jaar na de schenking overlijdt, wordt de schenking bij de nalatenschap geteld.
Na het zuiver aanvaarden van de erfenis heeft u recht op alle bezittingen van de overledene. Maar u bent ook aansprakelijk voor alle schulden. Zelfs als die schulden bij elkaar meer bedragen dan de bezittingen (negatieve nalatenschap). U moet dan met uw eigen vermogen de overgebleven schulden betalen.
Wanneer de band met je ouders of familie jou (emotionele) schade oplevert, of ervoor zorgt dat jij je niet op een gezonde manier kunt ontwikkelen, kan het, in sommige gevallen raadzaam zijn te breken met je ouders (of familie). Dit is een ingrijpend proces en aan zo 'n beslissing gaat heel veel vooraf.
Er is geen testament
Als er geen testament is, regelen de erfgenamen samen de erfenis. Zij kunnen dit ook door 1 of meer personen laten doen met een boedelvolmacht. Dit is een verklaring waarin staat wat de gekozen persoon namens de erfgenamen mag doen. Deze persoon kan een erfgenaam zijn, maar dat hoeft niet.
Ook als de ouder in zijn of haar testament heeft vastgelegd dat je onterfd wordt, mag je een deel van de erfenis opeisen. Dit deel heet de legitieme portie en bestaat alleen uit geld, nooit uit spullen van de overledene. Volgens de wet is de legitieme portie de helft van het gewone kindsdeel.
Een onterfd kind heeft geen recht op goederen, maar alleen op geld. Het onterfde kind heeft dus geen recht op het huis of de inboedel.
Op grond van de Wet op het notarisambt is het mogelijk om het openen van een testament uit te stellen tot na de uitvaart. Dit kun je bijvoorbeeld opnemen in je testament als je iemand onterft en niet wilt dat iemand daar achter komt voor je begrafenis. In dat geval is je testament pas na een kleine week openbaar.
Een testament blijft wettelijk altijd gelden. Er zit dus geen einddatum op. In de praktijk moet je een testament wel regelmatig herzien om te beoordelen of deze nog aansluit op jouw huidige situatie en wensen.