Een enkelontwrichting of enkelluxatie is een ernstig letsel van het enkelgewricht. Er is schade aan het enkelgewricht en vaak zijn de enkelbanden en omliggende structuren (zoals zenuwen en bloedvaten) aangedaan. Er kunnen botbreuken aanwezig zijn.
Wanneer de enkel weer in de juiste positie staat en er geen sprake was van fracturen, is het belangrijk om de enkel de eerste tijd te blijven bewegen, maar niet zwaar te belasten. Men kan daarvoor krukken gebruiken. Ook kan de fysiotherapeut de enkel tapen om de stabiliteit te waarborgen en de enkel wat te ontlasten.
Gewrichten kunnen helaas uit de kom raken, zo ook het teen gewricht. Als dit gebeurd spreken we van een (sub)luxatie, de kop en de kom zitten (gedeeltelijk) niet meer tegen elkaar aan. Omdat het gewricht niet meer op de plek zit waar hij hoort kan dit pijn veroorzaken.
In tegenstelling tot schade door een verstuikte enkel, kan een patiënt met een gebroken enkel meestal niet meer er op staan of lopen. Ook is er vaak een forse bloeduitstorting en veel pijn bij het bewegen van de enkel. Daarnaast voel je drukpijn op het gebroken bot.
U voelt plotseling een scherpe pijn. De ergste pijn wordt na een paar minuten minder. Daarna kunt u vaak alweer voorzichtig lopen. Het doet wel pijn als u op uw voet staat.
Cijfers bij enkelletsel. De enkel is het gewricht dat het meest geblesseerd raakt in de sport. Van alle geblesseerde sporters die zich melden bij de spoedeisende hulp (SEH), heeft 12% enkelletsel. Bij 33% van deze enkelblessures blijkt het om een breuk te gaan.
Behandeling gescheurde enkelband
Rust, ijs, drukverband en de enkel omhoog houden is de beste behandeling. De eerste twee dagen kunt u de enkel beter niet belasten. Heeft u daarna nog steeds moeite met lopen en/of steunen op de enkel dan kunt u het beste naar een huisarts gaan.
In tegenstelling tot de meeste enkelbandletsels, kan een patiënt met een gebroken enkel meestal er niet meer op staan of lopen. Tevens is er vaak sprake van een forse bloeduitstorting en veel pijn bij het bewegen van de enkel. Daarnaast is er sprake van drukpijn op het gebroken bot.
Het doet pijn als je het lichaamsdeel stilhoudt, en vaak nog meer pijn bij bewegen. Het slachtoffer kan het lichaamsdeel niet normaal bewegen of erop steunen. Soms kan het lichaamsdeel op een gekke manier bewogen worden of is er een krakend geluid bij bewegen. De plek is verkleurd en/of gezwollen.
Hoe herken je een kneuzing? De kneuzing zelf en de plek eromheen zijn pijnlijk. De pijn wordt erger als je op de kneuzing drukt of beweegt. Rondom de kneuzing kan een zwelling ontstaan.
Je ervaart pijn en stijfheid in en/of rond de enkel met name tijdens bewegen en lopen. Vaak is het niet duidelijk waardoor de pijn is veroorzaakt.
Impingement van de enkel is een aandoening waarbij de enkel beperkt wordt in zijn normale beweeglijkheid omdat er iets functioneel in de weg zit (inklemming). De klachten hiervan vinden dus vooral plaats bij maximale flexie (buigen) of extensie (strekken) van het gewricht.
Deze is afhankelijk van de ernst van het letsel. Na het verzwikken van de enkel duurt het normaal gesproken 6 weken voordat deze hersteld is. Een complexer letsel kan er 6 tot 12 weken duren. Als de nodige rust en aangepaste belasting juist toegepast worden, zal de enkel snel beter moeten aanvoelen.
Kun je nog redelijk goed steunen op je enkel, dan zijn je enkelbanden waarschijnlijk alleen verrekt. Is het bijna niet mogelijk om te steunen en heb je bijvoorbeeld krukken nodig om te kunnen lopen dan zijn waarschijnlijk je enkelbanden gescheurd.
De zwelling zal vaak minimaal 10 dagen blijven. Maak je dus nog geen zorgen wanneer je na een lichte verstuiking weer kunt lopen maar wel een gezwollen enkel hebt.
Normaal gesproken kunnen mensen met een verstuikte enkel na een tot twee weken weer lopen. Vrijwel iedereen functioneert na zes tot acht weken weer normaal en kan na acht tot twaalf weken weer sporten. Een enkelbandblessure kán chronisch worden. Je enkel blijft dan pijnlijk en instabiel.
Bij een kneuzing ontstaat ook vaak een zwelling of een blauwe plek. Een kneuzing kan ook erg veel pijn doen, maar vaak zie je dat een kneuzing in een groter gebied pijnlijker is en bij een breuk de pijn met één vinger is aan te wijzen.
Een verzwikking heeft vaak ernstiger gevolgen dan een kneuzing. Nu zit er vocht in het gewricht. Een zwelling in het gewricht geeft door het bewegen meer pijn.
U voelt pijn op de plaats van de breuk, simpele bewegingen worden opeens moeilijk uitvoerbaar en er ontwikkelt zich een zwelling. Deze zwelling is het gevolg van een bloeduitstorting, die ontstaat bij een breuk. Soms kunt u een fractuur herkennen aan een krakend geluid, net nadat het bot gebroken is.
De enkel is vaak erg gezwollen en een blauwe plek aan de buitenste onderzijde van de enkel is te zien, soms kan dit zelfs doortrekken tot het onderbeen. De behandeling is 1 week rust met krukken en daarna tape of brace behandeling voor ongeveer 4 weken.
Een klapvoet is het gevolg van een verlamming die de voet en tenen heffen, waardoor bij het lopen de voet niet goed afwikkelt of naar beneden valt. Meestal is er ook een andere groep spieren verzwakt, namelijk de spieren die de enkel stabiliseren bij het lopen en staan.
Bij gescheurde enkelbanden krijgt u om uw enkel en onderbeen een drukverband, een brace of een spalk. Na ongeveer zes weken is uw enkel weer vrij, maar dan duurt het nóg een week of zes voordat u uw enkel weer redelijk goed kunt gebruiken.
De eerste dagen kan de enkel pijnlijk en gezwollen zijn, het lopen gaat dan moeilijk. Na 3 tot 4 dagen wordt de pijn meestal minder en kunt u uw voet weer meer belasten. U heeft dan waarschijnlijk geen krukken meer nodig. Na een paar dagen neemt de zwelling af.
Een enkelverzwikking of –verstuiking is een overrekking van de buitenste enkelbanden. Hierbij wordt onderscheid gemaakt in drie gradaties. Bij graad 1 is er sprake van overrekking in hooguit één band, bij graad 2 heb je het over een scheurtje en bij graad 3 is een band echt losgescheurd.
Als je een gescheurde enkelband hebt, is dat te zien aan de buitenkant van de enkel. Die wordt redelijk snel dik nadat voet is dubbelgeklapt, en daarna blauw. Een botbreuk resulteert er vaak in dat je voet een onnatuurlijke stand heeft ten opzichte van je onderbeen.