Boter bestaat voor ongeveer 80% uit vet, ongeveer 20% uit water en een klein percentage vaste melkbestanddelen. Maar hoe weinig er ook van in de boter zit, die melkbestanddelen verbranden bij te hoge temperatuur.
Roomboter bevat 82% vet, 16% vocht en 2 gram vetvrije bestanddelen zoals eiwitten, vitamine A, B en D, mineralen (calcium en fosfor) en melksuiker. De meeste Nederlandse boter is ongezouten, maar er bestaat ook gezouten boter. Gezouten boter bevat maximaal 2% zout.
Roomboter is een smeerbaar vet dat grotendeels bestaat uit afgeroomd melkvet, dus room, en een beetje water. Soms staat er grasboter op de verpakking. Grasboter is gemaakt van melk uit de periode dat de koeien in de wei lopen en vers gras eten.
Boter is het best smeerbaar op kamertemperatuur. Dus misschien moet je het pakje boter gewoon op het aanrecht laten liggen? Pas op, door contact met zuurstof kan de boter geel verkleuren en oxideren. Dat betekent dat je boter ranzig wordt, en da's niet lekker om te eten.
Rauwe melk is melk die rechtstreeks uit de uier van de koe komt en niet verhit is of op enige andere manier verwerkt. Van deze twee liter rauwe melk ga je zo'n 100 gram boter maken.
Wikkel de boter in een stuk vetvrij papier en bewaar in de koelkast. Als je je werk goed hebt gedaan, zal de boter een paar weken houdbaar zijn in de koelkast (je kunt boter ook bewaren in de vriezer overigens).
Je wordt niet ziek als je ranzige boter eet. Ranzige boter kun je nog wel goed gebruiken voor het bakken of braden. Bij verhitting verdwijnt de ranzige smaak namelijk. Boter kan ook gaan schimmelen.
Beste keuze
Het Voedingscentrum adviseert om dagelijks halvarine of margarine uit een kuipje te gebruiken. Roomboter bevat namelijk veel verzadigd vet. Ter vergelijking: roomboter bestaat voor 50% uit verzadigd vet, terwijl margarine voor 20% uit verzadigd vet bestaat en halvarine slechts voor 10%.
Welke boter bakt het best? Wanneer in een van onze recepten boter als ingrediënte staat bedoelen we eigenlijk altijd ongezouten roomboter. Bakken met andere soorten boter kan, maar geeft niet hetzelfde resultaat. Roomboter geeft door het hoge vetpercentage veel smaak en een heerlijk smeuïg resultaat.
Minder verzadigd vet met halvarine en margarine
Het vervangen van verzadigd vet door onverzadigd vet kan je risico op hart- en vaatziekten verlagen. Wij adviseren daarom halvarine of margarine uit een kuipje of fles te gebruiken.
En ruik je een subtiel frisse, melk-achtige geur, dan zit je goed! Tot slot is de beste manier om de kwaliteit te herkennen natuurlijk de smaak! Net als bij de geur moet de smaak niet te heftig en juist fris zijn. Goede boter is romig, maar niet té overheersend en smaakt naar meer.
Onverzadigde vetten (meer in margarine) zijn beter dan verzadigde vetten (meer in boter). Dus gebruik in de regel zo veel mogelijk zachte vetten en oliën, want die zijn gezonder.
Je laat de inhoud van de pan afkoelen, en de gestolde geklaarde boter kan je zo van het onderliggende vocht afscheppen. Het meeste water is dan uit het botervet verdwenen (want vet drijft op water), maar nog niet alles. De volgende stap is het verdampen van het resterende water.
Als je zoveel mogelijk van alle voordelen van boter wilt profiteren, kan je het beste ongezouten biologische grasboter kopen. Dit is een boter gemaakt van de melk van biologische koeien die met gras zijn gevoerd. Grasboter is veel rijker aan de vitaminen en mineralen, waaronder K2.
Conclusie van de Keuringsdienst: geef een koe een beetje palmvet, en de roomboter verandert in een baksteen. Klopt, zegt een geraadpleegde professor zuivelonderzoek. Maar in de winter eten koeien ook meer mais, en daar wordt de boter ook harder van. Harde boter heeft meer verzadigd vet, zachte boter minder.
In een gezonde dagelijkse voeding passen oliën en vetten. Er zijn gezondere opties dan Lurpak Roomboter Ongezouten 200 g. Lurpak Roomboter Ongezouten 200 g kun je wel als extraatje eten. Het advies is om dat niet meer dan drie keer per week te doen.
Eet je gemiddeld 2000 kcal per dag, is dit berekend op zo'n 22 gram verzadigd vet per dag, voor mannen ligt dt per 2500 kcal neer op zo'n 28 gram verzadigd vet per dag. Dir zou voor een vrouw neerkomen op zo'n 20 gram roomboter per dag.
Roomboter is doorgaans vetter dan margarine, maar nauwelijks calorierijker. Voor afvallen hoeft het elkaar dus weinig uit te maken. Je moet dan ook margarine blijven smeren als je je prettig voelt bij chemische bestanddelen. Als je liever natuurlijke ingrediënten in je lijf stopt, kun je beter boter eten.
Hoe weet ik of een product niet meer goed is? De boter is ranzig, ruikt en smaakt zuur of is donker verkleurd.
Zuivelproducten, zoals room of boter, kan je zonder problemen invriezen. Verpak de producten in handige porties en in luchtdichte zakjes of potjes. Zorg er wel voor dat de boter goed ontdooid is vooraleer ze te gebruiken.
Tenminste houdbaar tot: kijk, ruik en proef ná datum
Tot 2 maanden na THT-datum en mogelijk langer, mits het er nog goed uitziet en de verpakking heel is.
Roomboter bevat zowel vitamine A, D en E, maar ook veel verzadigd vet en vormt daarom geen verstandige basis binnen een gezond voedingspatroon. Verzadigd vet wordt namelijk binnen onderzoeken in verband gebracht met een verhoogd risico op hart- en vaatziektes. Vandaar dat het ook wel wordt gezien als het ongezonde vet.
Boter bestaat voor ruim 80% uit het vet van de melk. Melk van de koe bevat ruim 4% vet waardoor voor iedere kilogram boter circa 20 liter melk nodig is.
De room werd vroeger op de boerderij met hand urenlang gestampt in een stampkarn tot de vetbolletjes zich afscheidden van de karnemelk. Daarna werden de vetbolletjes ambachtelijk gekneed en eventueel gezouten. De boter werd meestal in boterpotten bewaard en op de markt verkocht.