De ATW schrijft voor dat een werkweek eigenlijk niet langer mag zijn dan 60 uur en een dienst niet langer mag zijn dan 12 uur achter elkaar. Van overwerk is sprake wanneer je incidenteel meer uren werkt dan in je arbeidscontract is afgesproken.
Overuren vallen onder de wettelijke maximale tijd die uw werknemer voor u mag werken. Dat is 12 uur per dag of 60 uur per week. In de wet staat niet hoeveel extra loon uw werknemer moet krijgen voor overwerk.
De wens van de klant staat centraal en alles wordt gedaan om deze ook tevreden te houden. Dit heeft als logisch gevolg dat werknemers van een bedrijf harder en flexibeler moeten werken, om aan al deze productie-eisen te voldoen. Dit betekent dat overwerken tegenwoordig iets is wat als 'normaal' wordt gezien.
Er is sprake van overwerk als je werknemer meer uren werkt dan is afgesproken. Als je werknemer bijvoorbeeld een contract heeft voor 40 uur per week en hij 48 uur werkt, dan heeft hij 8 uur overgewerkt.
Overwerken is niet verplicht
In de wet staat niets over overwerk. Maar je werkgever kan en mag verwachten dat je soms overwerkt. We raden dus aan overwerk niet meteen te weigeren. Je werkgever laat je vast ook wel eens wat eerder naar huis gaan om een persoonlijke reden.
Nee, verplichten kan een werkgever niet.
Overuren worden niet zwaarder belast
Het is een algemene veronderstelling dat je meer belasting betaalt over de overuren die je werkt. Dit is niet het geval, want de overuren vallen in dezelfde belastingschijf als het normale salaris.
Uw werkgever mag u alleen ontslaan als hij daarvoor een goede reden (redelijke grond) heeft. Dit staat in het ontslagrecht. In veel gevallen moet uw werkgever wel eerst proberen u te herplaatsen.
Bijvoorbeeld: voor de eerste vijf overuren per maand geldt het gewone uurloon; voor uren die meer gewerkt worden, geldt een toeslag van 25 procent (in totaal dus 125 procent van je gewone uurloon).
Je werkgever kan jouw overuren omzetten in vrije tijd. Dat kan een-op-een (één uur overwerken is één uur vrij), maar ook met toeslag (één uur overwerken is anderhalf uur vrij). Meestal geeft je cao aan binnen welke periode je deze vrije uren moet opnemen.
Hoe lang en hoe vaak pauze
Als u langer dan 5,5 uur werkt, heeft u volgens de wet recht op minimaal 30 minuten pauze. U mag de pauze splitsen in 2 keer een kwartier. Als u langer dan 10 uur werkt, heeft u volgens de wet recht op 45 minuten pauze. De pauze mag u splitsen in meer pauzes van minimaal een kwartier.
Van meerwerk is meestal sprake als een parttime werknemer meer dan zijn contracturen werkt, maar niet meer dan de fulltime arbeidsduur die in de organisatie geldt. Overwerk is in principe dat die fulltime arbeidsduur wordt overschreden.
Je bent niet verplicht om in het weekend te werken. Behalve als je dit vooraf met je werkgever hebt afgesproken. Werk je wel in het weekend, dan heb je ieder jaar recht op tenminste 13 vrije zondagen. Je mag in ieder geval weigeren om meer dan 40 zondagen te werken.
Daarnaast bestaat er ook een « interne grens ». Dit betekent dat het aantal overuren dat je mag opsparen om later te recupereren, op geen enkel moment meer dan 143 uren mag bedragen. Heb je dit plafond bereikt, dan moet je eerst inhaalrust opnemen vooraleer je opnieuw overuren mag presteren.
Als je werkgever je arbeidsovereenkomst wil beëindigen, dan kan dat op drie manieren: Een ontbindingsverzoek indienen bij de kantonrechter; Een ontslagvergunning aanvragen bij het UWV; Een vaststellingsovereenkomst aanbieden om tot een ontslag met wederzijds goedvinden te komen.
Veelvuldig ziekteverzuim is op zich geen reden voor ontslag. Maar als de gevolgen voor het bedrijf te ernstig zijn, kunt u de kantonrechter vragen om de arbeidsovereenkomst te ontbinden. Bijvoorbeeld als de voortgang van het productieproces in gevaar komt. Of als de werkdruk voor de andere werknemers te hoog wordt.
In 2022 kunnen werknemers uit de privésector 120 bijkomende vrijwillige overuren presteren onder de noemer 'relance-uren'. Opgeteld bij het al bestaande basiscontingent van 100 vrijwillige overuren, bedraagt het plafond in 2022 dus 220 uur.
Vaak krijgt u overuren uitbetaald bij ontslag. In uw cao kan staan dat u geen geld krijgt voor overuren, maar dat u de overuren mag opnemen. Dit betekent dat u de overuren inruilt voor vrije tijd (tijd-voor-tijd). Kijk daarom in uw cao.
Fiscaal voordeel overuren
Als werknemers meer werken, is er een fiscaal voordeel aan verbonden op de eerste 130 overuren (in de horeca is dat 360 uur; voor werken in onroerende staat, op voorwaarde dat er een elektronisch aanwezigheidsregistratiesysteem werd ingevoerd: 180 uren).
De opgebouwde “tijd voor tijd” uren moet de werknemer uiterlijk voor 1 juli van het daaropvolgende kalenderjaar opnemen. U mag ook een kortere periode afspreken met uw werknemer.
Dus als een werknemer een contract voor 28 uur heeft in een organisatie waar 40 uur een fulltime baan is, werkt de werknemer dus niet over als hij één week 36 uur maakt. Die acht extra uren zijn dan meeruren. Pas als de werknemer meer dan 40 uur in een week werkt, zijn de uren die bovenop de 40 uur komen 'overuren'.
U mag maximaal 12 uur per dienst werken en maximaal 60 uur per week. Voor jongeren tot 18 jaar en voor zwangere en pas bevallen vrouwen gelden aparte regels.