Kun je ook glutenintolerantie op latere leeftijd krijgen? Ja, dat kan! Sterker nog, veel mensen met coeliakie zijn al volwassen. Dat kan komen omdat de beschadiging aan de darmen niet zo snel gaat.
De diagnose kan op verschillende leeftijden gesteld worden. In de meeste gevallen gebeurt dit bij kinderen tussen de 6 en 10 jaar of bij volwassenen tussen de 20 en 40 jaar. Het is nog onduidelijk of deze tweede groep mogelijk al langere tijd coeliakie heeft of dat de aandoening zelf op latere leeftijd ontstaat.
Als een van je ouders coeliakie heeft, dan heb jij een verhoogde kans op coeliakie met ongeveer 10 tot 15 procent. Maar daarbij zijn er ook veel mensen die geen aanwijsbare erfelijke verbanden hebben met deze ziekte. Bij hen kan het dus inderdaad 'zomaar' ontstaan.
Ze hebben vaak een stinkende, vettige en schuimende ontlasting. Bij volwassenen zijn de klachten meestal wat minder duidelijk. Zij kunnen last hebben van diarree, verstopping, een opgezette buik, buikpijn, plakkerige ontlasting of gewichtsverlies.
De aandoening kan op elke leeftijd voorkomen. Meestal wordt glutenintolerantie al vastgesteld in de kindertijd. Bij volwassenen duiken de klachten doorgaans op tussen 30 en 50 jaar.
De gluten veroorzaken bij mensen met coeliakie een overgevoeligheidsreactie in de darm. Door die overgevoeligheidsreactie raakt het slijmvlies aan de binnenkant van de darm beschadigd. Voedingsstoffen kunnen dan minder goed worden opgenomen. Er ontstaan darmklachten, zoals buikpijn en diarree.
Sommige personen krijgen direct klachten, bij anderen komen de klachten na een aantal dagen opzetten. Iemand met glutensensitiviteit zal waarschijnlijk minder heftig reageren op het binnenkrijgen van gluten dan iemand met coeliakie die per ongeluk gluten gegeten heeft.
Het verloop van het herstel verschilt van persoon tot persoon. De klachten nemen soms al na een paar weken af, soms kunnen ze nog een hele tijd aanhouden. Het kan wel tot 2 jaar duren voordat het dunnedarmslijmvlies volledig is hersteld.
Een andere benaming voor coeliakie is ook wel glutenintolerantie. Het is dus een intolerantie maar wel een die afwijkt van de andere intoleranties. Het lichaam maakt namelijk wél antistoffen aan tegen bepaalde eiwitten in gluten (gliadines) en eigen lichaamscellen in de darm na het eten van gluten.
Een opgeblazen gevoel is een heel belangrijk waarschuwingssignaal. 87% (3) van de mensen met glutenintolerantie heeft last van een opgeblazen gevoel nadat zij gluten hebben binnengekregen. Je buik is opgezet, je hebt een vol gevoel en dat kan erg vervelend en pijnlijk zijn.
Wat zijn de klachten bij coeliakie? Door de reactie van het afweersysteem op de inname van gluten kunnen klachten ontstaan zoals diarree, buikpijn, vermoeidheid, depressie en gewichtsverlies.
Coeliakie en kans op overlijden
Mensen met gediagnosticeerde coeliakie hebben géén verhoogd overlijdensrisico. Met andere woorden: coeliakiepatiënten sterven niet vroeger of later dan niet-patiënten. Dit wordt bevestigd door onderzoek.
Meestal worden glutenvrije pasta's gemaakt van mais, rijst of boekweit. In deze grondstoffen zijn van nature geen gluten aanwezig en hierdoor is de pasta glutenvrij. Glutenvrije pasta's zijn er in verschillende soorten zoals spaghetti, penne of fusilli.
Terwijl overgevoeligheid voor gluten voorkomt bij ongeveer 1% van alle Nederlanders. Het is niet bekend waardoor glutenallergie precies ontstaat. Wel weten we dat erfelijkheid een rol kan spelen. Alhoewel 'maar' 5- tot 10% van de kinderen een verhoogde kans heeft om daadwerkelijk een glutenintolerantie te ontwikkelen.
#3: verlichting van darmklachten
Het is logisch om glutenvrij te eten bij glutensensitiviteit en coeliakie. Maar ook bij een opgeblazen gevoel, obstipatie of winderigheid kan een glutenvrij dieet uitkomst bieden. Deze soms onverklaarbare klachten worden vaak bestempeld als prikkelbaar darm syndroom (PDS).
Alle verse groenten en fruit zijn van nature glutenvrij! Hoera! Genoeg lekker fruit om te nuttigen zoals banaan, appel, mango, perziken en mandarijntjes.
Glutenvrij brood kan gemaakt zijn van graansoorten die van nature glutenvrij zijn, zoals boekweit, rijst, haver, quinoa, gierst, amaranth (kiwicha), teff, tapioca, sorghum of maïs (let op: 'gewoon' maïsbrood bevat meestal ook meel gemaakt van tarwe). Ook soja-, kastanje- en kikkererwtenmeel zijn glutenvrij.
Roomboter, melk, naturel yoghurt of kwark, room, verse kaas zoals ricotta, mascarpone, mozzarella, Parmezaanse kaas, Nederlandse harde kazen van koe, geit of schaap zijn glutenvrij.
Haver is van nature glutenvrij. Maar in de Europese wetgeving via de Verordening EG Nr. 828/2014 staat dat haver een glutenbevattende graansoort is. Dat is opmerkelijk omdat haver van nature geen gluten bevat.
Zilvervliesrijst en aardappelen zijn van nature glutenvrij en kun je gewoon eten. Ook glutenvrije granen, zoals gierst, teff, quinoa en boekweit zijn geschikt.
Chocolade op zichzelf is glutenvrij, maar in eindproducten van chocolade zitten toch vaak gluten of sporen van gluten verwerkt. Kies daarom altijd chocolade met het kenmerk 'glutenvrij', zo weet je zeker dat je ongestoord kan genieten!
Ja, pindakaas is normaal gesproken een glutenvrij product. We moeten wel een kanttekening maken: sommige andere soorten of merken pindakaas bevatten mogelijk (sporen van) gluten. Door zogeheten 'kruisbestuiving' is het namelijk mogelijk dat er in sommige soorten pindakaas gluten zitten verstopt.