Aantal daklozen in Nederland verdubbeld: 'Iedereen kan dakloos worden' Het aantal daklozen in Nederland is in tien jaar tijd verdubbeld: van nog geen 18.000 in 2009 naar bijna 40.000 mensen.
Op 1 januari van dit jaar waren 32.000 Nederlanders van 18 tot 65 jaar dakloos, terwijl er in 2020 nog ruim 36.000 daklozen waren. Zij sliepen op straat, bij de daklozenopvang of bij familie of vrienden.
Dit zijn mensen zonder woning, maar met een inkomen. Volgens brancheorganisatie van maatschappelijke opvang Valente waren er in 2019 ruim 500.000 Nederlanders zonder adres, recentere cijfers zijn er niet. Het gaat dan vaak om mensen die inmiddels zijn overleden of naar het buitenland zijn vertrokken.
Volgens het CBS telde Nederland in 2020 36.000 daklozen, in 2018 zelfs 39.000, ten opzichte van 18.000 in 2009.
Stijgt het aantal dakloze mensen? Volgens het CBS steeg het geschatte aantal dakloze mensen van 27.000 in 2012 naar 39.000 in 2018. Daarna daalde het geschatte aantal tot 32.000 dakloze mensen op 1 januari 2021. De populatie daklozen bestaat vooral uit mannen, op 1 januari 2021 was 80 procent man.
Relatief veel daklozen verblijven in een van de vier grootste gemeenten (Rotterdam, Den Haag, Utrecht of Amsterdam): 36 procent van alle daklozen was in 2020 in een van deze vier steden te vinden.
Wat blijkt: het uitdelen van gratis woonruimte is een snoeiharde bezuiniging. Ambtenaren van de staat berekenden dat een zwerver op straat 16.670 dollar per jaar kost (zorg, politie, justitie). Een appartement inclusief de begeleiding van een hulpverlener kost daarentegen slechts 11.000 dollar per jaar.
Opvanginstanties slaan alarm: ,,Steeds meer mensen lopen risico's: iedereen kan dakloos worden.'' De groep daklozen van 18 tot 30 jaar is in tien jaar tijd zelfs verdrievoudigd. En dat geldt ook voor de groep met een niet-westerse achtergrond.
Dakloze mannen overlijden volgens het onderzoek gemiddeld rond de leeftijd van 47 jaar, vrouwen zelfs op hun 43ste. Dit staat in sterk constrast met de levensverwachting van de gemiddelde westerling, die rond 77 jaar ligt.
Gebrek aan huisvesting wordt op dit moment gezien als de grootste veroorzaker van dakloosheid. Eenmaal dakloos stapelen problemen zich snel verder op. Schulden nemen toe en alle aandacht van de dakloze gaat dagelijks uit naar overleven en het vinden van een verblijf- en slaapplek.
Nederland kwam door de volgende oorzaken aan het woningtekort: Bankencrisis – Door de bankencrisis van 2008 is er een tekort van bouwpersoneel ontstaan en zijn bouwbedrijven massaal failliet gegaan. Overheid – Voorheen maakte de overheid de beslissingen over huisvesting.
Nederland is een klein land en het aantal inwoners begint groter te worden dan het aantal beschikbare en betaalbare woningen. Er is een algemeen woningtekort van meer dan 279.000 woningen in Nederland. Sommige wachtlijsten voor sociale huisvesting kunnen in bepaalde steden wel 15 jaar (!) duren.
Momenteel komt het tekort uit op zo'n 279.000 woningen (3,5% van de totale huizenvoorraad), maar over drie jaar zal het gaan om ongeveer 316.000 woningen (3,9% van de totale huizenvoorraad).
'Bouwen, bouwen, bouwen is niet de oplossing' Record na record werd in 2021 verbroken op de huizenmarkt, ook al zaten we middenin de coronacrisis. Voor veel mensen is een eigen woning onbetaalbaar geworden. Hoe kan het goed komen in 2022?
Bijna 6 op de 10 Nederlandse woningen zijn koopwoningen en ruim 4 op de 10 huurwoningen.
Alleen met adres een bijstandsuitkering
Alleen met een tijdelijk briefadres kunt u zonder woonadres toch recht op bijstand hebben. Als u geen briefadres krijgt, moet u zich eerst inschrijven in de Basisregistratie Personen (BRP). Pas daarna kunt u een uitkering aanvragen.
Dakloos zijn is niet simpelweg het ontbreken van een dak boven je hoofd, maar het wegvallen van een sociaal vangnet en waardigheid. 'Het is heel vernederend om aan te kloppen bij het Leger des Heils en te vragen: “Mag ik misschien hier slapen vannacht?” Dat is heel diep vernederend.
Kleiner deel van dakloze mensen tussen 18 en 27 jaar
Begin 2020 was dat 23 procent, op 1 januari 2016 nog 35 procent. Het aandeel 27- tot 50-jarige daklozen is toegenomen van 49 procent (2016) tot 62 procent (2021). Het percentage dakloze mensen tussen 50 en 65 jaar is eveneens licht gestegen.
Heeft u geen huis of dreigt u dakloos te worden? Dan kunt u terecht bij de maatschappelijke opvang voor een tijdelijke verblijfplek. Deze opvang biedt ook zorg, begeleiding en praktische hulp.
Volgens de wet hebt u alleen recht op een bijstandsuitkering als u ergens ingeschreven staat. Alleen een postadres regelen bij vrienden of familie is dus niet voldoende: u woont dan immers niet op dat adres.
Ook steeds meer Nederlanders met een baan lukt het niet om een betaalbare woning te vinden, en eindigen op straat. Hoe is dat mogelijk, in een klein en rijk land als Nederland? De snel groeiende dakloosheid is het resultaat van decennialang overheidsbeleid, zegt stadsgeograaf Cody Hochstenbach.
Als u dakloos bent, kunt u overdag terecht bij een inloophuis. U kunt gewoon binnenlopen tijdens de openingsuren. In het inloophuis kunt u opwarmen, naar de wc gaan, douchen en koffiedrinken. Soms kunt u er eten krijgen of uw kleding omruilen.
U bent dakloos als u geen vaste woonplaats of verblijfplaats heeft. U heeft dan geen adres om te wonen of te logeren. En u staat ook niet met een adres ingeschreven in het bevolkingsregister. U bent thuisloos als u steeds wisselt van onderdak of woonplaats.
De kosten voor daklozenopvang
Nee, er wordt een kleine vergoeding voor gevraagd. Zo betaal je bij het Leger des Heils bijvoorbeeld 5 euro per nacht. Bij strenge vorst in de winter is het soms mogelijk om gratis te slapen bij het Leger des Heils.