Lijnzaad is een plant die geteeld wordt vanwege zijn hoge gehalte aan vezels. Lijnzaad is ook het zaad van vlas. Net als vele andere planten, die ook niet tot de graansoorten behoren, wordt lijnzaad behandeld en bereid net als ware graansoorten. Het is ook een glutenvrij product, wat een breder publiek aantrekt.
Een hoeveelheid van 15 gram gebroken lijnzaad wordt als veilig beschouwd, als je dit niet gedurende lange tijd doet. Dit komt ongeveer overeen met 1 tot 2 eetlepels. Gebruik je tot maximaal 45 gram, dan is het beter om dit over de dag over 3 porties te verdelen, in plaats van in één keer.
Omega-vetzuren in lijnzaad helpen tegen een hoge bloeddruk, beschermen tegen hartritmestoornissen, stabiliseren het cholesterolgehalte en zorgen ervoor dat het bloed gezond blijft.
Lijnzaad bevat van nature namelijk cyanogenen. Deze kan het menselijk lichaam omzetten in de giftige stof cyanide, oftewel blauwzuur. Volgens het Voedingscentrum kan een beperkt en tijdelijk gebruik van 15 tot 45 gram gebroken lijnzaad per dag geen kwaad. Maar eet vooral geen grote hoeveelheden.
Een eetlepel gebroken lijnzaad bevat ongeveer 3 gram lijnzaadolie waarvan de helft omega-3-vetzuren. Het is dus een rijke oliebron van alfa-linoleenzuur (ALA), een onmisbaar vetzuur waarvan de meeste mensen te weinig binnenkrijgen. Zo is ALA goed voor hart- en vaten. Verder kan het lichaam dit omzetten in visvetzuren.
Lijnzaad bevat aanzienlijk meer mangaan, koper en kalium. Chiazaad bevat iets minder calorieën en meer vezels. Het bevat ook 1,5 tot twee keer meer van de botversterkende mineralen calcium en fosfor en iets meer ijzer. Kortom: Beide zaden zijn erg voedzaam.
Gebroken lijnzaad wordt beter opgenomen in het lichaam, maar een nadeel is dat het veel werkzame stoffen heeft verloren. Ongebroken lijnzaad wordt weer nauwelijks verteerd vanwege de harde schilletjes.
Zoals gezegd kunt u lijnzaad niet onbeperkt eten. Het bevat namelijk cyanogenen. Bij een te hoge dosis kan ons lichaam dit omzetten in het giftige cyanide. Dat kan vervolgens ademhalingsproblemen veroorzaken of zelfs een hartstilstand.
Mensen met een sterk verminderde nierfunctie die extra vezels willen gaan eten, doen er goed aan op het kaliumgehalte te letten. Peulvruchten bevatten bijvoorbeeld relatief veel vezels, maar ook veel kalium. Granen (muesli zonder rozijnen) of lijnzaad zijn in dat geval een betere keus.
Strooi het eens over je yoghurt of verwerk het in een smoothie. Lijnzaad is ook heerlijk in muffins, crackers en koekjes. Door de neutrale smaak kun je lijnzaad eigenlijk overal doorheen gooien. Lijnzaadolie kun je ook door je yoghurt gebruiken, maar het werkt ook goed in bijvoorbeeld een salade-dressing.
Breng je stofwisseling op gang door 1 à 2 eetlepels lijnzaad aan je ontbijt toe te voegen. Meng het bijvoorbeeld eens door je havermout of yoghurt. Lijnzaad bevat veel vezels en levert je ook de benodigde energie op. Doordat de energie langzaam vrijkomt, kan je hier lang van profiteren.
Gebruik daarom nooit meer dan 45 gram lijnzaad (5-6 eetlepels) per dag. Beter is het om de portie lijnzaad te beperken tot 1-2 eetlepels per dag, zodat je aan maximaal 15 gram lijnzaad zit. Dat wordt over het algemeen als veilig beschouwd door het Voedingscentrum.
Er zitten 33 kilocalorieën in 1 eetlepel (7 gram) lijnzaad.
Lijnzaad bevat cyanogenen. Bij een te hoge dosis van deze stof kan dit schadelijk zijn voor het lichaam. Het Voedingscentrum heeft daarom als richtlijn dat je niet meer dan 45 gram per dag moet eten.
1 eetlepel gemalen lijnzaad weegt minder en komt uit op ongeveer 10 gram.
Lijnzaad is een mooie aanvulling als het gaat om extra vezels. Vezels kunnen je darmfunctie en darmflora verbeteren en daarmee is lijnzaad een goed middel om een soepel stoelgang te bevorderen. Heb je last van obstipatie, schep dan 's avonds een theelepel vers gemalen lijnzaad in een kopje water.
De essentiële vetzuren in Lijnzaadolie houden je huid gehydrateerd en soepel, wat de zichtbaarheid van fijne lijntjes en tekenen van huidveroudering vermindert. Daarnaast heeft de olie verzachtende eigenschappen die roodheid kunnen verminderen.
Lijnzaad. Een onderzoek uit 2012 van de Amerikaanse Heart Association gaf een opmerkelijke uitkomst die nog nooit bij een voedingsaanpassing was gezien: door 30 gram lijnzaad per dag te eten daalt de bloeddruk en neemt het risico op een beroerte of hartaanval met 30% af.
Lijnzaad bestaat voor maar liefst een derde uit vezels! Twee eetlepels gebroken lijnzaad (zo'n 20 gram), zijn al gauw goed voor 6-8 gram vezels. Daarmee ben je al aardig op weg om aan de aanbevolen hoeveelheid vezels voor volwassenen te komen (30-40 gram vezels per dag) (5).
Lijnzaad is licht bloedverdunnend. Zit je al aan de bloedverdunners of gebruik je regelmatig aspirine, overleg dan met je arts of je de medicijn in samenspraak met hem of haar af kunt bouwen. Let op mogelijke blauwe plekken die erop kunnen wijzen dat het bloed te dun wordt.
Verschillende studies hebben aangetoond dat lijnzaad zowel diarree als constipatie kan voorkomen. De grote hoeveelheid vezels in lijnzaad zuigt zich in je darmen vol met vocht. Hierdoor wordt de darmpassage gestimuleerd. Ook heeft lijnzaad een reinigende werking op je darmen en zorgt het voor een verzadigd gevoel.
Lijnzaad stoelgang
Heb je dus last van obstipatie, of ga je op vakantie naar een land waar je weet dat je altijd last van je darmen krijgt? Neem dan gewoon een lepeltje lijnzaad, dan blijft alles een stuk beter op gang.
Zelf gebroken lijnzaad zijn een darmgeschenk. De zaadjes zijn zeer rijk aan vezels en zuigen zich in de darm vol met vocht. De darmpassage wordt hierdoor gestimuleerd, waardoor de stoelgang wordt verbeterd.
Zelf lijnzaad breken, is helemaal niet moeilijk. Met een koffiemolen of met een klein hakmolentje als attribuut bij de staafmixer (dat je ook gebruikt om bijvoorbeeld ui te snipperen), kan je je wekelijkse portie fijnmalen.