Als jouw pensioen wordt afgekocht, dan is je inkomen in dat jaar ineens een stuk hoger. Omdat je jaarinkomen hoger is, moet je misschien extra belasting betalen. Afkoop heeft ook gevolgen voor de eventuele toeslagen die je van de Belastingdienst ontvangt.
De afkoopgrens
In 2022 is de wettelijke afkoopgrens € 520,35 bruto op jaarbasis. Dit betekent dat je alleen in aanmerking kunt komen voor afkoop als je pensioen lager is dan dit bedrag. In 2021 was de grens € 503,24.
Kleine pensioenen laten uitbetalen
Of uw pensioenuitvoerder uw kleine pensioen (tussen €2 en € 497,27 per jaar) aan u uit mag betalen, hangt af van wanneer u van baan bent gewisseld. Dat heet afkoop van uw pensioen. Als u een pensioen heeft laten afkopen, kunt u er na uw pensionering geen aanspraak meer op maken.
Uitbetaling van kleine pensioenbedragen kan alleen als de automatische waardeoverdracht van het pensioen naar de nieuwe pensioenuitvoerder tot 5 keer toe mislukt. Afkoop kan pas na 5 jaar. Daarnaast mogen pensioenuitvoerders (zoals een pensioenfonds of verzekeraar) kleine pensioenen voortaan samenvoegen.
Pensioen dat u straks krijgt
Stel, u bouwt gedurende uw hele werkzame leven (zo'n 40 jaar) elk jaar 1,65% van uw pensioengrondslag aan pensioen op. Dan krijgt u als u met pensioen gaat een uitkering van 40 x 1,65% = 66% van uw gemiddelde pensioengrondslag.
Gemiddelde netto pensioen per maand In Nederland? Gemiddeld krijgt een gepensioneerd persoon €2845 netto per maand aan pensioen. Dit bedrag is een optelsom van alle mogelijke inkomstenbronnen (o.a. AOW, je werknemerspensioen en eventuele spaarrekeningen of lijfrentes).
Eerder stoppen met werken, wat kost dat? Eerder stoppen met werken kost tussen de 6 en 8 procent van je pensioen voor ieder jaar dat je eerder met pensioen gaat.
Omdat je jaarinkomen hoger is, moet je misschien extra belasting betalen. Afkoop heeft ook gevolgen voor de eventuele toeslagen die je van de Belastingdienst ontvangt. Zorgtoeslag, huurtoeslag, kindgebonden budget of kinderopvangtoeslag zijn afhankelijk van je bruto jaarinkomen.
Een voorbeeld: als iemand 25 jaar is dan verdient hij/zij gemiddeld €28.000 per jaar. Daarvan haal je €14.175 euro af (de zogenaamde pensioenfranchise) om het loon te berekenen waarover pensioen wordt opgebouwd. €28.000 – €14.175 = €13.825.
Vanaf 1 januari 2023 kun je tot maximaal 10% van de waarde van het opgebouwde ouderdomspensioen in één keer opnemen. Zo'n bedrag dat je in één keer mag opnemen wordt overigens ook wel afkopen of lump sum genoemd.
Afkoop van uw klein pensioen kan gevolgen hebben voor uw zorgtoeslag. U ontvangt de afkoopwaarde van uw klein pensioen op uw rekening. De afkoopwaarde telt mee als inkomen. Een hoger inkomen kan betekenen dat u minder of geen recht meer hebt op zorgtoeslag.
Wat is een klein pensioen? Een klein pensioen bedraagt tussen de € 2,01 en € 520,35 bruto in het jaar 2022. Pensioenfondsen mogen automatisch waardeoverdracht doen voor deze kleine pensioenen. Dat gebeurt op grond van een wet die 1 januari 2019 inging.
In principe geldt de regel dat je ex-partner recht heeft op de helft van het ouderdomspensioen dat jij hebt opgebouwd toen jullie samen waren. Daarnaast heb jij dan recht op de helft van het pensioen dat je ex-partner toen heeft opgebouwd. Je kunt afspreken dat je van deze regel afwijkt.
Een richtlijn die vaak wordt gebruikt voor 'genoeg pensioen' is 70% van het laatstverdiende bruto-inkomen. Dit betekent dat je 70% van het (bruto) inkomen dat je ontvangt als je met pensioen gaat nodig hebt voor je pensioen. Het is heel makkelijk te checken hoe je er zelf voor staat.
De hoogte van je pensioen mag je niet zelf bepalen. Hiervoor is een standaard verhouding vastgesteld door de Belastingdienst. Deze standaard verhouding is 100:75. Dat betekent dat het lage pensioen 75% moet bedragen van het hoge pensioen.
De inkomstenbelasting over de afkoopsom kan oplopen tot maximaal 49,50%. De Belastingdienst brengt, in een aantal gevallen, ook 20% revisierente over de afkoopsom in rekening. De belastingregels zijn vaak niet eenvoudig en zijn afhankelijk van uw persoonlijke situatie.
Sinds 2021 geldt de Regeling Vervroegde Uittreding (RVU). Volgens deze regeling mag je werkgever je een regeling aanbieden tot je AOW-leeftijd als je eerder stopt met werken. Dit is een onderdeel van het Pensioenakkoord. De vergoeding is maximaal € 1.847,- bruto per maand.
Een goede vraag om jezelf te stellen als je bijvoorbeeld over 10 jaar wilt stoppen met werken. Heb je iedere maand 4500 euro nodig om rond te komen, bedenk dan dat je twee keer zoveel geld nodig hebt als wanneer je van 2250 euro per maand rond kan komen.
Vervroegd met pensioen mag altijd
Pensioenen die in het verleden zijn opgebouwd hebben vaak nog een andere pensioenleeftijd, bijvoorbeeld 62, 65 of 67 jaar. Maar het maakt niet uit welke datum er in de regeling is opgenomen. Jij bepaalt zelf je pensioendatum! En je hebt geen toestemming van je werkgever nodig.
Sommige mensen denken dat je belastingvrij kunt bijverdienen naast je pensioen. Dat is niet het geval. Je moet gewoon inkomstenbelasting betalen over je inkomsten. Wel betaal je vanaf je AOW-gerechtigde leeftijd over de eerste belastingschijf een lager belastingtarief (2021: 19,20% tot € 35.942).
Bijvoorbeeld: je wilt vanaf je 67e de eerste tien jaar per maand € 250 extra te besteden hebben. Dat is 120 maanden x € 250 = € 30.000. Hoeveel je per maand of per jaar moet inleggen is afhankelijk van het gewenste doelkapitaal, het aantal jaren waarin je het doelkapitaal wilt halen en het rendement.
Bijklussen. Als gepensioneerde mag u tegen betaling bijklussen tot een maximaal bedrag van 6 340 EUR per jaar.