Toen in Nederland de slagers nog hun eigen vlees slachtten (ze begonnen daarmee op de maandagen), werd het restvlees op de woensdagen verkocht als gehakt.
Behoorlijk vet
De vetpercentages van mager gehakt en extra mager rundergehakt liepen flink uiteen: van 7,9% tot 16,5%. Sommige varianten waren zelfs vetter dan spareribs of shoarmavlees. Ook is (extra) mager gehakt soms vetter dan half-om-half of gewoon rundergehakt. In mager gehakt mag maximaal 15% vet zitten.
Gemengd gehakt is een combinatie van runder- of kalfsgehakt en varkensgehakt. Tijdens het bakken smelt het varkensvet gedeeltelijk weg, maar door het aanwezige vet blijft het vlees lekker sappig.
Kipgehakt is een gezondere optie voor wie eens wat anders wil dan de gebruikelijke rund- of kalfsvleesgerechten. Kipgehakt bevat over het algemeen iets minder verzadigd vet dan rundergehakt. Wel is er niks mis mee om zo nu en dan rundergehakt te gebruiken.
Vlees varieert in vetgehalte. Voorbeelden van vette vleessoorten met veel verzadigd vet zijn zoals speklap, gehakt, krabbetjes, lamskotelet en lamskarbonade. Magere vleessoorten met weinig verzadigd vet zijn biefstuk, kipfilet en varkensfilet.
Van de vleessoorten bevat rundvlees veel voedingsstoffen vitamine B12 en is relatief rijk aan ijzer. Rundergehakt bevat gemiddeld minder dan 240 kilocalorieën per 100 gram, en bestaat uit bijna 20 gram eiwit. Hiermee is rundvlees een net iets gezondere keuze dan half-om-half.
Rundvlees
Het behoort tot de gezondste vleessoorten die er zijn. Rundvlees is een natuurlijke bron van vitamine B3, B12, zink en ijzer. Het vetgehalte in het vlees hangt ook af van de diersoort, het lichaamsdeel en natuurlijk het voer. Mager rundvlees bevat minder dan tien gram vet per 100 gram vlees.
In vergelijking met andere soorten vlees zit er in alle soorten gehakt relatief veel verzadigd vet. Daarom kun je het beter alleen bij uitzondering eten. Wil je gehakt met minder vet, dan kun je beter kiezen voor tartaar.
Gemalen varkensgehakt van Belgische oorsprong met peterselie en kruiden: de ideale basis voor je gerechten. Kwaliteitsvlees van Belgische varkens, kruiden en ei. Meer heeft dit topvlees niet nodig.
De hogere prijzen voor vlees komen vooral doordat veevoer heel veel duurder is geworden, zegt Thijs Geijer, sectoreconoom Food bij ING. Grondstoffen die in veevoer zitten, zoals graan, mais en soja, bepalen tussen de 60 en 80 procent van kosten voor varkens- of pluimveehouders, aldus Geijer.
Gehakt is gemalen rundvlees. De grootste delen van de koe worden gebruikt voor snijvlees, zoals biefstuk, rosbief en stooflappen. Bij het fileren van het vlees blijven er kleine stukjes vlees over, de snijresten.
Zo telt een portie mager ongekruid kalfsgehakt het laagst aantal calorieën, maar bevat evenveel ongekruid rundergehakt het minste vet. Kippengehakt komt op de derde plaats. Het is iets vetter dan kalfs- of rundergehakt, maar is ideaal ter afwisseling.
Gehakt is - traditioneel - gemalen vlees. Meestal is het gemaakt van rundvlees of varkensvlees, maar ook van kippenvlees, of schapenvlees kan gehakt gemaakt worden. Ook een mengsel van vleessoorten is mogelijk.
Rundergehakt bevat gemiddeld minder dan 240 kilocalorieën per 100 gram, en bestaat uit bijna 20 gram eiwit. Hiermee is rundergehakt een net iets betere keuze dan half-om-half-gehakt. Technisch gezien hoef je niet te kiezen voor de minste kilocalorieën, want dat is niet per se gezonder.
Rundergehakt is soms vetter dan half-om-halfgehakt. Dat blijkt uit onderzoek van de Consumentenbond. De verschillen tussen het vetpercentage in rundergehakt blijken groot. Gehakt van de Keurslager bevat tien procent vet, gehakt van de Lidl 25 procent.
De Consumentenbond onderzocht 62 gehaktvarianten van 12 supermarktketens. Slechts 5 varianten blijken minder dan 10% vet te bevatten: Lebon mager gehakt van het rund (Ekoplaza/Marqt), Dirk 1de beste rundergehakt extra mager, Lidl Extra mager rundergehakt, Aldi Extra mager rundergehakt en Spar magere rundergehakt.
Conclusie: volg je buikgevoel!
Ligt er nog gehakt in je koelkast dat morgen vervalt, bak het dan op: je kunt het daarna nog twee dagen in de koelkast bewaren – en in de diepvriezer wel 3 maanden. Opgebakken gehakt kun je later nog perfect gebruiken in spaghettisaus of in een ovenschotel.
Het advies van de USDA, de Amerikaanse warendienst, is als volgt. De binnenkant van het vlees mag grijsbruin zijn, maar als de rest van het vlees is verkleurd, is het niet meer veilig om te eten.
Ruik aan het gehakt om stel vast of het misschien zurig ruikt. Vers gehakt verspreidt een lichte geur, terwijl gehakt dat bedorven begint te raken zurig of bedorven ruikt. Die geur wordt veroorzaakt door de gassen die gevormd worden door bepaalde bacteriën op het vlees.
Mager, onbewerkt vlees is de beste keuze wanneer je wilt afvallen. Onbewerkt betekent dat het vlees een natuurlijk product is zonder toevoegingen. Een rookworst of hamburger zijn voorbeelden van bewerkt vlees.
Vis eten is gezonder dan vlees, doordat je bij het eten van vis een hoog gehalte aan onverzadigde vetzuren zoals omega 3 binnenkrijgt. Vlees daarentegen bevat alleen verzadigd vet, wat onder andere een stijging kan geven van het LDL-cholesterol. Daarnaast is rood vlees moeilijker te verteren voor de darmen.
Het Voedingscentrum adviseert om maximaal 300 gram rood vlees per week te eten [8]. Voor bewerkt vlees is geen bovengrens gesteld, al raadt de Gezondheidsraad aan om de consumptie hiervan te beperken [7]. Jongvolwassen eten gemiddeld 70 gram rood vlees en 47 gram bewerkt vlees per dag.
Rood vlees is vlees van zoogdieren als runderen, varkens, geiten, lammeren of paarden. Het gaat hierbij niet om vlees dat niet goed doorbakken is, maar om vlees dat rood is wanneer je het rauw in de winkel koopt. Het gaat ook om vlees in alle vormen als gehakt, karbonades en hamburgers.
Bewerkt vlees is voor de verkoop bewerkt om de smaak of houdbaarheid te beïnvloeden door het te roken, door het te zouten of door conserveringsmiddelen toe te voegen. Vleeswaren, zoals worst, ham of paté, en bewerkt vlees zoals hamburger, worst en gemarineerd vlees vallen in de categorie bewerkt vlees.