In het Engels noemen ze orka's ook wel 'killerwhale' en een andere naam voor orka is zwaardwalvis. Toch behoren orka's tot de familie van dolfijnen. Het is eigenlijk de grootste dolfijnensoort op aarde.
De orka is een zwart en wit zoogdier dat behoort tot de familie van de dolfijnen. De orka zwemt in alle oceanen op aarde, maar heeft een voorkeur voor koud water. Hij leeft in de Noordelijke en de Zuidelijke IJszee.
Orka's zijn de toproofdieren van de oceaan, wat betekent dat ze geen natuurlijke vijanden hebben. Ze eten een verscheidenheid aan verschillende soorten voedsel, zoals vissen, pijlstaartroggen, walvissen, zeehonden, pinguïns en zelfs grote witte haaien!
Orka's zijn zoogdieren en behoren tot de orde cetacea (walvisachtigen) en de suborde odontoceti (tandwalvissen). Baleinwalvissen zoals de blauwe walvis en de grijze walvis behoren tot een aparte suborde (mysticeti). De term 'walvis' wordt algemeen gebruikt voor grote walvisachtigen.
Aanval op de lever
Fysiek is de orka superieur aan de haai. Bovendien jagen walvissen in een school. In tegenstelling tot andere vissen hebben haaien – en andere kraakbeenvissen als roggen – geen zwemblaas vol met lucht om ervoor te zorgen dat ze boven kunnen komen.
De enige vijand van de orka is de mens. Er werd lange tijd op orka's gejaagd omdat ze de vis van de visser opaten. Of omdat ze werden verkocht aan een dolfinarium. Tegenwoordig is het jagen op orka's verboden.
Maar deze dieren eten ook elkaar op en hoe hoger in de voedselketen, des te hoger het kwikgehalte. Het niveau kan per trapje zelfs tien keer hoger liggen. Dolfijnen zijn dus uiterst giftig voor de mens en in Japan zijn burgers al vaker ziek geworden door het voedsel dat ze te eten krijgen.
Voortplanting en geboorte
De meeste orka's worden tussen oktober en maart geboren. Een baby orka wordt ook wel een kalf genoemd. Een pasgeboren orka weegt tussen de 260 en 350 kilo. Ze blijven meestal een jaar bij hun moeder.
Een orka zou minimaal een miljoen euro opbrengen, sommige bronnen maken zelfs gewag van vijf miljoen euro.
Spoiler alert: dolfijnen zijn eigenlijk walvissen. Althans, ze behoren tot de familie van walvisachtigen. Let goed op, want het wordt een beetje verwarrend. Wetenschappelijk gezien behoren alle walvissen, dolfijnen en bruinvissen tot de Cetacea (walvisachtigen).
Het is onduidelijk waarom de dieren juist zo gek zijn op dit deel van de pinguïn. De borstspieren zijn heel voedzaam, maar het is twijfelachtig of zo'n grote orka daar door het eten van enkele kilo's pinguïn iets van merkt.
De grootste vis is de walvishaai. De reuzenhaai weegt ongeveer 5000 tot 7000 kilogram. De nakomelingen van de reuzenhaai zijn flinke baby's: ze kunnen al anderhalve meter tot twee meter groot zijn bij geboorte.
De orka is de grootste dolfijn ter wereld: de mannetjes kunnen tot 10 meter lang worden!
De orka is, net als veel andere walvissen en dolfijnen, enorm intelligent. Ze hebben dan ook het op één na grootste brein van alle zeedieren, als je de hersenmassa afzet tegen de omvang. Orka's communiceren met elkaar via kenmerkende piep- en fluittonen, en elke groep heeft zijn eigen unieke en complexe dialect.
De enige plek ter wereld waar je kunt zwemmen met orka's ligt in Noord Noorwegen. Tussen november en januari trekken enorme hoeveelheden haringen de fjorden in van Noord Noorwegen. Hongerige orka's volgen de trek van de haringen. Ieder jaar wordt bekeken waar de beste plek is om in de winter te snorkelen met orka's.
Vijanden. Omdat orka's zo groot en sterk zijn kunnen ze zich tegen heel veel verdedigen. Ze hebben daarom geen vijanden, op één na, de mens. Bijna elk dier wordt wel bedreigd door de mens, en orka's dus ook.
Walvisjacht. In sommige landen, zoals Japan, Groenland en Indonesië wordt nog gejaagd op orka's. Soms worden orka's gezien als bedreiging voor de vissers; ze eten immers de vis op die de vissers ook willen hebben, maar er wordt ook op orka's gejaagd voor menselijke of dierlijke consumptie.
Omdat orka's zoogdieren zijn, en dus door middel van longen ademen, moeten ze steeds naar de oppervlakte zwemmen. Hierdoor is het niet mogelijk om te slapen en dat doen orka's dus ook niet. Om te rusten, kunnen ze beide hersenhelften afzonderlijk 'uitschakelen' en laten rusten.
De draagtijd duurt twaalf maanden – ze zijn dus wel een jaar zwanger! Na dat jaar wordt de jonge dolfijn geboren, en zo'n jong noemen we een kalf. Net als bij koeien! Tijdens de geboorte komt de staart eerst naar buiten, zodat het kalf niet verdrinkt.
Dolfijnen leven in groepen, omdat de vijanden van de dolfijnen de orka en de haai zijn. Om de haaien en de orka`s weg te jagen leven ze dus in groepen.
Wanneer ze zoals mensen in slaap zouden vallen gaan ze dood. Dolfijnen slapen daarom maar half. Ze kunnen de ene hersenhelft laten slapen, terwijl de andere helft het belangrijke werk van de slapende helft overneemt. Op deze manier kan de dolfijn toch veilig een dutje doen.
Tilikum staat bekend als de orka die betrokken is bij de dood van drie mensen, hoewel er geen gevallen bekend zijn van wilde orka's die mensen hebben gedood. Het eerste slachtoffer was Keltie Byrne, medewerkster van Sealand of the Pacific, in 1991.
Heel wat mensen verbaasden zich erover dat er nog geen enkel geval bekend is over orka's die in het wild mensen aanvallen, maar dat één opgesloten orka al drie doden op zijn geweten had. In het wild hebben orka's dezelfde verwachte levensduur als mensen, Tilikum stierf op 36-jarige leeftijd.
De grootste orka's zijn slechts zo'n negen meter lang. De wetenschappers kregen niet de kans om de gevangen walvissen te onderzoeken.