Wereldwijd is voedsel verantwoordelijk voor 20 tot 30 procent van de broeikasgasemissies. Een duurzamer voedingspatroon zou niet alleen beter zijn voor het milieu, het is vaak ook gezonder. Bijvoorbeeld als we minder vlees zouden eten, of frisdrank zouden vervangen door kraanwater.
Elk lichaam heeft eten en drinken nodig. Door niet meer te nemen dan je nodig hebt, wordt er niet meer voedsel gemaakt en vervoerd dan nodig. Dat is gunstig voor het milieu. Als iedereen die te veel eet, minder gaat eten, levert dit ook winst op voor de gezondheid.
Onze voedselconsumptie heeft een grote invloed op het milieu. Bij het produceren van het voedsel komen er broeikasgassen en bestrijdingsmiddelen vrij. Daarnaast gaan er ook noodzakelijke grondstoffen verloren, zoals water en stikstof.
Kosten duurzaam eten
Duurzamer eten is ook goedkoper. Juist dierlijke producten zoals vlees en kaas zijn relatief duur. Als je in plaats van rund- en varkensvlees regelmatig peulvruchten, noten of ei eet en in plaats van alcoholische dranken water of thee drinkt ben je goedkoper uit.
Kortom, duurzaam eten is in de eerste plaats zoveel mogelijk plantaardig, wordt vervolgens zo min mogelijk verspild en heeft een zo laag mogelijke milieuscore. Tenslotte moet je per situatie afwegen of biologisch een betere keuze is en of je verpakkingen kan vermijden.
In het algemeen is niet aangetoond dat biologisch voedsel gezonder is dan gangbaar voedsel. Onderzoek naar individuele producten laat zien dat biologische producten in het algemeen minder resten van bestrijdingsmiddelen bevatten en soms minder nitraat dan gangbare producten.
Als alleen de stichtingskosten (de grond- en bouwkosten) worden bekeken, lijkt het of duurzaam bouwen duurder is. Maar vaak zijn de kosten voor het onderhoud van een duurzaam gebouw een stuk lager. Ook worden de energie- en waterbesparende maatregelen tijdens het gebruik van de woning terugverdiend.
Biologisch scoort dan op veel punten beter dan gangbaar: er worden geen kunstmest en synthetische bestrijdingsmiddelen gebruikt, door wisselteelt en plantkeuze raakt de bodem niet uitgeput, het bodemleven is gezonder en gevarieerder en er is meer biodiversiteit.
Lamsvlees en rundvlees zijn over het algemeen meer milieubelastend dan varkensvlees en kippenvlees. Wat betreft waterverbruik is fruit, na vlees de grootste belaster. Bij de overige vijf milieuaspecten veroorzaakt de productgroep zuivel en kaas de op een na grootste belasting van het milieu.
Doordat er geen chemische middelen worden gebruikt, is er bijvoorbeeld meer handmatig werk nodig. Daarbij komt dat biologische landbouw en productie vaak wat kleinschaliger is. Zeker in verwerkt voedsel kan dit leiden tot hogere productiekosten, omdat er minder schaalvoordeel wordt gehaald.
Je wordt er tegenwoordig mee om de oren geslagen: vliegen is slechter dan vlees eten. Duidelijk is dat vliegen erg slecht is voor het klimaat. Maar is het slechter dan vlees? Op Nederlands niveau draagt de veestapel volgens de Raad voor de Leefomgeving en Infrastructuur (Rli) voor 10% bij aan de broeikasgasuitstoot.
Het meest vervuilende vlees
Dat is de productie van rundvlees. Runderen hebben meer voer nodig dan bijvoorbeeld kippen, maar vragen ook om meer ruimte én stoten meer broeikasgassen uit. Op nummer 2 staan varkens, gevolgd door kippen op nummer 3.
Appels en peren zijn het hele jaar duurzaam en dus het beste voor het milieu. Dat geldt voor appels uit Nederland, België, Frankrijk, Chili en Nieuw-Zeeland, en voor peren uit Nederland, België, Frankrijk, Argentinië, Chili en Zuid-Afrika.
Je kunt het beste kiezen voor onbewerkte of weinig bewerkte producten, zoals groente, fruit, peulvruchten en volkoren graanproducten waar veel voedingstoffen in zitten en niet veel calorieën. Verspil geen voedsel. Verminderen van voedselverspilling levert een grote bijdrage aan het duurzaam maken van je huishouden.
In 2013 was 8 procent van de supermarktomzet aan voeding duurzaam. Vanaf 2015 loopt dit aandeel jaarlijks op: tot 12 procent in 2016, 17 procent in 2019 en 19 procent in 2020. Tot en met 2017 is het aandeel gebaseerd op ongeveer 70 procent van de omzet van supermarkten, vanaf 2018 op het totaal van alle supermarkten.
Je bent goed bezig voor het milieu als je meer groente en fruit eet en minder vlees en zuivel. Vlees heeft een grote impact op het milieu. Daarnaast kun je ook op andere dingen letten zoals je keuzes voor drinken, groente en fruit of waar producten vandaan komen zoals tropische gebieden.
Groenten zijn het meest duurzaam als ze uit Nederland komen van de akker of uit een kas die niet veel verwarming nodig heeft. Ook groenten uit Europa zijn vaak een duurzame keuze. In de winkel staat bij het schap of op het etiket van het product waar je groente en fruit vandaan komt.
Groente en fruit hebben een lage milieudruk als je kiest voor seizoensgroenten uit Nederland. Groenten die het hele jaar een lage milieudruk hebben zijn bijvoorbeeld broccoli, rode kool, prei, rode biet, ui, wortelen, witlof en bleekselderij.
Vlees is een belangrijke bron van eiwitten, maar niet de enige. Als je vlees vergelijkt met andere eiwitrijke producten kun je voor het milieu beter kiezen voor plantaardige producten (zoals peulvruchten, sojaburgers en tofu). Rund- en lamsvlees hebben de hoogste milieu-impact.
Biologische groenten worden wel bespoten
Het enige verschil is dat er bij de biologische teelt gebruik wordt gemaakt van natuurlijke bestrijdingsmiddelen in plaats van synthetische pesticiden. Deze 'natuurlijke' pesticiden zijn echter nog steeds allesdodende middelen.
“Het grote probleem is dat er voor biologische producten veel meer land nodig is,” zegt hij. “Bioboeren gebruiken minder effectieve pesticiden en daardoor is hun opbrengst kleiner. Ze hebben meer grond nodig om evenveel voedsel in de winkel te krijgen. Ze gebruiken bovendien geen kunstmest, maar dierlijke mest.
Waarom is biologische kip duurder dan gangbare? Een biologische kip heeft een heel ander leven dan een gangbare. De biologische krijgt veel meer ruimte in de stal, kan buiten lopen, krijgt duurder biologisch voer en leeft langer.
Een derde van de Nederlanders zegt sinds de coronacrisis duurzamer te willen gaan leven, en zeven procent zegt dat juist minder te willen gaan doen. Dat blijkt uit een onderzoek van voorlichtingsorganisatie Milieu Centraal, uitgevoerd door Motivaction.
Duurzaam ondernemen betekent bewust omgaan met energie. Door te investeren in groene energie en er spaarzaam mee om te gaan, besparen ondernemingen flink op hun jaarlijkse energierekening. Maar duurzaam ondernemen betekent ook een duurzaam personeelsbeleid. En dat leidt tot minder ziekteverzuim.
99% van de Nederlanders weet wat duurzaamheid inhoudt
Bijna de helft van de ondervraagde consumenten vindt het belangrijk dat bedrijven actie ondernemen voor het milieu (48%) en dat duurzaamheid deel uitmaakt van de waarden van een bedrijf (42%).