Zodra stress chronisch aanwezig is en er geen tijd is om je zowel mentaal als fysiek weer op te laden, ligt overspannenheid op de loer en is de weg naar een burn-out niet lang meer. Een burn-out kan op veel verschillende manieren worden ervaren.
Overspannenheid heeft een gemiddelde herstelperiode van 6 weken. Wel kun je vaak een aantal maanden niet werken. Je zit periode ziek thuis. Het is belangrijk om je rust te pakken voor een sneller herstel.
Symptomen van chronische stress zijn slecht slapen, prikkelbaarheid, gespannenheid, de neiging om je terug te trekken, verminderde eetlust of net meer zin in zoet, humeurigheid en vermoeidheid. Ook ben je gevoeliger voor pijn.
Burnout duurt het langst van alle werkgerelateerde psychische klachten. Opvallend is ook de grote spreiding in duur van burnout: van drie maanden tot meer dan een jaar.
Het is absoluut onverstandig om aan te geven dat je écht niet meer wilt werken en/of terugkeren of dat je weigert om mee te werken aan het re-integratieplan dat de bedrijfsarts voor je heeft opgesteld. Als je je niet kunt vinden in dat plan, kun je aangeven wat je er niet prettig aan vindt.
Het verschil tussen overspannen zijn en een burn-out hebben, is dat overspannenheid omkeerbaar is. Dat betekent dat als je de oorzaak van de stress wegneemt, je snel weer herstelt. Dit geldt niet voor een burn-out. Iemand met een burn-out moet doorgaans een lange tijd stoppen met werken om volledig te herstellen.
Een herstelperiode van ongeveer zes weken is vaak voldoende om te herstellen en weer in balans te komen. De meeste medewerkers kunnen binnen een aantal maanden hun werk weer volledig hervatten. Je kunt je hierbij laten adviseren door de huisarts of bedrijfsarts.
U vermoedt dat u overspannen bent en behoefte heeft aan ondersteuning. De huisarts kan uw situatie met u bespreken, met u nagaan wat de oorzaak is van uw overspannenheid en samen met u eventuele oplossingen bedenken. Verder kan uw huisarts u doorverwijzen naar de praktijkondersteuner of een andere hulpverlener.
De kleinste taken zijn al te veel gevraagd en dat kan zorgen voor gevoelens van falen. Als je een burn-out hebt, dan heb je vaak ook veel klachten die voorkomen bij een depressie. Zo voel je je vaak somber, lusteloos en heb je last van schuldgevoelens. De ziektebeelden zijn moeilijk van elkaar te onderscheiden.
Door een slechter geheugen (de hippocampus wordt aangetast), kost alles steeds meer energie. Op lange termijn leidt chronische stress zelfs tot depressiviteit, een gejaagd gevoel, extreme vermoeidheid en constante pijn in je lichaam. Dat is hoe chronische stress je lichaam sloopt.
Ons afweersysteem houdt de bacteriën prima onder controle, totdat stress-hormonen de afweer onderdrukken – en daarvoor is hard bewijs. Stress kan dus een duw richting ziekte geven. En dan niet alleen richting psychische klachten zoals overspannenheid of burn-out, maar bijvoorbeeld ook de oogziekte serosa.
- Overspannenheid: Grofweg is medisch gezien van overspannenheid sprake bij een combinatie van de navolgende klachten: slapeloosheid, gestoorde of onrustige slaap, prikkelbaarheid, niet tegen drukte kunnen, emotionele labiliteit, piekeren, zich gejaagd voelen, concentratieproblemen of vergeetachtigheid.
Hoe lang duurt een burn-out gemiddeld? Hoelang een burn-out precies duurt valt dus niet te zeggen. Het kan een jaar duren, maar je kunt ook jaren nodig hebben om te herstellen.
Vroeger dacht men dat alleen rust voldoende was om te herstellen. Tegenwoordig weten we dat een actieve aanpak nodig is. Niet alleen om sneller te herstellen, ook om te voorkomen dat u opnieuw overspannen raakt. Het herstel verloopt in drie fasen en duurt gemiddeld 11 weken.
Vaak begint het met vage klachten, zoals sneller vermoeid zijn of stemmingswisselingen hebben. Als we deze signalen echter niet op tijd (h)erkennen bij onszelf, raken we overspannen. Het is dan ook van belang om de eerste signalen van overspannen niet te negeren.
Burn-out: Fysieke en/of mentale instorting (fase 12)
Er komt helaas niets meer uit je. Al je plannen zijn omgevallen. Het leven dat je hebt opgebouwd stelt niets meer voor. Je ziet de zin en het nut van het leven niet meer in en je kunt zelfs zelfmoordgedachten hebben.
Overspannen en ziekmelden op werk
Een werknemer met stressklachten mag zich gewoon ziekmelden. Deze reden hoeft hij of zij daarbij trouwens niet te geven. Als werkgever mag je wel vragen hoe lang hij of zij afwezig denkt te zijn en of je medewerker ook echt thuis zit (en niet toevallig stiekem op de Bahama's).
De psycholoog helpt je om inzicht te krijgen in de situatie waarin je nu zit. Op welke situaties in het leven moet je anders reageren om van de stress af te komen? Een psycholoog kijkt vooral naar de persoonlijke ontwikkeling en minder naar de praktische zaken zoals de re-integratie naar werk.
Wanneer verplicht bedrijfsarts tot werken? Dat de bedrijfsarts verplicht tot werken komt nooit voor. Deze persoon heeft namelijk een adviserende rol. Hij of zij zal aan u als werkgever daarom aangeven of de werknemer wel of niet in staat is om te werken volgens de beoordeling.
Bedrijfsarts stelt een probleem vast en zoekt naar de mogelijkheden om de werknemer te helpen om op een gezonde manier terug in het werk te komen. De bedrijfsarts neemt tijdens zijn gesprek niet uitsluitend medische zaken in het overweging, maar kijkt naar alle factoren die op dat moment van belang zijn.
En misschien dat we dan meteen ook het tweede grote misverstand kunnen tackelen: een burn-out kan je niet faken. Een getrainde professional prikt daar meteen doorheen en iemand met een burn-out wil dat ook helemaal niet faken, want wil niks liever als zijn werk gewoon blijven doen.