Leiderschap is deels aangeboren, maar is voor een groot deel te leren, zegt hoogleraar Erik van de Loo. “Je kunt leren hoe je verandering leidt; welke handelingen slagen en welke niet. Een leider moet weet hebben van bewezen manieren die een grotere kans van slagen te hebben.” Mensen volgen niet zomaar een leider.
Leiderschap gaat over het invoelen, begrijpen en inspireren van mensen. Het gaat over aandacht, richting geven en mensen in hun kracht zetten. Leiderschap overstijgt management en is onmisbaar in het helpen groeien van organisaties. Maar leiderschap is niet te leren.
Volgens Euwema is het antwoord: 'In principe kan iedereen leidinggeven, ook al op jonge leeftijd. Wat echt belangrijk is om klaar te zijn voor een leidinggevende functie, is dat je snapt dat er vandaag de dag van een leidinggevende wat anders wordt verwacht dan 20 of 40 haar geleden, en dat je daarnaar handelt.
EFFECTIEF LEIDERSCHAP: MET MINDER MOEITE, MEER RESULTAAT Leidinggeven is in essentie het beïnvloeden van gedrag. Een beter inzicht in drijfveren, teamprocessen en het eigen functioneren zorgt ervoor dat het makkelijker wordt om op een authentieke manier het team naar betere resultaten te leiden.
Leiderschap is een vaardigheid die niet alleen hoort bij leidinggevenden: het betekent dat jij initiatief neemt. Dus als in een sollicitatiegesprek wordt gevraagd of jij een voorbeeld kunt geven van jouw leiderschapsrol dan kun je ook benoemen dat je in een project pro-actief hebt gehandeld.
Ondanks de verschillende leiderschapsstijlen waar medewerkers behoefte aan kunnen hebben, is leiderschap in de kern hetzelfde. Deze kern kun je zien als een kader: elke medewerker heeft een kader nodig om te kunnen presteren.
Leidinggevende is een positionele rol die je formeel van bovenaf krijgt, maar leiderschap is een persoonlijke rol die je informeel van onderaf wordt gegeven. Het een gaat over positiemacht, het ander over persoonsmacht. Die laatste moet je relationeel verdienen.
Een goede leidinggevende geeft mensen dan ook de vrijheid om zelf nieuwe ideeën te ontdekken, te experimenteren en een eigen werkwijze te ontwikkelen en die aan te passen. Om je medewerkers hierin te faciliteren is het belangrijk dat je de juiste tools en flexibiliteit biedt.
Slechte leidinggevenden hebben de neiging om zich uitsluitend te richten op fouten en negatieve aspecten, waardoor ze de positieve prestaties en successen van het team uit het oog verliezen. Slechte leidinggevenden denken vaak dat het effectiever is om de nadruk te leggen op mislukkingen.
Kenmerken van goed leiderschap
Goed functionerende, betrokken medewerkers die duurzaam inzetbaar zijn. Dit zijn de kenmerken die horen bij goed leiderschap: Vertrouwen scheppen en geven. Je zorgt ervoor dat je medewerkers jou kunnen vertrouwen, door bijvoorbeeld leiding te geven met empathie.
Leiderschapskwaliteiten zijn de eigenschappen die je als leider bezit om een team succesvol te laten functioneren. Het gaat om kennis en vaardigheden die afhangen van de situatie en het team dat je leidt. Een goede leider moet kunnen aanvoelen wat er speelt in het team en zijn gedrag hierop aanpassen.
Om te kunnen uitblinken in resultaatgericht leiderschap moeten leiders een beroep doen op hun Helder Blauw en Vurig Rood. Deze combinatie: staat garant voor taakgerichtheid en geeft het vermogen om prioriteiten te stellen en het werk op een efficiënte manier te doen.
Een Echt Leider is zelfbewust, staat ergens voor, heeft met overtuiging een visie op wat hij of zij wil bereiken, is ondernemend en vernieuwend, is verbindend en houdt vast aan de koers en bereikt echt iets, maakt echt verschil.
Een natuurlijk leider is authentiek, open en transparant. Zijn mensen weten precies wat ze aan hem hebben. Hij geeft vertrouwen, is benaderbaar, deelt informatie, durft de controle los te laten en staat open voor nieuwe ideeën – uit alle lagen van de organisatie.
Manager klinkt een stapje hoger dan teamleider, imho. Een teamleider stuurt een (uitvoerend) team aan, een manager stuurt teamleiders aan. Een operationeel manager stuurt m.i. ook een team aan.
Als teamleider heb je andere verantwoordelijkheden dan werknemers zonder leidinggevende rol. Je hebt meer invloed op beslissingen, kunt richting geven aan het team en hebt de mogelijkheid om anderen te motiveren en te ontwikkelen. Bovendien gaat dit vaak gepaard met een hoger salaris en nieuwe doorgroeimogelijkheden.
Positieve leiders delen hun waarden, optimisme, visie en doelen met hun mensen, deze stijl van leiderschap resulteert in meer vertrouwen, betrokkenheid, autonomie, hogere prestaties, minder verloop van goede medewerkers, minder negatieve stress op de werkvloer en een hogere klanttevredenheid.
Ken Blanchard hield het redelijk compact met vier stijlen: sturend, coachend, steunend en delegerend. Welke stijl passend zou zijn, is volgens hem afhankelijk van hoe competent medewerkers zijn in de uit te voeren taken.
Charismatisch gezag of charismatisch leiderschap is gezag dat is gebaseerd op de persoonlijke kwaliteiten van de leider en de erkenning daarvan door de volgelingen. Affectieve binding tussen de leider en de volgelingen is daarbij cruciaal.
Succesvolle leiders weten altijd welke kant ze op willen (wat ze willen bereiken). Dit weten ze zowel voor zich zelf als de organisatie waar ze leiding aan geven. Alle keuzes en handelingen staan in het teken van dit doel. Deze leiders weten niet alleen rationeel wat ze willen bereiken maar bovenal ook emotioneel.
Eisen leidinggevende
De leidinggevende is tenminste 21 jaar. De leidinggevende is van onbesproken gedrag. De leidinggevende mag niet onder curatele staan. De leidinggevende voldoet aan het Besluit eisen zedelijk gedrag Alcoholwet.