Roodharige vrouw, haar haar is rood en haar huid is blank. De sproet is een haarkleur die ongeveer 1 tot 2 procent van de menselijke bevolking uitmaakt.
Zes procent van de Europeanen is hier drager van, zeggen onderzoekers uit onder meer Leiden en Rotterdam in de Volkskrant. Zij zien er gemiddeld twee jaar ouder uit. Nog eens 30 tot 40 procent heeft het gen met een mildere afwijking.
Iedereen heeft sproeten, de een veel meer dan de ander. Sproeten zijn kleine bruine vlekjes, meestal zo klein als een speldenknopje. Ze ontstaan wanneer melanine (het pigment dat zorgt voor de kleur van je huid en haren) niet gelijkmatig is verdeeld. Sproeten zijn dus eigenlijk klontjes melanine.
Gaan sproeten vanzelf weg ? In tegenstelling tot levervlekken worden sproeten bij afwezigheid van zon bleker. Soms verdwijnen ze geheel in de wintermaanden om in de lente- en zomermaanden echter weer terug te keren (vandaar de nam “zomersproeten”).
Sproeten ontstaan al op jonge leeftijd. In de loop der jaren kunnen er door zonlicht meer sproeten verschijnen. Zelfs op oudere leeftijd kun je nieuwe sproeten ontdekken. Die ontstaan door zonschade: veelvuldige verbranding van de huid op jonge leeftijd.
Sproetjes ontstaan rond je derde tot vijfde jaar. Tot de jongvolwassen leeftijd worden het er steeds meer. Vooral mensen met een lichte huidskleur en blond of rood haar hebben sproetjes.
Iedereen heeft wel eens van de zeven schoonheden gehoord. Het is echter onbekend wie de zeven schoonheden bedacht heeft. Op internet circuleren er zelfs meerdere varianten van de lijst. Waarbij de V-vormige haargrens, molligheid, bleke huid en scheel kijken (loensende ogen) ook op de lijst staan.
Heb jij veel sproeten en is je pigment niet zo mooi verdeeld als bij mensen met een donkerder huidtype, dan hoeft dit nog niet te betekenen dat ze eerder of sneller pigmentvlekken ontwikkelen. Sterker nog: het is grotendeels afhankelijk van je eigen omgang met de zon.
In de zomer ontstaat onder invloed van zonlicht een verhoogd gehalte melanine in de huid. Zomersproeten ontstaan vooral op de aan zonlicht blootgestelde delen van de huid (gelaat). Zomersproeten komen vooral op jonge leeftijd voor. Alleen door zonlicht komen de sproeten tot uiting.
Het antwoord op die vraag is een volmondig ja. Sproeten verwijderen kan met een huidvriendelijke laserbehandeling. Dankzij de lasers zullen sproeten verbleken en vervagen, waardoor jij er een stuk minder echt zichtbaar hebt. Rode sproetjes op de huid kunnen je een onzeker zelfbeeld geven.
“Als het winter wordt, vervagen ze meestal weer. In de lente komen ze inderdaad weer terug. Dat komt doordat sproeten ontstaan na blootstelling aan de zon. Zodra de huid in aanraking komt met de zon, neemt de aanmaak van pigment in de basale laag van de opperhuid toe en worden sproeten zichtbaar.”
Niemand wordt met sproeten geboren
Nee, dat bestaat niet. Niemand heeft bij zijn geboorte sproeten. Die ontstaan later door blootstelling aan de zon. Sproeten zijn ophopingen van melanine, een stofje dat verantwoordelijk is voor de kleur van je ogen, haren en huid.
Van mensen met sproeten wordt vaak gezegd dat ze een vrolijke, frisse uitstraling hebben. Toch zijn er veel mensen die van hun sproeten af willen. Tegen genetisch bepaalde sproeten is niet veel te doen.
De pigmentcellen geven op die plekken meer pigment af. Of iemand sproeten krijgt hangt af van een aantal factoren zoals erfelijkheid, huidtype en de mate van blootstelling aan zonlicht. Met name mensen met lichte huidtypes hebben vaker sproeten. Hoe meer blootstelling aan zonlicht, hoe meer sproetjes.
Sproeten kunnen worden voorkomen door de huid goed te beschermen tegen de zon (insmeren met zonnebrandcrèmes). Vooral bij kinderen is dat verstandig. Tegenwoordig doet men wat minder paniekerig over de schadelijke effecten van de zon, zonlicht heeft ook vele positieve effecten.
Het lichaam laat de pigmentcellen in de huid verdwijnen. In de loop van jaren kan hierdoor de gehele moedervlek langzaam vervagen. Het is volkomen onschuldig. Slechts zelden is dit een aanwijzing voor het ontstaan van de huidziekte vitiligo.
Je geliefde sproetjes worden donkerder wanneer ze worden blootgesteld aan zonlicht. Ook vervagen ze wanneer de zon verdwijnt. Dit is dus waarom mensen 'ineens' sproeten hebben in de zomer en niet in de winter.
Huidtype 1
Je bent iemand met een ivoorwitte tot zeer lichte huid. Grote kans dat je van nature rood of lichtblond haar hebt, lichte ogen en meerdere sproeten. In de zon verbrand je altijd en je wordt niet bruin. Je huid is zeer gevoelig voor de zon, hier moet je dus op bedacht zijn.
Ik word niet bruin door de zon
Je wordt hoogstens knalrood. Hoe kan dit? Het kan dan te maken hebben met de samenstelling van je huid. Als je huid te weinig melanine kan produceren, maakt je huid ook weinig tot geen pigment aan, waardoor je dus niet bruin kunt worden.
Wanneer een huidspecialist jouw huidtype wil vaststellen, kijkt hij of zij naar de stevigheid, de grootte van je poriën en de vochtbalans van je huid. Op basis daarvan komt er een bepaald huidtype uit de test: normaal, droog, vet of gemengd. De normale huid is glad en heeft kleine poriën.
Ben je een trotse bezitter van kuiltjes in je wangen, of ken je iemand met zo'n schattig kuiltje? Dan heb je geluk, want maar 20 tot 30 procent van de wereldbevolking heeft deze 'misvorming' in het gezicht.
Kuiltjes in je wangen worden veroorzaakt door een kleine vervorming van de wangspier, waardoor de huid van de wang strak trekt als het beweegt, en kuiltjes creëert. Deze schattige eigenschap van het gezicht is meestal een genetisch overgedragen eigenschap.
Mensen krijgen sproetjes omdat ze op bepaalde plekken op de huid een hoger level van het zogenaamde Melanine-gen MC1R hebben. Klinkt ingewikkeld, maar dit is simpelweg pigment dat verantwoordelijk is voor de kleur van je huid, haar en ogen. Als je een actief MC1R-gen hebt, heb je donker haar en een donkere huid.