Nitraatnormen drinkwater Voor drinkwater geldt een Europese norm van 50 milligram nitraat per liter water. In Nederland is de richtwaarde echter lager, namelijk maximaal 25 milligram nitraat per liter water. In de praktijk bevat ons kraanwater daarom in de meeste gevallen minder nitraat dan 25 milligram per liter.
Normen en richtlijnen
De WHO heeft voor nitraat een normwaarde van 50 mg/l drinkwater gesteld. Voor nitriet is in het Drinkwaterbesluit een norm aangehouden van 0,1 mg/l die voldoende bescherming biedt tegen zowel acute effecten als effecten op lange termijn.
In kraanwater zit voornamelijk puur water (H2O) en daarnaast allerlei natuurlijke elementen .Denk dan bijvoorbeeld aan mineralen als natrium, kalium en magnesium. Deze stoffen bepalen voor een groot deel de smaak en de hardheid van drinkwater.
Door een teveel aan nitraat kan grondwater onbruikbaar worden als bron voor drinkwater. Daarnaast kan er, door een overvloed van voedingstoffen in het water, eutrofiëring plaatsvinden. Bij eutrofiëring vindt er sterke algengroei plaats.
Nitraat kan worden verwijderd door de natuurlijke denitrificatie te stimuleren met houtsnippers. Dit kan door middel van een zogenaamde Woodchip bioreactor: een ondergrondse bioreactor met houtsnippers. De met houtsnippers omhulde drains hebben een vergelijkbare werking als de met ijzerzand omhulde drains.
In de natuur breken bacterieën nitriet en nitraat af tot stikstof (N2), het onschadelijke gas waar lucht voor 80% uit bestaat. Dit is een gecompliceerd proces, waar een aaneenschakeling van enzymen aan te pas komt. Rioolwaterzuiveringsinstallaties gebruiken bassins met bacterieën om nitraat en nitriet af te breken.
Hoge nitraatgehaltes in water kunnen wijzen op biologisch afval in de laatste stappen van stabilisering of in de afvloeiing van sterk bemeste velden. Nitraatrijke effluenten die in ontvangend water worden geloosd, kunnen de waterkwaliteit aantasten door de overmatige groei van algen te stimuleren.
Nitraten worden gebruikt in acute situaties, bijvoorbeeld om snel verlichting te geven bij pijn op de borst bij angina pectoris of acuut hartfalen. Nitraten worden ook gebruikt om een aanval van angina pectoris te voorkomen, bijvoorbeeld bij extra inspanning of hevige emoties. Nitraten worden onder de tong aangebracht.
Nitraat in de voeding Groenten, vooral bladgroenten zoals sla en spinazie, en drinkwater zijn belangrijke bronnen van nitraat. 50-85% van het nitraat in de voeding is afkomstig van groenten; in Nederland is 7-9% afkomstig van drinkwater (Geraets et al. 2011).
Nitraat en het daaruit gevormde nitriet kan schadelijk zijn voor de gezondheid. Maar bij het eten van nitraatrijke groente zijn de risico's voor de gezondheid verwaarloosbaar klein. Het positieve effect van groente en fruit op de gezondheid is (veel) groter dan de mogelijke slechte effecten van nitriet.
Een onafhankelijke jury van smaakexperts heeft leidingwater uit verschillende steden en provinciën samen met bekend flessenwater blind geproefd en beoordeeld. Utrecht was de winnaar! In Nederland hebben we een hoge kwaliteit van ons leidingwater.
Conclusie. Flessenwater is niet gezonder dan water uit de kraan. Maar veel mensen verkiezen de smaak van flessenwater, omwille van het chloorluchtje van leidingwater. Flessenwater is wel veel duurder en de flessen zorgen voor een gigantische afvalberg.
Is Nederlands kraanwater veilig? Ja. De eisen die aan kraanwater worden gesteld op het gebied van biologische en chemische veiligheid zijn erg hoog, en de kwaliteit wordt door middel van regelmatige analyses streng bewaakt. Een enkele keer geven drinkwaterbedrijven een kookadvies.
De concentratie nitraat in grondwater is vaak echter veel hoger. Dit komt omdat nitraat wordt gebruikt als kunstmest. Bij overbemesting nemen de planten het teveel niet meer op en hoopt nitraat zich op in de bodem. Door de regen komt dit nitraat in het grondwater terecht, wat als grondstof voor drinkwater dient.
Aanvaardbare dagelijkse inname (ADI)
De aanvaardbare dagelijkse inname van nitraat is gesteld op 3,7 milligram per kilogram lichaamsgewicht. Dat staat gelijk aan 259 mg nitraat per dag voor een volwassene van 70 kilo.
Nitriet in water
De aanwezigheid van nitriet in het water wijst op organische vervuiling, gewoonlijk afkomstig van urine en/of uitwerpselen. Het is tussenstap in de omzetting van ammoniak (NH3) tot nitraat (NO3) door de nitrosomonas bacteriën. Nitrobacter bacteriën zetten vervolgens het nitriet om in nitraat.
Drie belangrijke vormen van stikstof in bodem en water zijn: Stikstof in organische stoffen. Ammonium. Nitraat.
Nitraatarme groente:Asperges, aubergine, bloemkool, boerenkool, broccoli, courgette, doperwten, knolselderij, komkommer, paprika, prei, rodekool, savooiekool, snijbonen, sperziebonen, spruiten, snijbonen, tuinbonen, uien, witlof, witte kool, wortelen.
Hypotensie is een veelvoorkomende bijwerking van nitraten; dit wordt veroorzaakt door dilatatie van arteriën en venen. Dit kan geassocieerd zijn met (reflex)tachycardie, hartkloppingen en soms zelfs een circulatoire collaps. Hoofdpijn wordt veroorzaakt worden door dilatatie van de cerebrale vaten.
Bij infecties aan de urinewegen met nitraatreducerende bacteriën (o.a. E.coli, Proteus, Klebsiella en Aerobacter) wordt nitraat in de urine omgezet in nitriet. Foutief-negatief resultaten kunnen voorkomen bij een verhoogd vitamine C in de urine of bij personen die een (nitraat-arm) dieet volgen.
Nitriet zorgt daarnaast voor een rode kleur van vleeswaren, bijvoorbeeld gekookte producten als ham en voorkomt dat het vlees minder snel oxideert. Nitraat is een stof die van nature voorkomt in groenten en drinkwater. Het lichaam zet dat (gedeeltelijk) om in nitriet en nitrosamines.
Grote bronnen van vervuiling zijn onder meer mest en bestrijdingsmiddelen uit de landbouw en riooloverstorten.
Finland. De Verenigde Naties stelde een onderzoek in naar schoon drinkwater en als resultaat daarvan is Finland gekozen als land met de beste kwaliteit kraanwater. Niet alleen veilig, maar nogeens lekker van smaak.
De waterkwaliteit in Nederland is slecht. Niet het water uit de kraan (wat tot de internationale top behoort!), maar de 'open wateren', zoals rivieren, meren, vennen, sloten en grachten. Nog niet 1 procent van deze wateren voldoet aan de normen. De Nederlandse wateren scoren zelfs het slechtst van heel Europa.