Vanaf 1 mei 2021 horen de woning en de eigenwoningschuld tot uw bezittingen en schulden in box 3 (sparen en beleggen).
In box 1 belast de overheid uw inkomen uit werk. Ook de eigen woning valt in deze box. De hypotheekrente die u heeft betaald, trekt u af van uw inkomen. Het eigenwoningforfait, een percentage van de WOZ-waarde van uw woning, wordt erbij opgeteld.
Vermogen is de waarde van uw bezittingen min uw schulden. Wat u wel en niet als vermogen moet meetellen, is hetzelfde als bij uw belastingaangifte. Spaargeld, aandelen en een vakantiehuis in Nederland of het buitenland tellen bijvoorbeeld mee. Maar het huis waarin u woont en uw auto tellen níét mee als vermogen.
Als je in een koophuis woont, moet je bij de aangifte inkomstenbelasting een bedrag optellen bij je belastbare inkomen: het eigenwoningforfait. Dit bedrag is bij de aangifte over 2021 (die je in 2022 indient) in veruit de meeste gevallen 0,50% van de WOZ-waarde van je woning.
Woning in box 1 en hypotheek in box 3
Het voordeel van je hypotheek in box 3 zetten is dat je vermogen in box 3 daalt doordat je de hypotheek mee mag nemen als schuld. Zeker als je veel vermogen bezit, bespaar je fors op belasting in box 3. In 2022 tot maximaal 1,71%.
Heb je overwaarde op je huis gekregen? Mooi nieuws, want dat betekent dat jouw huis een goede investering was. Je hoeft van dit bedrag gelukkig geen geld af te dragen aan de belasting. Wel betaal je er, vanaf een bepaald bedrag, vermogensbelasting over omdat het in box 3 komt.
Je woning is volledig van jou
Zodra je hypotheekvrij bent, ben jij 100% eigenaar van de woning en behoort de woning volledig tot jouw vermogen. Je hebt minder kans dat je restschuld overhoudt bij de verkoop van je huis.
U hoeft niet al uw bezittingen aan te geven in box 3. Bezittingen die u al hebt aangegeven in box 1 of box 2, geeft u niet meer aan in box 3.
Extra aflossen op je hypotheek is bijna altijd voordelig. De renteaftrek is altijd lager dan de hypotheekrente die je betaalt. En de spaarrente levert momenteel (bijna) niets op.
Dat je je hypotheek hebt afbetaald, is goed nieuws. Je hoeft dan niets meer te betalen aan je hypotheekaanbieder. Houd er wel rekening mee dat je minder profiteert van hypotheekrenteaftrek. En dat de Wet Hillen wordt afgebouwd, waardoor je na een tijdje misschien meer eigenwoningforfait gaat betalen.
In 2022 wordt het rendement voor sparen (rendementsklasse I) -0,01%. Het rendement voor beleggen (rendementsklasse II) wordt 5,53%. Elk jaar worden de rendementen voor sparen en beleggen voor de heffing van box 3 herijkt. Dit gebeurt op basis van de rekenformules die in de Wet inkomstenbelasting 2001 zijn opgenomen.
In Nederland geldt er geen limiet voor de hoeveelheid geld die u in huis mag hebben. Contante bedragen boven de €560 euro moet u wel opgeven bij uw belastingaangifte. Dit is €1120 als u een fiscale partner heeft. Ook de waarde van cadeaubonnen die u in huis heeft telt mee.
Heeft uw klant een hypotheek afgesloten na 1 januari 2013 waarop hij moet aflossen, dan kan je de hypotheekschuld wel naar box 3 verplaatsen. Dat doe je door het aflossingsschema niet meer te volgen. Sinds 1 januari 2013 is de rente voor nieuwe hypotheken die aflossingsvrij zijn, fiscaal niet aftrekbaar.
Over uw vermogen in box 3 betaalt u in 2022 - boven de vrijstelling - 0,5636% tot 1,7143% inkomstenbelasting. Dit percentage is afhankelijk van de hoogte van uw vermogen. De belastingdienst gaat er van uit dat u meer rendement zult maken naarmate u meer vermogen heeft (het werkelijke rendement is niet relevant).
13.1 Uw bezittingen en schulden in box 3
Of hebt u schulden, zoals een lening bij een bank of een hypotheek voor een tweede woning? Dan moet u de waarde daarvan aangeven in uw aangifte inkomstenbelasting. Dit geldt ook voor de bezittingen en schulden van uw fiscale partner en/of minderjarige kinderen.
Alles wat daarna overblijft, is voor de verkoper. Je krijgt je geld dus niet meteen na de verkoop, er zitten een paar dagen tussen. Als je het geld nodig hebt voor de koop van je nieuwe woning, wordt je geld niet eerst aan jou betaald. Het geld wordt dan namelijk meteen gebruikt bij de aankoop van je nieuwe woning.
Dit verandert er in 2022 voor woningeigenaren. In 2022 gaat de maximale aftrek voor hypotheekrente omlaag van 43% naar 40%. Het eigenwoningforfait voor woningen tot €1.130.000 gaat iets omlaag. Woningbezitters die geen of een lage hypotheekschuld hebben, krijgen te maken met een (hogere) 'aflosboete'.
Wat is eigen vermogen nu precies? In essentie is eigen vermogen het saldo van de bezittingen ('activa') en schulden ('passiva') van je eigen onderneming of organisatie. Pak de jaarrekening er eens bij, dan zie je links op de balans je bezittingen, zoals inventaris, vorderingen en banksaldo.
Hypotheekvrije woning box 1 inkomstenbelasting
Nog een groot voordeel is dat uw woning een bepaalde overwaarde kan hebben, waardoor uw vermogen in uw huis zit. Over deze overwaarde betaalt u zolang u in uw huis woont, geen vermogensbelasting of vermogensrendementsheffing.
Extra aflossen kan fiscaal aantrekkelijk zijn, vooral als de spaarrente laag en de hypotheekrente relatief hoog is. Als je besluit extra af te lossen, is het verstandig om dat voor 1 januari te doen. Hoe lager je spaarsaldo dan is, hoe minder belasting je betaalt.
Je kan de overwaarde op verschillende manieren inzetten voor een verbouwing: met het verhogen van de hypotheek, een tweede hypotheek of de hypotheek oversluiten. Je kan mag maximaal 100 procent van de woningwaarde lenen en 106 procent als je het geld in duurzaamheidsmaatregelen steekt.
Wil je jouw overwaarde bij de verkoop van je woning gebruiken om te schenken aan je kinderen, dan hoort dat geld niet meer bij je vermogen en hoef je er dus ook geen vermogensbelasting over te betalen.
Als je binnen 3 jaar na de verkoop een volgende woning koopt, krijg je te maken met belastingregels voor het gebruik van de overwaarde. Dit is de bijleenregeling. Je moet je overwaarde gebruiken voor de aankoop van je nieuwe woning. Anders heb je over het bedrag van de overwaarde geen recht op renteaftrek.