Mensen die antidepressiva slikken hebben 21 procent meer kans op een gewichtstoename van meer dan 5 procent vergeleken met mensen die geen antidepressiva slikken. De kans op gewichtstoename bleef minstens 6 jaar bestaan.
Oudere antidepressiva, bekend als tricyclische antidepressiva (TCA's) zijn berucht om het verhogen van de eetlust en het veroorzaken van gewichtstoename. Voorbeelden van TCA's zijn amitriptyline (Elavil) en nortriptyline (Aventyl, Pamelor).
Sertraline is een middel wat in vergelijking met andere middelen met dezelfde werking het minste gewichtstoename geeft.
Het aantal mensen dat zogenaamde SSRI's, TCA's, MAO remmers, lithium en andere middelen gebruikt, stijgt behoorlijk. De nadelige gevolgen van het gebruik van anti-depressiva zijn aanzienlijk en het draagt meestal niet bij aan het verliezen van vetmassa.
De geneesmiddelengroepen waarvan het uitgebreidst is vastgesteld dat ze gewichtstoename kunnen veroorzaken, zijn psychofarmaca (antidepressiva, antipsychotica en dan met name de atypische, lithium), anti-epileptica, antidiabetica en geslachtshormonen.
De oorzaken hiervan zijn niet helemaal duidelijk. Toch lijkt het erop dat er een vertraging in de stofwisseling optreedt. Daarnaast gaan veel mensen ook meer eten.
Medicijnen om af te vallen
Het belangrijkste is: gezond en gevarieerd eten en voldoende bewegen. Koop daarom geen afslankmiddelen via tijdschriften of internet. Er is geen wetenschappelijk bewijs dat u afvalt van deze middelen. Maar ze kunnen wel voor nare bijwerkingen zorgen, zoals hartkloppingen en hoge bloeddruk.
Onderzoekers vinden een verband tussen antidepressiva en overgewicht. Daarmee is nog niet bewezen dat antidepressiva dik maken (al vermelden sommige bijsluiters wel gewichtstoename). Te veel mensen slikken deze pillen. Ermee stoppen kan niet zomaar, dus begin er nooit lichtzinnig aan.
Bekend is wel dat bij langdurig gebruik door ouderen het gevaar op vallen kan toenemen, met de kans op heupfracturen en andere botbreuken. Ook worden sommige mensen bij langdurig gebruik van antidepressiva dikker.
PSYCHOLOGIE Medicijnen tegen depressie – de zogenaamde antidepressiva – nemen niet alleen de depressieve gedachten weg bij mensen, maar zorgen ook voor persoonlijkheidsveranderingen. Een nieuwe onderzoek toont aan dat patiënten minder neurotisch worden. Ook gedragen mensen zich extraverter dan voorheen.
Eet evenwichtig.
Geef wel de voorrang aan gezonde voedingsmiddelen (fruit, groenten, zetmeelrijke producten en vis) en beperk je consumptie van snoep, chips en vleeswaren. De ideale verhouding voor de aanvoer van energie is 10-15 % uit eiwitten, 30-35 % uit vetten, 50-55 % uit koolhydraten.
Citalopram behoort tot de SSRI´s (serotonineheropnameremmers). Gewichtsverandering komt vaker voor bij SSRI's en wordt gemeld als een van de bijwerkingen. Citalopram kan zowel gewichtstoename als gewichtsafname veroorzaken. Gewichtsafname komt bij ongeveer één op de tien gebruikers voor.
Verschillende soorten antidepressiva
Omdat SSRI's over het algemeen de minste bijwerkingen opleveren zijn deze meestal eerste keus. SNRI's zoals Cymbalta en Efexor zijn vaak tweede keuze.
De middelen amitriptyline, escitalopram, mirtazapine, paroxetine, venlafaxine en vortioxetine zijn het meest effectief. Fluoxetine, fluvoxamine, reboxetine, en trazodon scoorden het laagst op effectiviteit. De meerderheid van de meest effectieve antidepressiva zijn niet meer onder patent en generiek verkrijgbaar.
De meest voor de hand liggende oorzaak van een toename van het lichaamsgewicht is te veel eten. Dit kan te maken hebben met een eetstoornis, maar meestal is het gewoon een kwestie van discipline. Te weinig lichaamsbeweging is een andere oorzaak voor te zwaar worden.
Bij gelijktijdig gebruik van paracetamol en tricyclische antidepressiva, carbamazepine, fenytoine, rifampicine, insoniazide of sint-janskruid kan er schade aan de lever optreden. In dat geval wordt aangeraden contact op te nemen met uw huisarts.
De middelen helpen bij acute psychoses, maar worden ook gegeven bij angst en gedragsproblemen, waarvoor ze niet baten. Ernstige bijwerkingen hebben ze wel, variërend van gewichtstoename en suikerziekte tot dodelijke hartritmestoornissen.
Tegenwoordig wordt er bij angstklachten het meest selectieve serotonine heropname remmers voorgeschreven, beter bekend als de SSRI's. Voorbeelden van SSRI's zijn o.a.: paroxetine, fluvoxamine, fluoxetine, sertraline, citalopram, mirtazapine en escitalopram.
Een overdosis antidepressiva kan leiden tot vervelende fysieke klachten. Het kan je zelfs fataal worden. Al bij een kleine hoeveelheid kunnen antidepressiva schadelijk zijn voor de gezondheid. Gebruik daarom nooit antidepressiva zonder doktersadvies.
Semaglutide, een medicijn dat door Britse onderzoekers wordt gezien als een wondermiddel dat de eetlust onderdrukt. Daardoor verliezen mensen met obesitas binnen een paar maanden tijd kilo's vet.
Slik je medicijnen, dan kan het zijn dat je in gewicht toeneemt. Er zijn namelijk verschillende medicijnen die als bijwerking ervoor zorgen dat je een aantal kilo's aankomt. Soms omdat je eetlust is toegenomen, maar het kan ook zijn dat je meer vocht vasthoudt of dat je stofwisseling langzamer verloopt.
Lichaamsbeweging is een belangrijke factor bij het afvallen. Drie trainingsdagen per week zijn ideaal. Het beste is een combinatie van krachttraining en cardiosessies. Drink voldoende, eet langzaam en zorg voor een goede nachtrust om je lichaam zo goed mogelijk te ondersteunen bij het afvallen.
Sommige ziektes, zoals een langzaam werkende schildklier of het syndroom van Cushing, kunnen ook een rol spelen bij het ontstaan van overgewicht. Soms ontstaat obesitas door een foutje in een gen. Of is obesitas een kenmerk van een erfelijke ziekte, zoals het Prader-Willi syndroom of het Bardet-Biedl syndroom.
Meest storend is dat veel hulpverleners menen dat mensen die zwaar zijn geworden van een antipsychoticum niet kunnen afvallen. Dat is aperte onzin, al is wel heel moeilijk. Zoals afvallen voor iederéén moeilijk is. Goede zorg is het samen aangaan van uitdagingen”, aldus Bak.
Antidepressiva zijn medicijnen die kunnen helpen bij een depressie of angststoornis, vooral bij ernstige klachten. U merkt pas na 4 tot 6 weken of de medicijnen bij u goed werken. U kunt al wel eerder bijwerkingen krijgen, zoals slaperigheid en duizeligheid. Sommige mensen worden eerst tijdelijk meer somber of angstig.