De Melkweg kan een donkere, zomerse hemel vullen met duizenden sterren. Hij is zo groot dat je hem met het blote oog kunt zien. Ga gewoon naar een donkere, afgezonderde plek. Als je op het noordelijk halfrond bent, kijk dan naar het zuiden.
Dat het een spiraalvormige schijf is kun je vanaf de aarde niet zien. Op veel plekken is de melkweg niet meer te zien met het blote oog. Dit komt door lichtvervuiling. Maar de huidige generatie camera's zijn gevoelig genoeg om toch de melkweg te kunnen vastleggen.
De beste tijd om de Melkweg te bewonderen is in de maanden augustus, september en oktober. 's Avonds staat de Melkweg dan hoog aan de hemel, vanaf de oostelijke horizon via het punt recht boven je hoofd tot aan de westelijke horizon.
Wetenschappers maakten een kaart met de gebieden waar de Melkweg niet langer zichtbaar is vanaf de aarde. Ook in Nederland is het sterrenstelsel niet te zien. De wetenschappers gebruikten onder meer satellietbeelden om de lichtvervuiling in kaart te brengen.
Vooruitzicht. Astronomen hebben, met behulp van gegevens afkomstig van de ruimtetelescoop Hubble, berekend dat de Melkweg waarschijnlijk over 4 miljard jaar zich zal samenvoegen met het Andromeda-sterrenstelsel. De zon raakt wellicht uit haar koers, maar dat zal verder geen gevolgen hebben voor het zonnestelsel.
Wij zijn onderdeel van de Melkweg. Hierdoor kunnen we niet precies zien en meten hoe het eruit ziet. Maar door middel van infrarood telescopen is ontdekt dat de verdikking van onze Melkweg langgerekt is. Wij kijken vanaf de positie van de zon schuin tegen de lange zijde aan.
Om de Melkweg op de foto te zetten heb je natuurlijk een camera nodig. Wat men vaak denkt is dat je op zijn minst een peperdure spiegelreflex camera nodig hebt om zulke Melkweg foto's te kunnen maken, maar niets is minder waar. Zelfs met een instap model van rond de 500 euro kan je prima de Melkweg op de foto zetten.
De donkerste plekken voor het bekijken van de nachthemel boven Nieuw-Zeeland vind je in het Mackenzie Basin, binnen het Aoraki Mackenzie Reserve. In dit reservaat vol gletsjers ligt ook de hoogste berg van het land, en het gebied is ideaal voor kamperen en bergbeklimmen.
Orion is een van de opvallendste sterrenbeelden. Vooral Orions gordel, die bestaat uit drie heldere sterren op een rij, is makkelijk te herkennen. Orions gordel wijst recht naar de ster Sirius in het sterrenbeeld Grote Hond.
De Melkweg is een spiraalvormig sterrenstelsel. De aarde bevindt zich op ongeveer 25.000 lichtjaar van het middelpunt van de Melkweg. Midden in de Melkweg bevindt zich het zwarte gat Sagittarius A*. Kijk je hiernaar vanaf de aarde, dan staat dit zwarte gat in het sterrenbeeld Boogschutter, ofwel Sagittarius.
Het Melkwegstelsel draait dus om zijn as. Net zoals de zon en de planeten dat doen. Natuurlijk doet ook de zon aan deze beweging mee. Ze heeft maar liefst 220 miljoen jaar nodig om één keer om het centrum van het Melkwegstelsel te bewegen.
In streken waar geen of nauwelijks lichtpollutie voorkomt, kan men met het blote oog makkelijk 3000 à 3500 sterren, en een indrukwekkende Melkweg zien. In België valt dit terug tot een gemiddelde van 600 sterren, terwijl er in steden als Brussel, Antwerpen en Gent zelfs geen 100 meer te zien zijn.
In delen van Frankrijk en boven in de bergen in Zwitserland en Oostenrijk zijn genoeg plekken te vinden met weinig lichtvervuiling, maar ook op onze eigen Waddeneilanden kan je 's nachts prima de melkweg fotograferen. De Melkweg loopt in de zomermaanden een beetje schuin van het Zuid-westen- richting het Noord-Oosten.
Andere sterrenstelsels staan verder weg. Met een amateur sterrenkijker zijn ze zichtbaar tot op een afstand van een paar honderd miljoen lichtjaar. Met professionele sterrenkijkers is echter vast te stellen dat ze veel dieper het heelal in te zien zijn, tot meer dan 10 miljard lichtjaren hier vandaan.
In het waarneembare heelal komen ruwweg zo'n honderd miljard sterrenstelsels voor. Die zijn niet allemaal even groot als ons eigen Melkwegstelsel.
Friesland heeft namelijk de minste lichtvervuiling en ook hebben we de enige twee Dark Sky Parks in Nederland. Zin in avontuur? Er is geen betere plek om het donker te ontdekken dan in Friesland. Oktober en November staan in het teken van de duisternis, de sterren en de nacht.
Sinds 2016 is het Nationaal Park Lauwersmeer een Dark Sky Park. Een Dark Sky Park is een gebied (ergens op de wereld) waar het 's avonds nog écht donker is, omdat er weinig lichtvervuiling is.
In Nederland wordt het uitzicht op de Melkweg net als in de rest van Europa voor meer dan de helft van de bevolking ernstig vertroebeld door lichtvervuiling. Ons land wordt in de studie zelfs genoemd als één van de plekken waarvandaan je het verst moet reizen om een ongestoord uitzicht op de sterrenhemel te vinden.
De Melkweg heeft de vorm van een reusachtige draaikolk die eens in de 200 miljoen jaar ronddraait. Ze bestaat uit ten minste 100 miljard sterren, naast stof en gas. De Melkweg is zo groot dat licht er 100 000 jaar over doet om van de ene kant naar de andere kant te gaan.
Naast onze Melkweg ligt een sterrenstelsel, ons buursterrenstelsel. Dit buursterrenstelsel heet Andromeda en is nog groter dan de Melkweg. In dit sterrenstelsel zijn dan vast ook heel veel planeten te vinden, hoeveel weten we helaas niet.
Op een bepaald moment is deze singulariteit begonnen met uitdijen en dat noemen wetenschappers de oerknal. De drijvende kracht achter de uitdijing van het heelal is donkere energie: een mysterieuze vacuümenergie die werkt als een soort anti-zwaartekracht.
Vaak wordt aangenomen dat de oerknal niet alleen het ontstaan van materie en energie vertegenwoordigde, maar ook het ontstaan van tijd en ruimte. Toch zijn er ook theorieën waarin er vóór de oerknal al ruimte bestond. Sommige natuurkundigen speculeren zelfs over het bestaan van een compleet heelal vóór 'onze' oerknal.
Een lichtjaar is de afstand die licht in een jaar kan reizen - dat is ongeveer 9 460 000 000 000 kilometer! Licht heeft ongeveer 4,2 jaar nodig om de afstand naar de dichtstbijzijnde ster buiten ons zonnestelsel te overbruggen, daarom zeggen sterrenkundigen dat Proxima Centauri 4,2 lichtjaren van ons is verwijderd.
Het einde van de zon
Dat gebeurt over ongeveer 5 miljard jaar, als de zon is opgebrand. Een ster die geen waterstof en helium meer heeft om aan fusie-energie te komen zal in intensiteit afnemen maar heel erg opzwellen. De zon zal naar schatting zo groot opgeblazen worden dat de aarde erdoor wordt verzwolgen.