De meeste zittingen zijn openbaar voor het publiek. Dit betekent dat u plaats kunt nemen op de publieke tribune om de zitting bij te wonen. Vanwege de privacy van de betrokken personen zijn de volgende zaken niet openbaar: belastingzaken.
Openbaar of achter gesloten deuren
Uitzonderingen zijn: zittingen van familiezaken (zoals echtscheidingszaken); belastingzaken; strafzaken tegen minderjarigen.
Toch zijn niet alle zittingen openbaar. Zo kan een rechter besluiten om een strafzaak met een minderjarige verdachte af te schermen van pers en publiek. Dergelijke niet-openbare zittingen worden ook wel zittingen met gesloten deuren genoemd.
Het openbaar ministerie geeft geen informatie over uitspraken in strafzaken. De rechtbank is daarvoor de aangewezen organisatie. De uitspraken worden in het openbaar gedaan. Er zijn twee soorten strafzaken: politierechterzaken (lichtere zaken) en meervoudige kamerzaken (zwaardere zaken).
Waarom zijn de zittingen openbaar? Zittingen zijn openbaar om controle op de rechtsgang mogelijk te maken. Het publiek kan zo zelf nagaan of bijvoorbeeld een verdachte een eerlijk proces krijgt en of er geen sprake is van klassenjustitie. Niet alle zaken zijn openbaar.
Naar de rechter - Naar de rechtbank
Kijk voor de meest actuele informatie op Rechtspraak.nl (https://www.rechtspraak.nl/Naar-de-rechter/Paginas/Zittingsroosters.aspx).
Aanwezigheid op de zitting
U bent niet verplicht op de zitting te verschijnen. U kunt uw verdediging overlaten aan uw advocaat, als u deze daarvoor heeft gemachtigd. De rechter moet hiermee instemmen.
Ten eerste moet een onafhankelijke rechter – of in het geval van zware criminaliteit een volksjury in het Hof van Assisen – beslissen over schuld of onschuld. Het openbaar ministerie, die de Staat vertegenwoordigt, en de verdachte krijgen allebei de kans om met bewijsmateriaal schuld of onschuld te doen bewijzen.
Tijdens de zitting
Deze vertelt waarom hij de verdachte heeft gedagvaard. De rechter zal vervolgens vragen gaan stellen aan de verdachte en aan eventuele getuigen. Daarna leest de officier van justitie het requisitoir voor. Hierin vertelt de officier aan de rechter wat hij van de zaak vindt en wat voor straf hij eist.
U kunt deelnemen via de Skype Web App (Windows) of de app Skype voor Bedrijven (Mac). Lees in de handleiding hoe u de app installeert. En hoe u daarna deelneemt aan de online zitting of overleg. Het kan voorkomen dat u de app niet kunt downloaden.
Het is niet toegestaan om het volgende mee te nemen in het gerechtsgebouw: Slag-, steek-, vuurwapens en explosieven (hier vallen bijvoorbeeld ook onder een grote nagelvijl, een zakmes of een schaar). Audiovisuele apparatuur (niet zonder voorafgaande toestemming). Verdovende middelen en alcohol.
Het vonnis of arrest wordt steeds in openbare terechtzitting uitgesproken. Op de griffie van de rechtbank die de uitspraak heeft gedaan, kunt u een kopie van de rechterlijke uitspraak krijgen.
Een verdachte vier jaar laten wachten op de behandeling van zijn zaak is in strijd met artikel 6 van het Europese verdrag voor de rechten van de mens. Daarin wordt iedere burger een eerlijk proces gegarandeerd.
Zittingen kunnen 'achter gesloten deuren' worden gehouden als dat in het belang is van de openbare orde of goede zeden, in het belang van de staatsveiligheid, om de belangen van minderjarigen te beschermen, als de bescherming van de persoonlijke levenssfeer van een van de partijen dat vereist, of als de openbaarheid ...
De duur van de zitting hangt helemaal af van de omvang van uw dossier (in sommige gevallen gaat het om tientallen ordners), de ingewikkeldheid van uw zaak, het aantal (mede)verdachten en uw proceshouding als verdachte. Sommige zittingen zijn in tien minuten voorbij, andere zittingen duren meerdere dagen.
Bewijsregels. In hoofdlijnen en vrij vertaald gelden de volgende bewijsregels binnen het strafrecht; Voor een bewezenverklaring zijn slechts twee bewijsmiddelen nodig. Dit noemen we ook wel het strafrechtelijk bewijsminimum.
Gaat u zonder geldige reden niet naar het verhoor? Dan bent u strafbaar. De rechter-commissaris kan u door de politie laten ophalen en u toch verhoren. Tijdens het verhoor bij de rechter-commissaris heeft u rechten en plichten als getuige.
Een sepot betekent dat u niet langer als verdachte wordt beschouwd. U wordt niet vervolgd en de strafzaak is voor justitie afgedaan. Wanneer de politie (mondeling) tegen u zegt dat de zaak wordt geseponeerd, moet u altijd vragen om een schriftelijke bevestiging.
Door de wet van 5 mei 2019 'tot wijziging van het wetboek van strafvordering en het gerechtelijk wetboek wat de bekendmaking van de vonnissen en arresten betreft' zullen alle vonnissen en arresten openbaar ter beschikking zijn van alle burgers.
In een eenvoudige kort geding procedure is er vaak al binnen enkele weken een uitspraak, terwijl het in ingewikkelde procedures tot wel meer dan twee jaar kan duren. Een gemiddelde of ijkpunt is niet te geven, dat hangt af van de aard en complexiteit van de zaak.
Een vonnis is 20 jaar geldig, terwijl de meeste vorderingen al na 5 jaar verjaren. Heeft u deze verjaring(en) niet gestuit, dan heeft u (ook op dat latere moment dus) niets. Een vonnis kunt u echter gedurende 20 jaar ten uitvoer leggen.
De zeven dagen is een minimale termijn. De zitting kan dus bijvoorbeeld ook pas drie maanden na betekening van de dagvaarding plaatsvinden. Tot uiterlijk 1 jaar na betekening van de dagvaarding kan de zitting worden ingepland. Zittingen kunnen altijd van maandag tot en met vrijdag plaatsvinden.
Tijdens de behandeling van uw zaak door de Politierechter heeft u het recht zich te verdedigen. Probeer je steeds goed voor te bereiden en neem de nodige bewijsstukken reeds mee naar de Rechtbank.
Terechtzittingen van rechtbanken zijn in principe openbaar. Dat betekent dat de deuren van de gerechtszaal openblijven en dat om het even wie de zaal mag betreden, niet alleen diegenen die betrokken zijn bij de rechtszaak maar ook het publiek, zoals een verslaggever van een krant.