Terry Wallis, een man uit de Amerikaanse staat Arkansas, werd op 11 juni 2003 wakker nadat hij maar liefst 19 jaar in een comateuze toestand met minimaal bewustzijn had gelegen. Hij belandde daarin na een auto-ongeluk in 1984.
Een Indiase vrouw die sinds 1973 in coma lag, is overleden. In 1973 werd zij in het ziekenhuis waar zij als verpleegster werkte door een schoonmaker verkracht, met een ketting gewurgd en halfdood achtergelaten.
Duur van een coma
Er wordt aangenomen dat een diep coma maximaal 2 maanden duurt. het diepe coma kan overgaan in een coma vigil (zie verderop). de toestand van de patiënt kan zodanig achteruit gaan dat hij komt te overlijden.
Een voorbeeld hiervan is het nemen van te veel alcohol, drugs of medicijnen. Ook een aandoening zoals suikerziekte kan een oorzaak van coma zijn. Er is dan te veel of te weinig suiker in het bloed. Daarnaast kun je in coma raken als je hersenen te weinig zuurstof krijgen.
De persoon kan niet zelfstandig ademen en wordt daarom beademd. Daar merkt de persoon zelf niets van. In de acute fase van coma (comateuze toestand) maakt iemand nauwelijks of geen bewegingen, reageert niet op pijnprikkels of op aanspreken.
Ja. Dat een comapatiënt kan dromen weten we zo goed als zeker. Dat een comapatiënt droomt kan je, net als bij slapende mensen, namelijk zien aan het bewegen van hun ogen. Sommige patiënten komen bij en vertellen over hun dromen, andere zijn er juist bang voor.
Je hersenstam is ernstig beschadigd en kan niet meer functioneren. Je kunt dus ook niet meer zelfstandig ademhalen en je zult hier altijd hulp bij nodig hebben. Bij een coma kan je vaak nog zelfstandig ademhalen.
Als de patiënt niet meer wakker wordt na sedatie noemen we dat een coma. Dat kan gebeuren na hersenletsel of bijvoorbeeld bij ernstige infectieziekten. Mensen die we in slaap houden met sedatie kunnen pas wakker worden als we de sedativa stoppen. Na het stoppen verschilt het per patiënt wanneer hij wakker is.
Jongens van 15 jaar bereiken dit promillage al bij 8 glazen. Meisjes van 15 jaar hebben bij 7 glazen al een promillage van 1,92.
Gelukkig ontwaken de meeste mensen wel uit een coma. De kans op een volledig herstel is vaak erg moeilijk in te schatten. Deze hangt erg af van de hoeveelheid hersenschade. Soms kunnen je hersenen zich nog herstellen, maar het kan ook zijn dat de schade hiervoor te groot is.
Artsen brengen een patiënt in coma met een verdoving of door zijn lichaamstemperatuur beneden de 33 °C te brengen. Deze toestand is reversibel, wat betekent dat de arts de patiënt weer uit het coma kan halen door de behandeling stop te zetten.
Een coma wordt meestal veroorzaakt door een bloedtekort en/of zuurstoftekort in je hersenen. Dit kan ontstaan door een trauma, infectie of kan een chemische oorzaak hebben zoals een te laag suiker gehalte.
Tijdens de kunstmatige coma kunnen er allerlei complicaties optreden, van doorligwonden tot longontsteking. Een groot risico vormen ook bloedingen en het zogenaamde hersenoedeem.
Je hersenstam is bij een coma vaak onbeschadigd gebleven en kan dan nog een aantal primitieve functies uitvoeren. Je blijft echter bewusteloos en kunt dan ook niet bewegen of nadenken. Wel zal iemand in een vegetatieve staat zijn ogen kunnen opnemen, en soms zelfs een beetje bewegen.
Iemand die hersendood is, kan nooit meer herstellen. In Nederland is er een verplicht Hersendoodprotocol dat artsen in alle ziekenhuizen zorgvuldig en nauwkeurig doorlopen om de hersendood vast te stellen. Pas als dat protocol helemaal is doorlopen, kan hersendood worden vastgesteld.
De persoon kan niet meer zelfstandig ademhalen en het lichaam kan de bloeddruk en lichaamstemperatuur niet meer regelen (wel kan bij beademing het hart blijven kloppen, zie hartprikkel. Ook kunnen via het ruggenmerg verlopende reflexen nog aanwezig zijn). Deze toestand is juridisch gelijkgesteld aan de dood.
Naar schatting raken 1000 tot 3000 Nederlanders per jaar in coma. Zo'n 18 procent van de mensen in coma komt niet meer bij bewustzijn en overlijdt. Ongeveer 65 procent van de mensen die in coma raken, herstelt binnen enkele uren of dagen weer naar een volledig bewustzijn.
Bij hersendood werken de hersenen helemaal niet meer en deze kunnen ook niet meer herstellen. De patiënt heeft geen bewustzijn meer en kan geen pijn meer voelen.
Als iemand echt hersendood is, is er geen enkele kans dat diegene nog wakker wordt, zegt Hoogerwerf. Om vast te stellen of er echt sprake is van hersendood wordt er verplicht een serie tests uitgevoerd, van het testen van reflexen tot metingen van de hersenactiviteit.
Na een hartstilstand en reanimatie kunnen patiënten buiten bewustzijn blijven. Ze reageren dan niet meer op prikkels. Dit noemen we een coma. In Nederland worden jaarlijks ongeveer 5.000 patiënten na een reanimatie in coma opgenomen in het ziekenhuis.
Over 'binge drinken' en een alcoholvergiftiging
Bij een vergiftiging door alcohol wordt de concentratie alcohol in je bloed en hersenen zo hoog dat je bewusteloos, of in coma kunt raken. In een coma kan het zenuwstelsel zo sterk verdoofd worden dat ook je ademhalingscentrum verlamd raakt, wat dodelijk is.
Als patiënten niet meer (voldoende) zelfstandig kunnen ademen, komen zij aan de beademingsmachine. Meestal houden we patiënten dan in een kunstmatige slaap. Dit heet sedatie. Hierdoor kan het lichaam haar krachten gebruiken voor het herstel.
Als de patiënt infuusvoeding krijgt, produceert hij ondanks dat hij geen voedsel binnen krijgt via de maag en darm, toch ontlasting, omdat de darmwand zichzelf continu vernieuwt. Ook comateuze patiënten en beademde patiënten die gesedeerd zijn, krijgen spontaan ontlasting.
Het kan enkele uren of dagen zijn maar er zijn ook patiënten die nooit volledig van de beademing af komen. Het hangt allemaal af van de aandoening en eventuele complicaties die zich kunnen voordoen.