Gietijzer heeft een aanzienlijk lagere treksterkte dan andere soorten staal. Bovendien is gietijzer niet flexibel en enigszins breekbaar, een beetje te vergelijken met glas maar dan steviger. Terwijl een gesmede vuurkorf bijvoorbeeld netjes meebuigt onder piekbelasting.
Nodulair gietijzer heeft goede mechanische eigenschappen denk bijvoorbeeld aan een goede treksterkte. Nodulair gietijzer met een laag silicium-gehalte wordt veelal gebruikt voor onderdelen die bij zeer lage temperaturen dienst moeten doen (kerfslagwaarde).
Sterkte van het materiaal
Gietstaal is sterker dan gietijzer. Daarom wordt gietstaal gebruikt bij producten die onder een grotere druk of belasting komen te staan. Gietstaal is minder breekbaar dan gietijzer. Hierdoor is gietstaal minder breekbaar en heeft het een smeltpunt van 1450-1550 gr C.
Door de vorm van de grafietlamellen heeft grijs gietijzer de eigenschap om zowel geluid als trillingen te dempen en warmte te geleiden. Grijs gietijzer is in vergelijking met nodulair gietijzer en staal eerder bros. De eerder lage treksterkte wordt wel gecompenseerd door een zeer goede drukvastheid.
Gietijzer. Hoewel het een ongelooflijk sterk en duurzaam metaal is, zal het ijzer tuinmeubilair roesten als het buiten wordt achtergelaten in vochtige omstandigheden.
Hoe verwijdert u vlekken op gietijzer? Verwijder kleine of hardnekkige vlekken op gietijzer met een schuurmiddel, zoals Cif. Behandel het gietijzer na met schoon water en droog af met een schone theedoek. Poets met vaseline, dat reinigt en geeft een mooie donkere glans.
Het voordeel van gietijzer is dat het een puur product is zonder chemische lagen. Het heeft zo uit de doos dus geen 'anti-aanbaklaag'. Deze laag moet je zelf creëren door olie op hoge temperaturen te laten hechten aan het gietijzer. Daarna heb je nauwelijks onderhoud en zal je pan vrijwel alles perfect kunnen bakken.
Ook in duurzaamheid zal een tuinhaard van gietijzer een oplossing zijn. Gietijzer is namelijk erg goed bestand tegen hoge temperaturen. Bij goed onderhoud van deze tuinhaarden kunnen ze zelfs levenslang meegaan.
Het verwijderen van roest in een gietijzeren pan
Pak staalwol (of schuurpapier) en schrob stevig over de roestige gedeeltes van de pan. Na een tijdje zie je het originele (zilveren) gietijzer tevoorschijn komen. In feite haal je hiermee ook de antiaanbaklaag van je gietijzeren pan eraf.
De geboorte van gietijzer: 1300 - 1400
Daarmee kon gietijzer worden geproduceerd. De Stückofen werd aanvankelijk nog met hand- of voetbediende blaasbalgen gevoed, in de tweede helft van de 14e eeuw door waterkracht. Het resultaat was in het begin nog dezelfde sponsachtige massa.
Gietijzer wordt verkregen door het omsmelten van ruw ijzer (uit de hoogoven) in een koepeloven, in een inductieoven of in een trommeloven. Gietijzer is een legering van ijzer met koolstof (2-4,5%), silicium (1,5-3,5%) en mangaan (max 1%). De smelttemperatuur ligt, afhankelijk van het C gehalte, tussen 1200 en 1400 ºC.
Gietstaal wordt vooral toegepast in de industrie en de machinebouw. Het is vooral geschikt voor onderdelen die zwaar belast worden. Verder is gietstaal goed lasbaar.
Let wel op met vervormingen: doordat gietijzeren pannen zwaar zijn kunnen ze natuurlijk wel sneller krassen veroorzaken. Zorg ervoor dat je voor gebruik op inductie de pan eerst grondig schoonmaakt.
Om het staal of gietijzer harder of slijtvaster te maken wordt het materiaal tot in het austenietgebied verhit en vervolgens snel afgekoeld. Hierdoor heeft de koolstof niet de kans om zich in de vorm van cementiet af te scheiden; de ontstane structuur wordt martensiet genoemd.
Als je op zoek bent naar een grote gietijzeren koekenpan, dan is deze skillet van Petromax een goede keuze. Met een diameter van maar liefst 35 cm is het een flinke pan. Het handvat en de pan zelf zijn vervaardigd uit 1 stuk gietijzer, waardoor het een solide pan is die met 4,7 kg flink wat weegt.
In deze enorme ketels wordt het ijzer omgesmolten. Zo krijg je een gloeiend heet ijzerbad van wel meer dan 1500 graden. Het ijzer wordt uit de grote ketel gegoten en naar de Grietstraat gebracht. Het principe van het gieten van eiseres helemaal niet zo ingewikkeld.
Gietijzer kan met alle straalmiddelen gestraald worden. Het is oersterk, maar breekt daarentegen ook weer snel door zijn holle structuur. Diezelfde holle structuur zorgt ervoor dat roest nooit helemaal weg te stralen is. Een volledig afsluitende coating is dus een must.
Roest ontstaat door een reactie van ijzer met het zuurstof uit water. Door middel van een proces genaamd elektrolyse kun je het proces van roesten stoppen. Hierbij wordt het zuurstof element verwijderd. Daarna is de pan weer te seasonen en opnieuw te gebruiken.
Was de gietijzeren pan grondig met warm water en mild afwasmiddel. Boen met een borstel of een sponsje. Droog de pan meteen goed af met een schone vaatdoek of keukenpapier. Behandel de pan met een coating of olie.
Ja, gietijzer roest snel en bij grote temperatuursverschillen, of als je de pan laat vallen, dan kan hij inderdaad breken. Maar… Gietijzer is gemaakt om lang mee te gaan, niet voor niets kom je op rommelmarkten en in antiquariaten regelmatig gietijzeren pannen tegen die al 80 jaar of ouder zijn.
Gietijzer is geen roestvast materiaal, dus bij regen moet de haard worden afgedekt. De meeste gietijzeren haarden worden geleverd met een deksel die voorkomt dat er regen in de pijp komt. Daarnaast kun je ook de haard eenmaal per jaar insmeren met een speciale coating om roestvorming tegen te gaan.
Zet een gietijzeren pan nooit in de afwasmachine. Door veelvuldig contact met water gaat de pan sneller roesten en de afwasmachine kan daarbij de natuurlijke vetlaag in de pan beschadigen. Gebruik geen zeep of ruwe sponzen bij het schoonmaken van de pan. Ook hiermee tast je de natuurlijke anti-aanbaklaag aan.
De Faitout braadpan van Le Creuset is van hoge kwaliteit, maar dankzij het geëmailleerde gietijzer een stuk goedkoper dan de traditionele braadpannen van het merk. Dit komt mede door de deksel, deze is gemaakt van rvs.
Gebruik keukenpapier om een dun laagje olie in te wrijven. Gebruik hiervoor neutrale olies, zoals arachideolie, sojaolie of andere plantaardige olies. Bak in het begin geen tomaten of andere zure ingrediënten in je gietijzeren pan. De gekweekte aanbaklaag is namelijk gevoelig voor zure gerechten.
Gebruik onverzadigde oliën aan die neutraal van smaak zijn met een hoog rookpunt van minimaal 200°: canola olie, avocado olie, zonnebloemolie en andere plantaardige olie met een hoog brandpunt zijn geschikt voor het inbranden van zowel gietijzer als plaatstaal.