U mag in overleg met uw werkgever meer of minder uur per week gaan werken. Daarbij maakt het niet uit of u een tijdelijk of vast contract heeft. Om meer of minder te werken moet u een schriftelijk verzoek doen en voldoen aan een aantal voorwaarden. Uw werkgever moet een goede reden hebben om uw verzoek te weigeren.
Moet ik verplicht overwerken? In de Arbeidstijdenwet (ATW) is niets afgesproken over overwerken. Er staan alleen regels over de maximale arbeidstijd per dag in de ATW. In je cao, bedrijfsreglement, werktijdregeling of arbeidsovereenkomst kunnen wel afspraken staan over verplicht overwerk.
Hebt in de afgelopen 13 weken steeds meer uren gewerkt dan in uw contract staat, dan ontstaat een zogeheten rechtsvermoeden dat u een arbeidsomvang hebt gelijk aan de gemiddelde arbeidsduur van de afgelopen 13 weken. Uw werkgever dient u dan voor dat gemiddelde aantal uren in te roosteren en door te betalen.
Maximaal aantal uren werktijd
Over een periode van 4 weken mag u gemiddeld 55 uur per week werken. Bij cao of bedrijfsregeling mag hiervan worden afgeweken, maar u mag nooit meer dan 60 uur per week werken. Over een periode van 16 weken mag u gemiddeld maximaal 48 uur per week werken.
De Wet flexibel werken (voorheen Wet aanpassing arbeidsduur) maakt het mogelijk meer of minder uren te werken. U kunt een verzoek daartoe uiterlijk 2 maanden van tevoren indienen bij uw werkgever. Voor zo'n verzoek moet u minstens een half jaar in dienst zijn. Uw werkgever moet akkoord gaan met uw verzoek.
Overwerken is niet verplicht
In de wet staat niets over overwerk. Maar je werkgever kan en mag verwachten dat je soms overwerkt. We raden dus aan overwerk niet meteen te weigeren. Je werkgever laat je vast ook wel eens wat eerder naar huis gaan om een persoonlijke reden.
Je werkgever kan jouw overuren omzetten in vrije tijd. Dat kan een-op-een (één uur overwerken is één uur vrij), maar ook met toeslag (één uur overwerken is anderhalf uur vrij). Meestal geeft je cao aan binnen welke periode je deze vrije uren moet opnemen.
In de Arbeidstijdenwet staat niets over doorbetaling tijdens pauzes. Tijdens pauzes werkt u niet en heeft u geen recht op loon. In uw arbeidsovereenkomst of cao kunnen afspraken staan over doorbetaling van loon tijdens de pauze.
Als u minder dan 5,5 uur per dag werkt, heeft u geen wettelijk recht op pauze, al kunt u die vaak wel nemen in overleg met uw manager. Werkt u dagelijks langer dan 5,5 uur, dan heeft u een pauze van minimaal 30 minuten.
Overuren vallen onder de wettelijke maximale tijd die uw werknemer voor u mag werken. Dat is 12 uur per dag of 60 uur per week. In de wet staat niet hoeveel extra loon uw werknemer moet krijgen voor overwerk. U kunt hier zelf afspraken over maken in uw arbeidsvoorwaarden.
Bijvoorbeeld: voor de eerste vijf overuren per maand geldt het gewone uurloon; voor uren die meer gewerkt worden, geldt een toeslag van 25 procent (in totaal dus 125 procent van je gewone uurloon).
Je medewerker kan maximaal 120 extra vrijwillige overuren per kalenderjaar presteren. Sectoren kunnen dit aantal verhogen tot maximum 360.
Je bent niet verplicht om in het weekend te werken. Behalve als je dit vooraf met je werkgever hebt afgesproken. Werk je wel in het weekend, dan heb je ieder jaar recht op tenminste 13 vrije zondagen. Je mag in ieder geval weigeren om meer dan 40 zondagen te werken.
Niet meer willen werken kan verschillende oorzaken hebben. Voel je je diep ongelukkig door je werk? Bespreek je gevoelens met een vertrouwenspersoon op je werk, je huisarts of met iemand in je omgeving. Praten helpt om erachter te komen waar deze gedachten vandaan komen en wat je eraan kunt doen.
Van meerwerk is meestal sprake als een parttime werknemer meer dan zijn contracturen werkt, maar niet meer dan de fulltime arbeidsduur die in de organisatie geldt. Overwerk is in principe dat die fulltime arbeidsduur wordt overschreden.
Het tijdelijk niet voldoende werk hebben, komt in beginsel voor rekening en risico van jou als werkgever. Als werkgever moet je dan ook gewoon het loon over de niet gewerkte uren doorbetalen. Wel kan het in dat geval zijn dat de werknemer min-uren opbouwt. De werknemer moet deze uren op een later moment inhalen.
Geldt de middagpauze als arbeidstijd? En wordt voor deze tijd ook loon betaald? In principe geldt een middagpauze niet als arbeidsduur en zal een werknemer er ook niet voor worden betaald. Enkel de tijd waarin medewerkers ter beschikking staan van de werkgever wordt immers als arbeidsduur beschouwd.
Werknemers van 55 jaar en ouder kunnen niet worden verplicht tot overwerk.
Monitoring van personeel is ook niet altijd verboden. Maar werkgevers moeten daarbij wel rekening houden met de privacy van de werknemers. Hun recht op privacy geldt namelijk net zo goed op de werkvloer als daarbuiten. Werkgevers mogen daarom hun werknemers niet zomaar volgen.
Wanneer je langer dan 5,5 uur werkt, heb je recht op minimaal 30 minuten pauze. Werk je langer dan 10 uur, dan heb je recht op 45 minuten pauze. In een cao mag van deze regeling worden afgeweken. In uitzonderlijke situaties mag je werken zonder pauze te nemen.
Als standaardnorm wordt er in deze wet van uitgegaan dat een werknemer na 5,5 uur (!) recht heeft op een pauze van een half uur. Werkt men per dag langer dan 8 uur, dan moet die pauze minstens 45 minuten bedragen, waarvan 30 minuten aaneengesloten.
Antwoord: Een werknemer heeft geen recht op rookpauzes en een werkgever is niet verplicht om tijd en/of gelegenheid te geven om te roken in betaalde werktijd. Het mag wel. In een bedrijf met een ondernemingsraad heeft die ondernemingsraad instemmingsrecht bij wijzigingen van het bedrijfsrookbeleid.
In 2022 kunnen werknemers uit de privésector 120 bijkomende vrijwillige overuren presteren onder de noemer 'relance-uren'. Opgeteld bij het al bestaande basiscontingent van 100 vrijwillige overuren, bedraagt het plafond in 2022 dus 220 uur.
Beloning van overwerk
Voor gewerkte overuren heeft de werknemer recht op 100% van het uurloon met daar bovenop een toeslag. De percentages 125%, 150% en 200% zullen u dan ook niet onbekend zijn. Deze toeslag is vaak afhankelijk van het tijdstip en/of de dag waarop de werknemer dit overwerk heeft verricht.
Daarnaast bestaat er ook een « interne grens ». Dit betekent dat het aantal overuren dat je mag opsparen om later te recupereren, op geen enkel moment meer dan 143 uren mag bedragen. Heb je dit plafond bereikt, dan moet je eerst inhaalrust opnemen vooraleer je opnieuw overuren mag presteren.