Onderzoekers vinden een verband tussen antidepressiva en overgewicht.Daarmee is nog niet bewezen dat antidepressiva dik maken (al vermelden sommige bijsluiters wel gewichtstoename). Te veel mensen slikken deze pillen. Ermee stoppen kan niet zomaar, dus begin er nooit lichtzinnig aan.
Zo geeft Remeron (op de voet gevolgd door Seroxat) verreweg de grootste toename van gewicht terwijl een middel als bv. Cipramil gemiddeld toch een minder grote gewichtstoename veroorzaakt en bij sommige mensen juist weer een gewichtsafname laat zien.
Mensen die antidepressiva slikken hebben 21 procent meer kans op een gewichtstoename van meer dan 5 procent vergeleken met mensen die geen antidepressiva slikken. De kans op gewichtstoename bleef minstens 6 jaar bestaan.
Sertraline is een middel wat in vergelijking met andere middelen met dezelfde werking het minste gewichtstoename geeft.
Het aantal mensen dat zogenaamde SSRI's, TCA's, MAO remmers, lithium en andere middelen gebruikt, stijgt behoorlijk. De nadelige gevolgen van het gebruik van anti-depressiva zijn aanzienlijk en het draagt meestal niet bij aan het verliezen van vetmassa.
Bekend is wel dat bij langdurig gebruik door ouderen het gevaar op vallen kan toenemen, met de kans op heupfracturen en andere botbreuken. Ook worden sommige mensen bij langdurig gebruik van antidepressiva dikker.
PSYCHOLOGIE Medicijnen tegen depressie – de zogenaamde antidepressiva – nemen niet alleen de depressieve gedachten weg bij mensen, maar zorgen ook voor persoonlijkheidsveranderingen. Een nieuwe onderzoek toont aan dat patiënten minder neurotisch worden. Ook gedragen mensen zich extraverter dan voorheen.
Eet evenwichtig.
Geef wel de voorrang aan gezonde voedingsmiddelen (fruit, groenten, zetmeelrijke producten en vis) en beperk je consumptie van snoep, chips en vleeswaren. De ideale verhouding voor de aanvoer van energie is 10-15 % uit eiwitten, 30-35 % uit vetten, 50-55 % uit koolhydraten.
Het gaat om de medicijnen olanzapine, quetiapine, risperidon en clozapine. Lithium (een medicijn tegen manisch-depressieve of bipolaire stoornis) kan dorst als bijwerking hebben. Als de gebruiker daardoor veel calorierijke dranken gaat drinken, kan dit leiden tot gewichtstoename.
Citalopram behoort tot de SSRI´s (serotonineheropnameremmers). Gewichtsverandering komt vaker voor bij SSRI's en wordt gemeld als een van de bijwerkingen. Citalopram kan zowel gewichtstoename als gewichtsafname veroorzaken. Gewichtsafname komt bij ongeveer één op de tien gebruikers voor.
De geneesmiddelengroepen waarvan het uitgebreidst is vastgesteld dat ze gewichtstoename kunnen veroorzaken, zijn psychofarmaca (antidepressiva, antipsychotica en dan met name de atypische, lithium), anti-epileptica, antidiabetica en geslachtshormonen.
De middelen amitriptyline, escitalopram, mirtazapine, paroxetine, venlafaxine en vortioxetine zijn het meest effectief. Fluoxetine, fluvoxamine, reboxetine, en trazodon scoorden het laagst op effectiviteit. De meerderheid van de meest effectieve antidepressiva zijn niet meer onder patent en generiek verkrijgbaar.
Verschillende soorten antidepressiva
Omdat SSRI's over het algemeen de minste bijwerkingen opleveren zijn deze meestal eerste keus. SNRI's zoals Cymbalta en Efexor zijn vaak tweede keuze.
Taart, snoep, frisdrank en chips valt hier bijvoorbeeld onder. Van deze voedingsmiddelen eet je namelijk snel veel te veel, zonder dat het echt voedingsstoffen bevat. Zo eet je zonder dat je het doorhebt honderden extra kilocalorieën per dag. Daarmee zijn het echte verborgen dikmakers.
Bij gelijktijdig gebruik van paracetamol en tricyclische antidepressiva, carbamazepine, fenytoine, rifampicine, insoniazide of sint-janskruid kan er schade aan de lever optreden. In dat geval wordt aangeraden contact op te nemen met uw huisarts.
De meest voor de hand liggende oorzaak van een toename van het lichaamsgewicht is te veel eten. Dit kan te maken hebben met een eetstoornis, maar meestal is het gewoon een kwestie van discipline. Te weinig lichaamsbeweging is een andere oorzaak voor te zwaar worden.
Maar waardoor komt het dat je aankomt bij het gebruik van antipsychotica? Dit komt omdat antipsychotica de histamine 1- en serotonine 2c-receptoren blokkeren. Histamine 1- receptoren zijn betrokken bij de eetlust. Door de blokkade van deze receptor neemt de eetlust toe.
Met betrekking tot mogelijke bijwerkingen op de langere termijn is bekend dat citalopram aanleiding kan geven tot het optreden van oorsuizen. Dit geldt in het bijzonder voor de zogenaamde tricyclische anti-depressiva, maar ook voor citalopram.
Neurotransmitters en depressie
Bij het ontstaan van een depressie zijn vooral serotonine, noradrenaline en dopamine van belang. In bepaalde delen van de hersenen zou er bij depressie een tekort optreden van deze neurotransmitters.
Bij mensen met een tekort aan vitamine D werd een relatie gevonden met verminderd cognitief functioneren en meer depressieve klachten42. Bij vrouwen met een depressie of een doorgemaakte depressie wordt bovendien een lagere botdichtheid gevonden, wat ook een gevolg kan zijn van een tekort aan vitamine D43.
De middelen helpen bij acute psychoses, maar worden ook gegeven bij angst en gedragsproblemen, waarvoor ze niet baten. Ernstige bijwerkingen hebben ze wel, variërend van gewichtstoename en suikerziekte tot dodelijke hartritmestoornissen.
Het idee dat extreme somberheid wordt veroorzaakt door een tekort aan de een stofje in het brein, namelijk serotonine, verliest aan grond. En dat terwijl de meeste antidepressiva – die soms wel, soms niet helpen – nog steeds op dat idee zijn gebaseerd. Van antidepressiva kun je soms nog somberder worden.
Wanneer u last heeft van slapeloosheid kunt u proberen uw antidepressivum 's morgens in te nemen. Wanneer u last heeft van slaperigheid probeer dan uw antidepressivum voor het slapengaan in te nemen.
Tegenwoordig wordt er bij angstklachten het meest selectieve serotonine heropname remmers voorgeschreven, beter bekend als de SSRI's. Voorbeelden van SSRI's zijn o.a.: paroxetine, fluvoxamine, fluoxetine, sertraline, citalopram, mirtazapine en escitalopram.