Hoewel rozemarijn winterhard is, is hij wel vorstgevoelig, waardoor de combinatie van kou en overmatige regenval funest kan zijn voor jonge planten. Als je kleigrond in de tuin hebt, moet je voor het planten de drainage verbeteren door bijvoorbeeld grind, schors en bladaarde door de grond te mengen.
Voor overwintering zoekt u een lichte, koele plaats. De serre, het lichte trappenhuis of het raam van de garage of slaapkamer zijn ideaal. Tussen 5 en 10 graden Celsius is het voldoende om rozemarijn te laten overwinteren. Het mag ook niet warmer zijn, want hoe hoger de temperatuur, hoe groter de scheutgroei.
Aanplanten kun je zowel in de volle grond doen als in een pot. Let er wel op dat rozemarijn een beschutte plaats, met het liefst veel zon, nodig heeft om goed te kunnen groeien en bloeien. Als grondsoort is droge en goed doorlatende grond het beste. De bloeiperiode van de plant is van maart tot en met mei.
Een rozemarijn kun je snoeien na de bloei en na de winter in maart. In de zomer kun je de lange bloemtakken halveren, maar dit is niet noodzakelijk. Als je regelmatig takjes afknipt voor gebruik in de keuken snoei je de rozemarijn uiteraard ook al.
Rozemarijn (Rosmarinus officinalis) is een houtachtig en aromatisch kruid dat 15-20 jaar oud kan worden. Het is een groenblijvende struik met een gemiddelde hoogte van 1,2 m. Rozemarijn heeft witte, paarse of blauwe bloemen en geurige, leerachtige bladeren, die op dennennaalden lijken.
Snoeien kan op vrijwel elk moment. Maar na de winter is het wel een must, omdat de rozemarijn snel verhout en ouder wordt. Snoei alle takken wat terug, maar nooit tot in het kale hout; zorg dat er altijd nog groen aan de takken zit. Door vormsnoei dwing je de plant om binnenin jonge takjes te maken.
Nee, de rozemarijn is niet giftig. Het is wel aan te raden om rozemarijn matig te gebruiken in de keuken en als thee.
Rozemarijn is een groenblijvende plant die het hele jaar door zijn blad behoudt. Bijzonder is de vroege bloei, die in maart begint in een beschermde teelt (vorstvrije overwintering). Rozemarijn bloeit vanaf mei als hij buiten groeit. Na de bloei is het het perfecte moment om rozemarijnstruiken te snoeien.
Stekken in de grond steken
Steek enkele stekjes van je rozemarijn langs de randen van de pot in de grond, of plant ze afzonderlijk van elkaar in zaaimodules. Geef de stekken water van boven om de grond rond de stekjes goed in te laten klinken.
Rozemarijn heeft weinig verzorging nodig, wel is het aan te raden om de plant na de bloei een opknapbeurt te geven door hem terug te snoeien. Geef kuipplanten alleen van maart tot september wat extra mest. Let wel op insecten, bijvoorbeeld de bladsprinkhaan. Deze insecten laten witte vlekjes achter op het blad.
Zowel de bladeren als de bloemen van de plant zijn eetbaar. De smalle naaldachtige bladeren zijn aan de bovenkant donkergroen en aan de onderkant wit. Het wordt als kruid toegevoegd aan zoete gerechten, maar is ook lekker bij vis en vlees.
Gedroogd zijn dat de kruiden, aan de plant groeien van maart tot mei blauwe bloemen, al zijn er ook soorten die roze bloeien. De meest voorkomende rozemarijn groeit de hoogte in tot maximaal 1 meter, daarnaast is er een kruipende soort die ongeveer 30 cm hoog wordt en ideaal is voor borders, hangmanden en op muurtjes.
Met welke planten/bloemen kun je rozemarijn goed combineren
Je kunt de rozemarijn heel mooi combineren met de laurier en tijm.
Deze plant is zeer geschikt voor 'de tuin op het zuiden'. Verlangt een zonnige, warme plek op niet te arme grond en buiten de schaduwzone van bomen en heesters. U kunt haar ook gebruiken in de rotstuin en de stapelmuur.
De plant behoudt het hele jaar zijn groene blad en witte en lichtblauwe bloemetjes. Rozemarijn is tamelijk vorstgevoelig waardoor het lastig kan zijn om het buiten te telen. Gelukkig kun je het ook prima onder glas kweken of binnen. Net als van veel andere kruiden, heeft rozemarijn geneeskrachtige werkingen.
Standplaats. Plant rozemarijn op een warme, zonnige plek. Zorg bij aanplanten in de volle grond, bijvoorbeeld in een border, dat er voldoende ruimte tussen de rozemarijn plantjes zit. Houd in ieder geval 30-35 cm aan.
Veel water heeft deze rozemarijn niet nodig. De plant heeft liefst staat liefst op een droogje. Lekker verwaarlozen dus. Als je tuiniert in potten moet je je rozemarijn wat beter in de gaten houden.
In plaats daarvan is het voor rozemarijn planten belangrijk dat de bemesting de gezondheid van de bodem stimuleert. Hiervoor kun je de rozemarijn planten het beste bemesten met een combinatie van compost en wormenmest. Zowel compost als wormenmest bevatten kleine hoeveelheden stikstof, fosfor en kalium.
Rozemarijn bevordert de spijsvertering en helpt bij chronische galaandoeningen, slechte leverfunctie, hoofdpijn en migraine door lever- en galstoornissen, winderigheid, zwakke maag, maagdarmkrampen en gebrek aan eetlust. Niet in grote doses gebruiken bij zwangerschap (wel als keukenkruid).
Rozemarijn vraagt wat kalk in de grond. Regelmatig water geven. Gebruik de stengels en blaadjes om mee te kruiden.
Gele naalden duiden meestal op te veel water
Als de rozemarijnnaalden geel worden, is dit meestal een duidelijke indicatie van fouten bij het bewateren - in dit geval is de rozemarijn te nat.
Neem een aantal afgeknipte blaadjes rozemarijn, was deze zorgvuldig en kook ze enkele minuten in water. Zeef de blaadjes eruit en voeg wat honing toe als de thee voldoende is afgekoeld. Voor een nog meer stimulerende thee voeg je sap van een halve citroen toe. Voor een thee na de maaltijd kun je er wat kaneel in doen.
Rozemarijnolie voor het haar heeft indrukwekkende haargroei stimulerende capaciteiten. De anti-inflammatoire werkstoffen werken tegen roos, schilfers en een gevoelige hoofdhuid. Daarnaast wordt de doorbloeding gestimuleerd, waardoor de haarwortel beter gevoed kan worden en het haar sterker en steviger wordt.
Zo zet je rozemarijnthee: gebruik een theelepel rozemarijnnaaldjes op een kwart liter kokend water. Een paar minuutjes laten trekken en opdrinken maar. Dit is trouwens ook een prima steuntje in de rug bij verkoudheid.