De medische term hiervoor is endometriomen. Endometriose kan ook ontstaan in het litteken na een buikoperatie of in de knip of scheur van de snede van de bevalling. In zeldzame gevallen kan endometriose ook buiten de buikholte, zoals in de navel of op de longen voorkomen.
De oorzaak van endometriose is nog onbekend, maar er zijn verschillende theorieën. Het is zeer waarschijnlijk dat bepaalde genen verband houden met deze ziekte. Vrouwen met een moeder of zus met endometriose hebben een verhoogd risico dat zij ook endometriose krijgen.
Endometriose komt vaak voor bij vrouwen in de vruchtbare leeftijd. Vijftien procent van de patiënten is onder de dertig jaar.
De meest voorkomende symptomen van endometriose zijn (extreme) menstruatiepijn, buikpijn en rugpijn. Maar ook blaasproblemen, darmproblemen en vruchtbaarheidsproblemen horen hier bij. Allen verschillend in ernst en hoeveelheid.
Ongeveer een op de vijf vrouwen in de vruchtbare levensfase heeft in meer of mindere mate last van endometriose. Klachten die kunnen optreden zijn: pijn tijdens de menstruatie, pijn diep in de buik tijdens het vrijen, pijnlijke of moeizame stoelgang, diarree, pijn bij het plassen.
Vermijd zwaar verteerbaar, gefrituurd voedsel om menstruatiepijn te voorkomen. Laat koud voedsel (zoals yoghurt) en koude dranken (zoals smoothies) achterwege; je lijf heeft warmte nodig tijdens de menstruatie. Kies voor een warm ontbijt zoals havermoutpap zonder zuivel, met verwarmende kruiden als kaneel en kardemom.
Aan de binnenkant van de baarmoeder zit een laagje slijmvlies. Als je endometriose hebt, zit er weefsel dat daarop lijkt ook buiten de baarmoeder. Het is een goedaardige aandoening, die niet vanzelf overgaat.
Inwendig echo onderzoek
Omdat onze gynaecologen bekend zijn met endometriose herkennen ze de kenmerken op de echo. De uitslag van het echografisch onderzoek is direct beschikbaar. De gynaecoloog kan dus aan het eind van je afspraak aangeven of je of endometriose hebt en in welke mate.
Symptomen endometriose
Endometriose is een aandoening waarbij weefsel dat lijkt op het slijmvlies van de baarmoeder (het endometrium) zich buiten de baarmoeder bevindt. De goedaardige aandoening kan leiden tot een chronische ontstekingsreactie met pijn en verklevingen als gevolg.
Het verloop van endometriose valt moeilijk te voorspellen. Bij een enkeling geneest het spontaan, bij anderen niet. Soms breidt het zich in de loop der jaren uit. Endometriose komt meestal alleen voor in de levensfase waarin vrouwen menstrueren.
De meest voorkomende symptomen van endometriose zijn: Menstruatiepijn (voor/tijdens/na de menstruatie); (Chronische) buikpijn; Darm- en blaasproblemen (darmkrampen, obstipatie, diarree, branderig gevoel tijdens het plassen);
Symptomatische behandeling Er is geen medicijn dat de endometriose doet verdwijnen. Hormonale medicatie kan de ontwikkelde endometriose afremmen of tot stilstand brengen. De arts schrijft (pijnstillende)medicijnen voor als symptoombestrijding, niet als echte behandeling.
Patiënten met endometriose of adenomyose hebben een verhoogde kans op het ontwikkelen van eierstokkanker en baarmoederkanker.
Hormonale onderdrukking. Door het innemen van hormonale medicatie zal de werking van de eierstokken worden stil gelegd en bijgevolg zal de endometriose niet verder toenemen.
Adenomyose wordt gekenmerkt door veel pijn tijdens de menstruatie, soms in combinatie met hevig bloedverlies. Het gevolg van adenomyose op zwanger worden en miskramen is nog niet duidelijk. De pijnklachten zijn typisch tijdens het bloedverlies en kunnen een overlap hebben met de klachten van endometriose.
De meeste vrouwen kunnen met endometriose gewoon zwanger worden. Ongeveer 65 van de 100 vrouwen worden gewoon zwanger. Endometriose kan de kans wel kleiner maken dat je zwanger wordt. Bijvoorbeeld bij ernstige endometriose of als de endometriose in de buurt van je eierstokken of eileiders zit.
Bij endometriose zit er weefsel dat lijkt op baarmoeder-slijmvlies buiten uw baarmoeder. Bijvoorbeeld op uw eierstokken, eileiders, buikvlies, blaas of darmen. Bij pijn tijdens ongesteldheid kunnen pijnstillers helpen, zoals ibuprofen of paracetamol.
Verklevingen in de buik kunnen aanleiding geven tot buikpijn, opgezette buik, verstopping, krampen, misselijkheid, vermoeidheid, diarree, onregelmatige menstruatie, verminderde vruchtbaarheid, pijn bij gemeenschap, etc.
Bij endometriose graad 3 en 4 spreken we van diep invasieve endometriose. Ongeveer 10% van alle vrouwen met endometriose heeft deze vorm (naar schatting 40.000 vrouwen in Nederland). Hierbij kunnen oa de darm, blaas, eierstokken of middenrif aangedaan zijn.
Nazorg. Afhankelijk van de uitgebreidheid van de endometriose kan uw herstel variëren van 1 week tot 6 weken. Op de consultatie na uw ingreep wordt het operatieverslag met u overlopen. De arts bespreekt met u de kans op een spontane zwangerschap of zal aangeven dat een vruchtbaarheidsbehandeling aangewezen is.
Ruim 10 procent van de vrouwen heeft endometriose, maar dat wordt lang niet altijd herkend door huisartsen en specialisten. Ook vrouwen zelf hebben niet altijd in de gaten waar hun klachten vandaan komen.
Cyclische schouderpijn kan wijzen op endometriose op het middenrif. Cyclische zwelling en soms bloeden vanuit de navel kan het gevolg zijn van endometriose in de navel, en soms fout gediagnosticeerd als een navelbreuk.
Voorbeelden zijn gosereline, leuproreline, nafareline en triptoreline. Antihormonen gaan de werking van de geslachtshormonen oestrogeen en progestageen tegen. Hierdoor kan de groei van het van het weefsel dat lijkt op baarmoederslijmvlies worden geremd en endometriose verminderen. Een voorbeeld is danazol.
Ongeveer een derde van de vrouwen met endometriose geneest spontaan, en bij twee derde blijven de klachten stabiel of verergeren ze.
Endometriose heeft kenmerken van een auto-immuunziekte. Een ziekte waarbij het immuunsysteem zich keert tegen lichaamseigen weefsel. Dit kost veel energie. Alleen vrouwen met een menstruatiecyclus hebben last van endometriose.