Kan ik mijn kindsdeel opeisen? Het kindsdeel van de erfenis is pas opeisbaar als beide ouders overleden zijn. Dit geldt bijvoorbeeld ook als uw biologische ouder overleden is, maar hij of zij opnieuw getrouwd was. Hier zijn overigens uitzonderingen op.
De kinderen hebben een bijzondere positie in het erfrecht. Ook als de ouder in zijn of haar testament heeft vastgelegd dat je onterfd wordt, mag je een deel van de erfenis opeisen. Dit deel heet de legitieme portie en bestaat alleen uit geld, nooit uit spullen van de overledene.
Kinderen hebben recht op een deel van de erfenis van hun overleden vader of moeder als geen testament is gemaakt, het kindsdeel, maar zij krijgen dat deel nog niet meteen. De gehele erfenis gaat namelijk naar hun andere ouder, de langstlevende. Het deel waar de kinderen recht op hebben, wordt omgezet in een geldbedrag.
De legitieme portie is de helft van het erfdeel dat een erfgenaam zal ontvangen. Zijn er bijvoorbeeld drie erfgenamen, waarvan jij er één zou zijn, dan heb je recht op een derde deel van de nalatenschap. Word je onterfd, dan heb je alleen nog recht op je legitieme portie. Die is de helft hiervan en dus een zesde deel.
U kunt uw kind echter nooit voor 100% onterven. Dit komt omdat een kind altijd aanspraak kan maken op de legitieme portie. Dat is de helft van het deel waar uw kind normaal gesproken ontvangt. Een testament heeft geen invloed op de legitieme portie.
Langstlevende ouder maakt de erfenis op
De langstlevende heeft gedurende diens leven het volledige beheer over de erfenis die door de overleden partner is achtergelaten. Dat betekent ook dat de langstlevende het geld helemaal mag opmaken, inclusief de kindsdelen van de kinderen.
Niet direct opeisbaar
De legitieme portie is niet altijd direct opeisbaar. In ieder geval nog niet gedurende de eerste zes maanden na het overlijden van de erflater. De legitieme portie is ook niet opeisbaar wanneer de erflater een echtgenote achterlaat en geen testament had.
Het kindsdeel is het deel van de erfenis waar kinderen recht op hebben. De legitieme portie is het deel waar kinderen recht op hebben als ze onterfd zijn. Het is dus het minimale deel dat zij kunnen ontvangen uit een erfenis van hun ouders. Het kindsdeel en legitieme portie zijn dus beide een deel van de erfenis.
Welke rechten heb je? De wet zorgt er voor dat je als kind nooit met lege handen komt te staan, wat je ouders ook in hun testament hebben opgenomen. Je hebt altijd recht op je legitieme portie, ook al hebben je ouders je onterfd.
Als langstlevende echtgenoot mag men altijd de kindsdelen geheel of gedeeltelijk uitbetalen. Uitbetaling van de kindsdelen is geen schenking, maar aflossing van een schuld. Daarover hoeft dus geen schenkbelasting te worden betaald.
Direct na overlijden moet over een erfenis erfbelasting worden betaald. De kinderen krijgen dus een aanslag over hun kindsdeel, zonder dat zij het geld al uitgekeerd krijgen. Daarom wordt de erfbelasting betaald door de langstlevende, zodat de kinderen bij het eerste overlijden niet in de problemen komen.
Door de wettelijke verdeling krijgt de langstlevende echtgenoot of geregistreerde partner alle goederen van de nalatenschap. Pas als de langstlevende echtgenoot of partner overlijdt, erven de kinderen. Soms zijn dit kinderen uit een eerder huwelijk.
Wettelijk gezien is het niet mogelijk om kinderen volledig te onterven. Kinderen hebben namelijk altijd recht op een geldelijk bedrag dat wij de legitieme portie van de erfenis noemen. Concreet betekent dat het volgende: stel een moeder heeft drie kinderen onder wie de erfenis zou worden verdeeld.
Ouders kunnen hun kind nooit helemaal onterven. In een testament kunnen zij regelen dat hun kind niet van hen erft. Maar het kind houdt recht op de legitieme portie.
Iedereen die belang heeft bij een erfenis kan een testament aanvechten. Het beste doet u dit met een advocaat die gespecialiseerd is in erfrecht. Hij of zij kan u helpen om het testament nietig te laten verklaren.
Een onterfd kind heeft geen recht op goederen, maar alleen op geld. Het onterfde kind heeft dus geen recht op het huis of de inboedel.
Mag de langstlevende eerder het kindsdeel uitbetalen? Ja, meestal mag de langstlevende tijdens het leven het kindsdeel eerder uitbetalen. Dat is niet verplicht. De kinderen kunnen het kindsdeel ook niet opeisen, tenzij dat in het testament staat of als er sprake is van een wilsrecht.
Een ouder kan zijn kind in zijn testament onterven. Toch kan het kind dan een deel van de erfenis van zijn ouder opeisen. Dat deel is de legitieme portie waarop het kind altijd recht heeft. De legitieme portie bestaat alleen uit geld.
Bij de afwikkeling en verdeling van een erfenis kunt u te maken krijgen met een notaris, een executeur of een bewindvoerder. Als er geen erfgenamen (bekend) zijn, kan de overheid de afwikkeling op zich nemen.
Om een erfenis te verwerpen moet je een schriftelijke verklaring afleggen bij de rechtbank. De kosten hiervoor zijn 130 euro. Wil je dit niet zelf doen, dan kan de notaris je hierbij helpen. In dat geval zal de notaris hier ook kosten voor in rekening brengen.
In Nederland is het niet mogelijk een kind compleet te onterven. De wet bepaalt dat een kind altijd recht blijft houden op een klein deel. Dat deel noemen we de wettelijke portie of legitieme portie. De wet bepaalt dat deze portie gelijk is aan de helft van wat het kind had geërfd zonder testament.
In principe geen notaris nodig
In beginsel zijn het de erfgenamen zelf die gezamenlijk verdelen, tenzij er een executeur-afwikkelingsbewindvoerder (ook wel drie sterren executeur genoemd) is die op grond van het testament bevoegd is om zelfstandig te verdelen.
Het verwerpen van een erfenis gaat via de rechtbank. Je moet hiervoor een schriftelijke verklaring afleggen bij de rechtbank. Dat kost ongeveer 134 euro (2022).
Met het kindsdeel wordt meestal het bedrag bedoeld waarop een kind recht heeft na het overlijden van zijn eerste ouder. Het kindsdeel is een percentage van de waarde van de nalatenschap ten tijde van het overlijden (verminderd met de begrafeniskosten).