Het aantal mensen met een studieschuld van meer dan 30.000 euro neemt wel toe. Dat zijn er inmiddels ruim 330.000, oftewel 26.000 meer dan het jaar ervoor en 215.000 meer dan in 2015. Ruim 120.000 mensen hadden een studieschuld van meer dan 50.000 euro en 1800 van hen hadden zelfs meer dan een ton schuld.
Jongeren tot 20 jaar hadden een studieschuld van gemiddeld 2,4 duizend euro. Zij studeren vaak nog, en bouwen meestal nog schuld op. In de leeftijdscategorie 20 tot 25 jaar is bijna drie kwart nog student, en bouwt dus nog schulden op. De gemiddelde schuld van 20- tot 25-jarigen was 13,9 duizend euro.
Ook zijn er sinds de invoering van het leenstelsel meer mensen met een studieschuld van meer dan 30.000 euro: van 120.000 in 2015 tot 300.000 in 2022. Ruim 100.000 mensen hadden dit jaar een schuld van meer dan 50.000 euro. En 1400 mensen hadden een schuld van een ton of meer.
Dat komt neer op: € 1.436 voor studenten die 4 jaar hebben gestudeerd; € 359 voor studenten die in het studiejaar 2022-2023 zijn gaan studeren.
Volgens een onderzoek van Nibud leent bijna de helft van de studenten (hbo en wo) gemiddeld € 400,- per maand. En heeft van de eerstejaarsstudenten een kwart al een rentedragende lening aangevraagd. Verder maakt één op de drie gebruik van het collegegeldkrediet.
Begin 2022 hadden 1,6 miljoen studenten en oud-studenten een studieschuld. Iets meer dan de helft had een studieschuld van minder dan 10 duizend euro. Ruim 100 duizend (oud-)studenten hadden een schuld van minstens 50 duizend euro, waaronder 1,4 duizend met meer dan een ton schuld.
Een studieschuld is een financiële verplichting en een hypotheekadviseur moet deze meenemen om de hoogte van de hypotheek te kunnen bepalen. Je bent dan ook verplicht om met een uitdraai van de Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO) aan te tonen hoe hoog de lening is en de maandlast van de studieschuld.
Het is verstandig om zo snel mogelijk je studieschuld af te lossen of te beginnen met aflossen. Hoe eerder jij van de schulden af bent, hoe minder rente je uiteindelijk betaalt. Wil je weten hoe hoog jouw rente is?
DUO besluit voor vijf jaar hoeveel rente je moet betalen, zodat mensen die geld lenen weten waar ze aan toe zijn. Als je bijvoorbeeld dit jaar begint met terugbetalen, moet je nog vier jaar lang 0,46% rente te betalen. Pas daarna verandert het bedrag dat je aan rente moet betalen.
Na afloop van de aflosfase, van zowel 15 jaar als 35 jaar, wordt een eventuele restschuld kwijtgescholden. Dit gaat automatisch, studenten hoeven hiervoor geen actie te ondernemen. Eventuele achterstallige maandbedragen worden niet kwijtgescholden. Je kan er voor kiezen om zogeheten “jokerjaren” in te zetten.
Als uw inkomen de afgelopen 2 jaar omlaag ging, kunt u DUO vragen om een lager maandbedrag. DUO berekent het nieuwe bedrag dat u moet betalen. Hiervoor gebruikt DUO uw inkomen van vorig jaar of dit jaar. Als u geen lager maandbedrag krijgt, moet u het normale bedrag betalen.
Wat zijn problematische schulden? Problematische schulden zijn openstaande rekeningen die u niet zelf en binnen 36 maanden kunt afbetalen. Uw inkomsten zijn te laag om de vaste lasten én de openstaande rekeningen te betalen.
U betaalt pas terug als uw draagkracht hoger is dan € 5,- per maand. Is het lager, dan hoeft u niet te betalen. U hoeft nooit meer dan 4% van uw inkomen boven de draagkrachtvrije voet te betalen. Bent u alleenstaand zonder kinderen, dan is de draagkrachtvrije voet 100% van het minimumloon.
In 2016 lag de gemiddelde studieschuld op 6,6 duizend euro. In 2023 was dit 11,8 duizend euro (CBS, 2023a). Bij personen tussen de 25 en 30 jaar zien we ook een stijging van zowel het aantal personen met een studieschuld als de hoogte van de schuld.
Tegemoetkoming gemiste basisbeurs (ho) Als je tijdens het leenstelsel (2015-2023) 1 of meer jaren hebt gestudeerd, heb je in die periode geen basisbeurs gehad. Je krijgt daarvoor een financiële tegemoetkoming.
Wanneer kom je ervoor in aanmerking? Je komt automatisch in aanmerking voor de tegemoetkoming als je hieraan voldoet: Je hebt tijdens het leenstel (in de jaren 2015-2023) één of meer jaren gestudeerd. Je hebt minimaal 12 maanden (van je officiële studieduur) gestudeerd onder het leenstelstel.
Politieke partijen D66 en SP maakten eind oktober bekend dat zij willen dat voor alle studenten van de leenstelselgeneratie de rente op 0 procent wordt vastgezet.
Kwijtschelding van je restschuld na 15 of 35 jaar
Als je na het aflopen van de aflosfase je studieschuld nog niet volledig hebt afgelost, terwijl je elke maand wél je verplichte aflossing hebt betaald, dan zal het resterende deel van je studieschuld kwijt worden gescholden.
Mag iemand anders straks helpen met het aflossen van mijn studieschuld? Ja, dat mag. Andere personen (zoals je ouders of je partner) mogen helpen bij het aflossen van je studieschuld in de vorm van een schenking.
Doe dat dan eerst op de kleinste schuld. Zo zorg je ervoor dat een schuld op jouw naam verdwijnt en het werkt ook nog eens motiverend. Denk wel na over de hoogte van de besparing door het aflossen. Extra aflossen op een schuld met een hogere rente geeft natuurlijk een groter financieel voordeel.
Studieschuld niet verzwijgen
Een studieschuld staat niet geregistreerd bij Bureau Krediet Registratie (BKR). Hierdoor weet een geldverstrekker niet of je een studieschuld hebt. Veel hypotheekverstrekkers vragen toestemming om informatie bij DUO op te vragen.
Hoe zwaar weegt de studieschuld? Een studieschuld weegt een stuk minder zwaar dan een 'gewone' lening. Voor een consumptieve schuld wordt er met een weegfactor van 2% gerekend. Dat betekent dat banken voor de berekening van jouw hypotheek ervan uitgaan dat jij elke maand 2% van die schuld terug moet betalen.
Een hypotheekverstrekker zal vragen naar al je schulden. Je studieschuld verzwijgen is liegen, oftewel: valsheid in geschrifte. Dat is een strafbaar feit.
Gemiddelde studieschuld is 15.000 euro
Er zijn natuurlijk uitschieters, maar gemiddeld ligt de studieschuld tussen de 15.000 en 16.000 euro.
Kwijtschelding aanvullende beurs
Wie niet binnen 10 jaar zijn diploma behaalt, moet zijn volledige studiefinanciering terugbetalen. Alleen de aanvullende beurs kan soms worden kwijtgescholden. U krijgt een brief zodra u kwijtschelding kunt aanvragen. Deze brief krijgt u aan het einde van het 2e jaar van uw aflosfase.