Je vermijdt best alle contact met stromend water. Dus: niet douchen, geen bad nemen, je handen niet wassen en de afwas of handwas moeten ook maar even wachten. Water is een uitstekende geleider voor stroom, vandaar.
Douchen. Het lijkt een klassiek fabeltje, maar het is toch echt waar: vermijd contact met stromend water. Slaat de bliksem dichtbij in, dan zoekt de stroom een uitweg langs leidingen. Dus niet alleen een douche en een bad kunnen gevaarlijk zijn, of kranen in het algemeen, maar ook radiatoren.
Ga naar binnen als het onweert
Binnenshuis is de veiligste plek. Maar als je geen stevig gebouw in de buurt hebt, kun je je toevlucht ook zoeken in een afgesloten auto. De kooivormige autoconstructie van geleidend materiaal werkt als een zogeheten 'Kooi van Faraday'.
Wanneer het onweert en bliksemt kun je zelf beter niet in het water zijn. Het water geleidt de stroom. Wanneer de bliksem het water raakt gaat de stroom alle kanten uit en het zal jou raken wanneer je aan het zwemmen bent. De elektriciteit van de bliksem kan zich namelijk goed verspreiden over het wateroppervlak.
Verlaat zo snel mogelijk het water en zoek een veilig heenkomen. Mocht er geen schuilplaats in de buurt zijn, blijf dan op minstens drie meter afstand van elkaar. Blijf uit de buurt van metalen constructies. Die kunnen direct (aanraking) of indirect (nabijheid) de bliksem naar u toe leiden.
Dit is vaak rond een rivier en dus vragen veel mensen zich af of een rivier invloed heeft op een onweersbui. Het Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut (KNMI) heeft onderzoek gedaan naar dit fenomeen. Wat blijkt: het lijkt misschien zo, maar rivieren hebben geen invloed op onweersbuien!
De bliksem kiest de gemakkelijkste weg en slaat in waar het elektrische veld het grootst is. Zo goed als alles geleidt stroom beter dan de lucht, dus slaat de bliksem vaak in op het hoogste punt. Ook ijzeren constructies geleiden erg goed en trekken dus de bliksem aan.
Houd ramen en deuren gesloten, bliksem wordt aangetrokken door tocht. Blijf uit de buurt van koperen leidingen en elektrische kabels.
Chloor en onweer
Het gevolg is een grote hoeveelheid water waar geen chloor in zit. Bij een spa of hottub is het meestal geen probleem omdat deze nogal redelijk afgedekt is met een deksel of cover en waar regelmatig een chloorblokje in gedaan wordt wat langzaam oplost.
Als je onder water blijft, heb je geen last van de bliksem
Dat komt doordat het water elektriciteit prima geleidt. De stroom van de inslag vormt daardoor een cirkel die wegtrekt rond het inslagpunt op het oppervlak van het water.
Haal dus altijd gelijk de stekkers van alle elektrische apparatuur uit het stopcontact als het onweert. Zelfs de oplader van uw mobiele telefoon. Blikseminslag kan er namelijk voor zorgen dat alle stoppen doorslaan en dat de apparaten onherstelbare schade oplopen.
In een huis ben je ook redelijk veilig, mits je niet in de buurt van koperen leidingen of elektrische kabels bent. Ook schijnt douchen en badderen een afrader te zijn. De kans dat je geraakt wordt door de bliksem is gemiddeld 1 op 2 miljoen.
Natuurlijk wil de schade van een blikseminslag zien te voorkomen zodat je niet met een kapotte tv zit, of je alle bestanden op je computer kwijt bent. Trek daarom tijdens onweer de stekkers uit het stopcontact. Met overspanningsbeveiliging voor stekkers en kabels beveilig je elektrische apparaten tegen overspanning.
Tel het aantal seconden tussen bliksemflits en donder. Zo weet je hoe ver het onweer bij je vandaan is: 1 seconde komt overeen met een afstand van ongeveer 300 meter. Tel je minder dan 10 seconden, dan is het onweer gevaarlijk dichtbij.
Onweer ontstaat door wrijving tussen sterk stijgende warme lucht en sterk dalende koude lucht. Alle mensen en dieren kunnen het weer aanvoelen: het lichaam ervaart druk, temperatuur en luchtvochtigheid. De luchtdruk heeft bijvoorbeeld direct invloed op de druk rond bloedvaten, pezen, gewrichten en botten.
Een onweersbui kan ervoor zorgen dat het chloor in één klap verdwijnt uit uw zwembad. Door de bliksem wordt zuurstof (O2) omgezet in ozon (O3), de ozon reageert met het (vrije) chloor in het zwembadwater. Die reactie zorgt ervoor, dat al het chloor razendsnel verdampt en verdwijnt uit het zwembadwater.
Als de bliksem bij jou in de buurt inslaat, moet die stroom ergens naartoe kunnen. Via een elektriciteits- of antennekabel of waterleiding kan de stroom zo jouw huis binnenkomen. Als je stekkers dan nog in het stopcontact zitten, kan apparatuur beschadigen. Denk bijvoorbeeld aan een laptop die nog aan de oplader zit.
Ja! In een auto zit je veilig als het onweert. Mocht je onverhoopt geraakt worden door de bliksem dan dient de carrosserie als de zogenaamde 'kooi van Faraday'. De bliksem wordt rondom de passagiers naar de grond geleid.
Sluit ramen en deuren. Blijf weg van de ramen. Het licht van de bliksem is immers bijzonder fel en een nabije inslag kan je verblinden. Blijf uit de buurt van stromend water in de woning.
Hoewel de banden van de fiets van rubber zijn, en rubber geleidt niet, is fietsen sterk af te raden. Sterker nog, zit u op de fiets en gaat het onweren, zet dan de fiets ergens neer en ga lopend verder. Dit geldt ook voor de brommer, motor en e-bike.
Dat heeft dus te maken met de temperatuurverschillen die nodig zijn om een onweersbui te laten ontstaan. Gedurende de dag kan de zon ervoor zorgen dat het aardoppervlak flink wordt verwarmd en de luchtvochtigheid zodoende stijgt, waardoor het contrast met een koude luchtstroom 's avonds des te groter wordt.
Een droog onweer is een onweersbui waarbij ofwel geen regen valt, of de regen volledig verdampt in de zeer droge luchtmassa tussen de basis van de cumulonimbus en de grond.
Een blikseminslag is een gebeurtenis die ongeveer een op de twee miljoen mensen per jaar persoonlijk treft. Een aanzienlijk deel van de getroffenen overleeft dit natuurgeweld.
Bliksem zoekt vaak naar hoge objecten in een omgeving, waar verder geen hoge woningen, flats of bomen te vinden zijn.