Het helpt als je honing bij kamertemperatuur bewaart. Bij kou treedt versuikering sneller op. Versuikeren is verder afhankelijk van de hoeveelheid fructose die de honing bevat. Acaciahoning bevat bijvoorbeeld weinig fructose en versuikert minder snel.
Lage temperaturen remmen het proces van rijping en dus kristallisatie. Diepgevroren honing zal niet gaan kristalliseren. Dit is dan ook de manier om honing vloeibaar te houden. Honing die bewaard staat in een temperatuur vanaf ongeveer 14 graden zal binnen enkele weken tot maanden gekristalliseerd zijn.
Wanneer je honing op de juiste temperatuur bewaart, zorg je ervoor dat de honing minder snel donker wordt en gaat gisten. Je kunt honing het beste op een temperatuur van 12° Celcius bewaren. In de koelkast is het te koud en op kamertemperatuur eigenlijk te warm. Verder kan je honing het beste donker bewaren.
Honing met een hoog glucose gehalte zal sneller kristalliseren, denk aan zonnebloemhoning. Honing met een hoog fructosegehalte, zoals acaciahoning, zal niet zo snel kristalliseren.
De kristallisatie van honing is daarom een natuurlijk proces, maar voor velen toch een reden om de honing weg te doen. Dat is jammer, want gekristalliseerde honing is hartstikke lekker en bovendien veel beter smeerbaar! En als je het in de thee doet lost het gewoon op, net als vloeibare honing.
Dit wordt ook wel kristaliseren of versuikeren genoemd. Misschien denk je dat de honing dan aan het bederven is, maar dat is niet zo. Het is juist een teken dat de honing van goede kwaliteit is en niet is gepasteuriseerd of verwarmd. Het is een volkomen natuurlijk proces.
Pure honing mag niet oplossen in water
Doe dan een lepeltje met wat honing in een glas warm water. Lost het direct op dan heb je te maken met honing die is vermengd met suikerstroop. Blijft het aan de lepel hangen en moet je er je best voor doen om het op te lossen, dan is het hoogstwaarschijnlijk honing.
In principe is elke soort honing onbeperkt houdbaar. Je kunt er dus gerust een paar jaar mee doen. Toch staat er wel een houdbaarheidsdatum op het etiket omdat de wet dat voorschrijft. Na verloop van tijd zal de honing gaan kristaliseren, maar dat betekent niet dat de honing niet meer goed is.
De hoge concentratie aan suikers in honing is de oorzaak van de kristallisatie, voornamelijk de oververzadiging van de suiker glucose. Glucose is minder oplosbaar in water dan fructose en kristalliseert van beide suikers het eerst. Uitzonderlijk zorgen andere suikers dan glucose voor de kristallisatie van honing.
Acaciahoning is een erg geurige en zachte honing, die vrijwel niet kristalliseert. Daarom is dit een goede honing voor mensen die maar af en toe honing gebruiken en niet van gekristalliseerde honing houden. Ook erg goed te gebruiken in onder andere koffie, thee en yoghurt.
Hoe weet ik of een product niet meer goed is? Honing bederft niet snel door hoog suikergehalte. Bederf herken je snel door goed te kijken, ruiken of proeven. Bederf herken je snel door goed te kijken, ruiken of proeven.
De kleur, smaak en structuur van honing wordt grotendeels bepaald door de oorsprong van de nectar d.w.z. van welke plant, bloem, bloesem. Zo is Acaciahoning altijd vloeibaar, met een lichte kleur en mild van smaak en Woudhoning is donker van kleur en kruidig van smaak.
Zowel vaste als vloeibare honing bewaar je best goed afgesloten, in een donkere ruimte en op kamertemperatuur (+/- 18°C). Door direct zonlicht of in een warme ruimte kan je vaste honing immers bezinken. Dat merk je aan het vloeibare, donkere laagje bovenaan – eenvoudig te verhelpen door de honing voorzichtig te mengen.
Door de honing te roeren breek je de kristallisatiekernen in stukjes en dit vertraagt het uithardingsproces. Ik roer een keer per dag een minuutje met de boormachine en dit zolang tot er witte strepen verschijnen bovenaan de honing. Dit is voor mij het teken om de honing op potten te doen.
Wat is het verschil tussen vaste en vloeibare honing? Alle honing die uit de raten wordt geslingerd is vloeibaar en zal na zekere tijd kristalliseren. Zo zijn er soorten honing die kristalliseren na een paar weken, andere na een paar maanden, een jaar of soms nog langer.
Gekristalliseerde honing kun je met behulp van verwarming weer vloeibaar maken, maar als honing wordt verhit tot een temperatuur boven de 45 graden treedt er kwaliteitsverlies op. Juist de voor honing zo kenmerkende enzymen gaan dan verloren. Ook in de magnetron wordt de honing al gauw op sommige plaatsen te heet.
Honing invriezen
Honing die gebruikt is een taart, cake, of in een ander gerecht, kun je mee invriezen. Ook honing zelf kun je gewoon invriezen, maar er is voor het invriezen eigenlijk geen goede reden, omdat honing al heel lang houdbaar is.
Gistende honing is niet meer geschikt voor consumptie. Ook niet om er mede van te bereiden. Hij kan hooguit nog aangewend worden als voedsel voor de bijen. Maar dan moeten we de gistende honing 2 tot 3 minuten opwarmen tot 70°C om alle gistcellen te doden.
5. Verhit honing niet boven de 40 graden! Als honing boven de 40-45 graden verwarmd wordt, gaan alle gezondheidsvoordelen verloren. Hoge temperatuur maakt de kostbare enzymen kapot.
Bovendien is honing vrij zuur met een pH-waarde tussen de 3 en 4,5 (7 is neutraal). In zo'n zure omgeving kunnen bacteriën en schimmels gewoon niet lang overleven. Voor de houdbaarheid moet honing in een goed afgesloten pot bewaard worden.
Als je 't slim aanpakt, hoef je eigenlijk geen rekening te houden met de houdbaarheidsdatum. Dat komt omdat er in goeie honing zo weinig water zit dat gisten of bacteriën zich er niet in kunnen ontwikkelen. Mààr… je moet je honing wel juist bewaren.
Zoals eerder genoemd worden vooral tijm-, heide- en manukahoning als gezondere opties gezien. Deze soorten zijn donker van kleur en onderzoek van een Sloveense universiteit wijst uit dat donkere honingsoorten meer voedingsstoffen en antioxidanten bevatten dan lichte honing.
De lekkerste honing: we hebben het getest!
In onze test scoorden met name Acacia honing en zonnebloemhoning hoog. We vermoeden dat dit te maken heeft met de zoete smaak.
Vaste honing is dus eigenlijk niets anders dan een gekristalliseerde vloeibare honing. Maar die kristallisatie wordt nauwgezet in de gaten gehouden door de imker, zodat er geen grove brokken ontstaan, maar een heel fijne kristalstructuur. Die fijne kristalstructuur maakt je honing dus zo smeuïg!