Goede vliegers hebben ovale, asymmetrische eieren, terwijl vogels die niet vliegen bolvormige eieren hebben. Het idee is dat echte vliegers een gestroomlijnd lichaam hebben, waardoor er minder ruimte is voor de eieren, wat ze langwerpiger maakt.
Eieren in soorten en maten
Maar het zijn niet alleen vogels die eieren kunnen leggen. Denk maar aan reptielen, insecten, vissen en zelfs miljoenen jaren geleden de dinosauriërs. Zoogdieren leggen ook eieren. Maar 2 soorten, het vogelbekdier en de mierenegel.
Zo kun je dan zien of er in jouw ei een kuikentje-in-wording zit: Bevrucht ei: Een bevrucht ei herken je aan een donker vlekje in het midden van het ei. Dit donkere vlekje zijn de eerste bloedvaatjes. Onbevrucht ei: Als het ei na 5 dagen nog steeds egaal geel is vanbinnen, dan is het ei onbevrucht.
Het is niet algemeen bekend dat bij vogels, in tegenstelling tot wat bij mensen en vele andere diersoorten het geval is, de mannetjes de eieren leggen.
'In mei leggen alle vogels een ei, behalve de koekoek en de griet, want die leggen in de meimaand niet', aldus een oud-Hollands gezegde.
Dieren die eieren leggen zijn vissen, amfibieën, insecten, reptielen, vogels en monotreme zoogdieren.
Wel éénmaal per jaar. Maar als een vogelsoort maar 1 ei in zijn leven legt, is die soort zó uitgestorven.
De broedduur kan variëren van circa 10 dagen tot drie maanden, afhankelijk van de soort. Bij zangvogels bebroedt het vrouwtje doorgaans vijf tot acht eieren, maar er zijn ook vogelsoorten waarbij het nest wel uit 20 eieren kan bestaan. De hoeveelheid hangt af van het aantal eieren dat het dier kan warm houden.
Wat is het nut van een ei? Blijft de vraag wáárom vogels eieren leggen. Is het niet handiger om net zoals bij zoogdieren het jong zolang mogelijk in het lichaam te houden? Nee, voor vogels zijn eieren de meest veilige manier om voor nageslacht te zorgen.
Tussen begin april en begin mei legt het vrouwtje 4-12 eieren (gemiddeld 8-9). Ze moet ongeveer twee weken broeden voor de eieren uitkomen. Daarna verblijven de jongen nog ongeveer 19 dagen in het nest voordat ze uitvliegen.
'Uiteraard moet elk ei afzonderlijk bevrucht worden, elke eicel heeft nood aan een zaadcel om tot een embryo te kunnen ontwikkelen. Maar het is wel zo dat een haan door één paring meerdere eieren bereikt.
Een kip kan vanaf 17 tot 20 weken oud haar eerste eitje leggen en kan daarbij wel 300 eieren per jaar leggen. Dat zijn behoorlijk wat eieren, máár niet elk ei is bevrucht. In 25 uur maakt de kip één ei en daarvoor heeft een kip niet per se een haan nodig.
Een hen kan eieren leggen zonder dat daar een haan voor nodig is. Een haan is wel nodig om een ei te krijgen waar een kuikentje in groeit. Want pas als de eicel van de kip bevrucht is door een zaadcel van de haan, kan er een kuikentje in het ei groeien.
Vogels hebben een cloaca, die ze tijdens de paring tegen elkaar leggen.Zo kunnen de eitjes bevrucht worden. Het aantal eieren dat wordt gelegd, verschilt sterk van soort tot soort. Eens die zijn uitgebroed, staat de opvoeding van de kroost voor de deur.
In Nederland bestaan er namelijk zo'n 200 verschillende vogelsoorten die het hele jaar door of alleen in bepaalde seizoenen komen broeden. De meeste vogels die in de lente naar Nederland trekken om te broeden, leggen hun eieren in mei. Dit geldt bijvoorbeeld voor de koolmees, pimpelmees, merel en de huismus.
Allereerst kunt u zonder lampje kijken naar de eischaal, naar het verschil in kleur. Bevruchte eieren hebben namelijk een andere kleur en glans dan onbevruchte eieren. Een onbevrucht ei is heel licht geel van kleur en een beetje dof. Een bevrucht ei is heel licht blauw van kleur met wat meer glans.
Bij kippen die broeds worden, maar op onbevruchte eieren zitten, kunnen de eieren worden vervangen door exemplaren die wel bevrucht zijn.
Het vrouwtje produceert elke 24 uur 1 ei, na 10 tot 12 dagen komen de eieren uit en na zo'n 22 dagen hebben de jongen genoeg veren om het nest te verlaten. Wel blijven de ouders nog maanden lang de jongen voeren en helpen met voedsel zoeken.
De meeste vogels broeden tussen maart en juli, dit noemen we het broedseizoen. Er zijn een aantal uitzonderingen zoals de bosuil die al in februari begint of de meerkoet die rustig tot augustus door gaat.
Veel vogelsoorten bouwen hun nest tussen de takken van dichtbegroeide heggen. Daar zijn de eieren en jonge kuikens beschermd tegen roofdieren (bijvoorbeeld katten) en slecht weer. Een nest met kuikens in een heg. Of en wanneer je een hond moet aanlijnen, verschilt per locatie.
Broeden. Broedt vanaf eind april, heeft één of twee legsels per jaar met elk 8-13 (soms 7-15) eieren. Paren broeden alleen, maar andere nesten bevinden zich soms dichtbij, bijvoorbeeld in nestkasten in dezelfde boom op 3-4 meter afstand. Is een holenbroeder.
Vogels brengen nakomelingen voort door eieren te leggen. Eieren worden meestal in een nest gelegd en door de ouders uitgebroed. Na het uitkomen van het ei is er vaak sprake van een periode van ouderlijke broedzorg. Verschillende gedomesticeerde vogelsoorten zijn voor de mens een bron van eieren, vlees en veren.
De broedduur bedraagt 23 tot 28 dagen. Meestal worden 3 tot 5 eieren gelegd, soms 6 en bij uitzondering 2 of 7. Zowel het mannetje als het vrouwtje broeden de eieren uit, vaak vanaf het eerste ei.
Een 1 à 2 uur zal geen kwaad kunnen maar dan houdt het wel op. Dit afhankelijk van de temperatuur natuurlijk. Als het bebroede ei in de kou ligt dan is het snel gedaan.
De koekoek ook wel, maar niet zo vroeg als zij. Vaak zijn ze dan net te laat bij de nesten, of de pleegouders hebben het zelf door en gooien het ei eruit. Niet alle eieren komen dus uit.