Als je zelf oesters gaat rapen, is het wel goed een aantal zaken in het achterhoofd te houden. "Zo mag je in Nederland 10 kilo per persoon per dag rapen, mits voor eigen gebruik. Dat zijn ongeveer honderd oesters.", weet Sonja Smit.
Want ondanks dat je zelf op pad mag gaan, zijn er wel regels die je in je achterhoofd moet houden. Zo mag je maximaal 10 kilo oesters per persoon meenemen. De oesters vervolgens verwerken in een smaakvol maaltje die avond bij jou thuis is prima, maar ze doorverkopen aan een restaurant dan weer niet.
Wanneer kun je gaan? De regel is dat je het beste kunt rapen als de r in de maand is: van september tot en met april. In de zomer of tijdens een warm voorjaar is de kans groot dat je een 'geile oester' tegen het lijf loopt. Deze oesters produceren melkachtig zaadvocht en dit is niet lekker.
Er zijn verschillende plekken zoals de Goese Sas, het strand van Yerseke en Scheldeoord, waar de schelpen voor het oprapen liggen. Maar niet alleen op de Zeeuwse stranden vind je oesters, ook op Texel en Terschelling kun je oesters plukken.
Het oesterseizoen duurt van september tot en met april en dan kunt u deze lekkernij volop eten in de betere restarants in Zeeland.
Als je zelf oesters gaat rapen, is het wel goed een aantal zaken in het achterhoofd te houden. "Zo mag je in Nederland 10 kilo per persoon per dag rapen, mits voor eigen gebruik. Dat zijn ongeveer honderd oesters.", weet Sonja Smit.
De boter kleurt bruin, tijdens het smelten en dat zorgt van die heerlijk hazelnootachtige smaak. Het maken ervan is heel eenvoudig, maar volg dan wel zorgvuldig de stappen uit dit recept. Schep daarna een lepel hazelnootboter op je rauwe oester en je weet niet wat je proeft.
"Het kan dat een oester nog wat beweegt als je die opendoet, maar eenmaal als de spier is doorgesneden is het diertje dood", vertelt ze. "Er zijn mensen die er wel citroen opdoen om te zien of die nog leeft, maar dat is geen sluitende methode want het vlees van de oester reageert gewoon op het zuur."
Na aankoop moeten oesters koel (3-5 °C) in het mandje, nooit in water, bewaard worden. Oesters kunnen betrekkelijk lang buiten het water in leven blijven. Oesters zijn houdbaar tot de t.h.t. datum op de verpakking. Gemiddeld is dat 9 dagen.
Er wordt een onderscheid gemaakt tussen platte en holle (creuse) oesters. De platte oester is iets kleiner dan de creuse. Omdat de platte oester trager groeit en kleiner in aanbod is, is hij duurder. Een platte oester heeft drie jaar nodig, de holle is na een jaar oogstklaar.
Het oesterseizoen loopt van september tot en met april. In het voorjaar en de zomer wordt het warmer en dan zijn de oesters niet lekker meer. Je gaat dus op pad als de R in de maand zit en je plukt als het eb is. Dat kan twee uur voor en twee uur na laagtij.
Een oester openen gaat het beste met een oestermes. Je steekt deze in het scharnier, vervolgens snijd je de sluitspier los door met het mes langs de vlakke kant te schrapen. Voor een mooie presentatie snijd je de oester aan de onderkant van de schelp los en draai je hem om.
Laag water
Rondom de hele Oosterschelde zijn mosselen, oesters en kreukels te vinden op en tussen de stenen in de getijdenzone langs de voet van de dijk. Rapen kun je twee uur voor en twee uur na laag water. Bij hoog water zijn de schelpdieren onder water en niet meer te vinden.
Bij een vangst van 1000 kilo oesters zullen normaliter niet meer dan 3 a 4 parels worden gevonden. Ze zijn niet allemaal perfect rond maar kunnen ook de vorm van een druppel, rijstkorrel of hartje hebben. Vroeger kwamen ze vooral uit de Perzische golf, Rode Zee en Golf van Mannar, tussen Sri Lanka en India.
Mag je zomaar schelpdieren rapen? Ja, dat is juist zo fijn: het is wettelijk toegestaan om per persoon maximaal 10 kilo schelpdieren voor eigen gebruik te rapen. Maar er zijn wel restricties: alleen op de bij laag water toegankelijke stukken en buiten de commerciële mossel- of oesterpercelen mag je ze rapen.
Kokkels. Kokkels zijn schelpdieren en zijn zowel in de Oosterschelde als Westerschelde van Zeeland te vinden. Ze leven voornamelijk in gebieden die regelmatig droogvallen en worden van eind augustus tot eind december gevangen.
Op het vlak van gezondheid zijn oesters en andere schaal- en schelpdieren vergelijkbaar met andere vis, en worden ze beschouwd als een gezonde keuze. Ze zijn bijvoorbeeld rijk aan vitamine B1 en B12 en de mineralen calcium, jodium, kalium, fosfor, seleen, magnesium en zink.
De oesters kunnen dan geen lucht meer krijgen, want ook buiten het water kunnen deze zeevruchten lang in leven blijven, maar hebben we lucht nodig. Je kunt ze ook in een plastic bakje doen, geen deksel maar wel wat ijs er bovenop doen. Of leg ze in een schaal, en doe daar wat is bovenop.
Een platte oester met maat 6/0 is (in tegenstelling met de creuse) de grootste variant. De maten liggen tussen de 1/0 en 6/0. Een oester met 3/0 weegt 60 gram, 6/0 weegt 120 gram.
Het norovirus zit vooral in rauwe schaal- en schelpdieren, zoals rauwe oesters en mosselen. Dit kan komen doordat deze in besmet water gekweekt zijn. Verder kunnen ook rauwe groente en fruit besmet zijn door het gebruik van besmet water.
Sommige ongewervelden, zoals octopussen, voelen vermoedelijk ook pijn. Andere dieren, zoals mieren en andere insecten en oesters, voelen geen pijn.
Echte liefhebbers eten oesters het liefst rauw, rechtstreeks uit de zee met eventueel nog wat citroensap en een snufje zwarte peper. Maar oesters worden ook vaak gegratineerd met een heerlijk laagje kaas.
's Werelds duurste oester groeit in een oesterkwekerij in het zuiden van Australië. De Coffin Bay King oester groeit gemiddeld zeven jaar en is daardoor gigantisch. Naast de grootte zorgt de ouderdom er ook voor dat deze oester een unieke smaak heeft en dat het vlees stevig en sappig is.
Vroeger kwamen ze al voor, maar toen uitsluitend in de platte variant. Overal langs de Europese kust lagen de langzaamgroeiende oesters. Doordat deze oesters langzaam groeien, en eigenlijk pas na een jaar of vijf geraapt mogen worden, zijn ze duur en exclusief.