De kans op kanker is in de afgelopen 30 jaar gestegen tot 47 procent voor vrouwen en 54 procent voor mannen. Gelukkig is ook de kans op overleving in de afgelopen decennia met sprongen vooruitgegaan. Deze nieuwe cijfers laten zien dat kanker ons allemaal raakt. De impact van kanker is groot.
De stijging ten opzichte van 2022 is volgens verwachting (zie ons Trendrapport kanker in 2032) op basis van de bevolkingstoename en het groeiende aandeel ouderen in de bevolking. Op dit moment leven ruim 900.000 mensen met kanker in Nederland. In de nieuwe cijfers is ook gekeken naar het stadium van diagnose.
Omdat kanker vaker voorkomt op hogere leeftijd, neemt vooral het aantal oudere patiënten toe. Daarnaast wordt de toename in kankerdiagnoses veroorzaakt door leefstijl. Risicofactoren zijn onder andere roken, alcoholgebruik, weinig lichaamsbeweging en overgewicht. Huidkanker is de grootste stijger.
Denemarken is 's werelds koploper met 326,1 gevallen van kanker per 100.000 mensen. De hoge notering van Nederland kan gedeeltelijk verklaard worden door goede diagnose en registratie van de ziekte.
Resultaten. De kans om kanker te krijgen is in de afgelopen dertig jaar fors gestegen, voor mannen van 40% in 1990-1994 naar 54% en voor vrouwen van 33% naar 47% in 2015-2019 (figuur 1). Het verschil tussen mannen en vrouwen is zeven procentpunt.
Wat het sterftecijfer betreft, zal longkanker naar verwachting de koploper blijven, gevolgd door pancreaskanker, lever- en galwegkanker, colorectale kanker en borstkanker.
In Bulgarije, Oostenrijk en Roemenië is de incidentie het laagst.
De kans op overleving is fors toegenomen bij darmkanker, nierkanker, slokdarmkanker en ook bij veel soorten bloed- en lymfeklierkanker. Kankersoorten met een 5-jaarsoverleving hoger dan 80% zijn huidkanker, borstkanker, prostaatkanker en minder vaak voorkomende kankersoorten zoals hodgkinlymfoom en zaadbalkanker.
Hoe langer iemand leeft, hoe groter de kans om tijdens het leven kanker te krijgen. Kanker ontstaat vaak op oudere leeftijd, meer dan 80 procent krijgt de diagnose boven de 60 jaar.
Roken en meeroken vormen het grootste risico op kanker.
Je immuunsysteem is de afweer van je eigen lichaam. Het beschermt je tegen allerlei ziektes en infecties. En kan ook kankercellen doden en opruimen.
Maar zelfs als de tumor ter plaatse weinig problemen geeft (met een lever die voor de helft werkt, kun je bijvoorbeeld prima leven), gaan veel mensen uiteindelijk dood. Dat heeft te maken met de belasting van de tumor op het lichaam als geheel. Het delen van de cellen, het groeien en uitzaaien kost heel veel energie.
Frank Sanders, Laura Fygi, Maarten van der Weijden, Heleen Stekelenburg, Oger Lusink, Henk Krol, Rudi van Dantzig, Herre Kingma en vele anderen laten het achterste van hun tong zien, voor het goede het KWF, maar vooral ook natuurlijk voor u.
Je kunt niet vermijden dat je mogelijk kanker krijgt, maar je kunt wel een en ander doen om het risico op de ziekte te verkleinen. Niet roken, weinig of geen alcohol drinken, gezond eten en bewegen, verstandig omgaan met de zon en met (mogelijk) kankerverwekkende stoffen.
Het grootste risico op kanker komt door roken en meeroken. Tabaksproducten en de tabaksrook bevatten stoffen die schadelijk zijn voor het DNA in de cellen. Fouten in het DNA kunnen ertoe leiden dat een cel ontspoort en dat er kanker ontstaat.
Cijfers verschillen per kankersoort
Maar de overlevingskansen verschillen sterk per soort kanker. Zo hebben patiënten met borst-, prostaat- of huidkanker goede overlevingskansen (rond de 90%).
Kleincellig. Kleincellige longkanker groeit sneller en zaait makkelijk uit. Als kleincellige longkanker ontdekt wordt, heeft iemand vaak al uitzaaiingen. Ongeveer 1 op de 5 patiënten heeft deze agressieve vorm.
Alvleesklierkanker heeft de slechtste prognose van alle kankersoorten. Vijf jaar na de diagnose is minder dan vijf procent van de patiënten nog in leven.
In de analyses is gecorrigeerd voor verschillen in leeftijdsopbouw in de bevolking van Europese landen. De hogere sterfte aan hart- en vaatziekten in Oost-Europese landen verklaart deels waarom zij een lagere kankerincidentie hebben.
Kanker ontstaat vaak zonder dat je het in de gaten hebt. Gelukkig is het in sommige gevallen mogelijk om de ziekte op tijd op te merken. Dat vergroot de kans op een succesvolle behandeling.
Onbedoeld aankomen door kanker
Niet iedereen valt af door kanker. Bij sommige kankersoorten kun je ook aankomen door de behandeling. Bijvoorbeeld door hormoontherapie bij prostaatkanker of bij borstkanker.
Nachtelijk zweten is een vroeg symptoom van sommige vormen van kanker. De meest voorkomende vorm van kanker met klachten van nachtelijk zweten is lymfoom. Vaak hebben mensen met ongediagnosticeerde kanker ook andere symptomen, zoals onverklaarbaar gewichtsverlies en koorts.
Chronische kankerpijn wordt ook aanhoudende pijn genoemd en is altijd aanwezig. Naast aanhoudende pijn kunt u ook last hebben van doorbraakpijn bij kanker. Doorbraakpijn is pijn die vaak plotseling opkomt en snel weer verdwijnt of minder wordt. Het is pijn die boven op pijn komt die u al langer heeft (chronische pijn).