Het is niet wetenschappelijk aangetoond dat veel poetsen ook direct weinig gaatjes tot gevolg heeft." Tijdens het poetsen, flossen en ragen verwijder je tandplak. Zonder deze tandplak kunnen zich geen gaatjes vormen in de tanden. In tandplak zitten namelijk bacteriën die suiker in zuur veranderen.
Elke keer als je iets eet of drinkt, zetten bacteriën in de tandplak de suikers en koolhydraten in het voedsel om in zuur. Zo ontstaat een zuurstoot die het glazuur kan aantasten, waardoor gaatjes ontstaan. Als het cariësproces zich voortzet, dan wordt het dieper gelegen tandbeen (dentine) aangetast.
Als de laag een beetje weg is, heb je een beginnend gaatje. Dit kan je door extra goed te poetsen soms nog wel wegpoetsen. Poets dan wel met een fluoride tandpasta, want die zorgt dat de tanden weer sterker worden. Als de laag helemaal weg is, komt er een bruin plekje.
Tandbederf wordt voor een groot deel beïnvloed door voeding en gebitsverzorging. Suikers, te veel eetmomenten of een slechte mondhygiëne zijn vaak de boosdoeners. Maar ook erfelijkheid heeft invloed op de vatbaarheid van de tanden voor gaatjes. Zowel kinderen als volwassenen kunnen gaatjes krijgen.
Hoe ziet een (beginnend) gaatje eruit? U kunt een beginnend gaatje (cariës) herkennen aan een donkere verkleuring en witte vlekjes op tanden of kiezen. Ook zwarte groefjes en putjes kunnen een kenmerk zijn van een beginnend gaatje.
Een gaatje is een donker of juist wit vlekje op de tanden of kiezen. Een beginnend gaatje is in de meeste gevallen pijnloos. Bij vergevorderde cariës kunnen de tanden echter wél gevoelig worden en last geven bij het eten of drinken van hete of koele etenswaren en drankjes.
We hebben gemiddeld vier tanden of kiezen waar een gaatje in zit. Het onderzoeksbureau TNO houdt in opdracht van Zorginstituut Nederland al meer dan dertig jaar bij hoe het met onze gebitten gesteld is. Bij kinderen gaat het steeds beter. In 2001 had een gemiddelde vijfjarige nog vier gaatjes in zijn melkgebit.
Beginnende gaatjes kenmerken zich door verkleuring van tanden of kiezen. Vaak ontstaat er een witte vlek. Op dit punt kun je beginnende gaatjes zelf herstellen. Dit doe je door goed te poetsen met fluoride houdende tandpasta.
2 keer per dag 2 minuten lang de tanden poetsen en niet te veel suiker eten, dit is wat de meeste tandartsen zeggen. Ondanks dit advies krijgen veel mensen gaatjes in hun tanden. Onder volwassenen is er bijna niemand meer met een volledig gaaf gebit.
Voorbeelden van symptomen van gaatjes en tandbederf zijn: Kiespijn. Vooral bij het consumeren van hete, koude of zoete dranken en etenswaren. Aanhoudende pijn in de kaak.
Zwarte of bruine vlekjes op tanden: oorzaken
Donkere vlekken op tanden worden meestal veroorzaakt door externe factoren. Het tandglazuur is namelijk enigszins poreus, waardoor vlekken kunnen ontstaan als het regelmatig in contact komt met bepaald voedsel. De belangrijkste boosdoeners zijn: Slechte mondhygiëne.
In een ver stadium zal kiespijn een alarmerend symptoom zijn. Het gat is in dat geval zo groot geworden dat de zenuw geïrriteerd is geraakt. Afhankelijk van de plek van het gaatje zou het mogelijk zijn dat er een stuk van de tand kan afbreken, waardoor het gat nog beter te voelen is met de tong.
Niets doen is geen optie. Als er geen vulling gemaakt wordt, kan een klein gaatje groter worden en uiteindelijk leiden tot een wortelkanaalbehandeling of verlies van uw tand of kies.
Doe-het-niet-zelf!
Toch raadt hij het absoluut af om zelf thuis aan de slag te gaan, meldt de Volkskrant. Als een kies aan het rotten is, moet je die uitboren en de bacteriën eruit halen, anders blijft dit proces doorgaan. Vergelijk het met rottend hout waar je een verflaagje overheen smeert.
Tandbederf is niet te genezen, maar met een goede mondverzorgingsroutine kun je proberen het vroegtijdig te stoppen. Denk hierbij ook aan het kopen van een Oral-B elektrische tandenborstel, die helpt bij het beter verwijderen van tandplak en het voorkomen van gaatjes.
Witte aanslag of witte vlekjes zijn doffe plekken die poreus zijn geworden. Vaak zijn ze zichtbaar op hoek- en voortanden. Op zowel boven- als ondertanden kan deze witte aanslag voorkomen. Het is een vlekje dat witter is dan de rest van de tand.
Bij een beginnend gaatje zal de pijn vooral optreden bij het nuttigen van koud eten of drinken en later ook bij warme temperatuur. Ten slotte kun je een voortdurende en zeurende pijn ervaren. Ook na het vullen van gaatjes kan kiespijn optreden. Dit trekt echter vaak na een aantal dagen weer weg.
Het vullen van een gaatje hoeft geen pijn te doen. Afhankelijk van de diepte van het gaatje en de pijngrens van een persoon kan het boren wel gevoelig zijn. Als het meer is dan gevoelig dan kan je uiteraard vragen om een plaatselijke verdoving. De verdoving zorgt ervoor dat je niks voelt van de behandeling.
Hoe snel groeit een gaatje? Dat verschilt per persoon, maar bij volwassenen duurt het vaak enkele jaren voordat een gaatje zo is gegroeid dat deze behandeld moet worden. Soms lukt het om het cariësproces te stoppen, door bijvoorbeeld extra goed te poetsen of extra fluoride te gebruiken.
Onder jongeren met een lage sociaaleconomische status (SES) steeg het percentage zonder cariëservaring: onder 14-jarigen van 33% (1990) tot 49% (2009) en onder 20-jarigen van 6% tot 26%. In de hoge-SES-groep steeg het aantal twintigers dat nog nooit cariës had in die periode van 6% tot 30%.
Het gaat de goeie richting uit met de mondgezondheid. In vergelijking met vroeger zijn er meer mensen met een gezond (melk)gebit. In 2001 hadden 5 jarigen gemiddeld 4 gaatjes, nu (2017) gemiddeld 1 gaatje. Maar op latere leeftijd (11, 17, 23) is de mondgezondheid gestagneerd of verslechterd.
Doet een vulling krijgen pijn? Als je kiest voor een verdoving voel je niets voor de behandeling. Echter, bij een klein gaatje of als je niet bang bent voor de tandarts, kan je de behandeling ook zonder verdoving ondergaan. Het boren kan even gevoelig zijn, maar je zit na de behandeling niet met een verdoofde mond.
Hoe ontstaan gaatjes? Gaatjes ontstaan meestal pijnloos en u krijgt er last van wanneer deze uw glazuur aangetast hebben. Het duurt lang voor het gaatje zich uitbreidt, omdat glazuur hard en dicht materiaal is. Door bacteriën in tandplak wordt eten en drinken omgezet in zuur.
Kiespijn kan veel verschillende oorzaken hebben. De meest voorkomende oorzaken van kiespijn zijn gaatjes, ontstoken tandvlees, doorkomende verstandskiezen, scheefgroeiende verstandskiezen, een ontsteking van de wortel, een kaakholte ontsteking, tanderosie, blootliggende tandhalzen of een abces.