Een eenzaam brein ontwaakt vaak, ervaart gefragmenteerde slaap en kan niet herstellen van de stressvolle gebeurtenissen van de dag. Een eenzaam brein is ook onderhevig aan een toename van depressieve symptomen en heeft problemen met zelfregulering. Dat is waarom eenzaamheid ook prikkelbaar en impulsief maakt.
De eenzame hersenen
Bij eenzame jongvolwassenen hebben de hersengebieden die verband houden met sociale cognitie en empathie een kleinere dichtheid aan witte stof (een groot netwerk van zenuwvezels dat de uitwisseling van informatie en communicatie tussen verschillende hersengebieden mogelijk maakt).
Je kan eenzaamheid herkennen wanneer je vaak negatieve gevoelens ervaart. Je voelt je leeg, verdrietig, angstig of hebt het idee dat alles geen zin heeft. Je kan je ook onbegrepen, buitengesloten of niet gesteund voelen. Eenzaamheid kan daarnaast zorgen voor mentale en lichamelijke klachten.
Zij vertelde dat er drie soorten eenzaamheid zijn: existentiële, emotionele en sociale eenzaamheid.
Op het moment dat iemand voelt er niet bij te horen, buitengesloten te zijn, geen verbinding te hebben met de anderen, is dat te zien. Daarom is het een lichamelijk fenomeen: je kunt het meten in de hersenen. Opvallend is dat eenzaamheid in precies hetzelfde deel van de hersenen te ziens is als lichamelijke pijn.
We weten uit eerder onderzoek dat mensen die zich eenzaam voelen meer kans hebben om hersenziekten als dementie te ontwikkelen. Er zijn daarnaast steeds meer aanwijzingen dat eenzaamheid samenhangt met het volume en de structuur van de hersenen.
Volgens de Mayo Clinic kunnen fysieke symptomen van eenzaamheid bestaan uit hoofdpijn, lichaamspijnen, griepachtige verschijnselen en slaapproblemen .
Jongvolwassenen tussen de 18 en 22 jaar zijn de eenzaamste leeftijdsgroep. Het aantal mensen dat alleen woont, is de afgelopen decennia met meer dan 30% toegenomen. Sociale isolatie is net zo schadelijk voor de gezondheid als het roken van 15 sigaretten per dag. Eenzaamheid kan het risico op vroegtijdig overlijden met wel 50% verhogen.
Iedereen kan te maken krijgen met eenzaamheid, van jong tot oud. Het gevoel van 'erbij horen' en 'ertoe doen' is voor ieder mens een basisbehoefte. Eenzaamheid is niet alleen een naar gevoel, het is ook lastig om over te praten. Ook leidt het tot gezondheidsrisico's en minder meedoen in de samenleving.
Hoewel eenzaamheid een normale menselijke emotie is, kan het langdurige gevolgen hebben op je (mentale) gezondheid. Je kan last krijgen van een laag zelfbeeld en depressieve gevoelens. Het is daarom belangrijk om te weten wat eenzaamheid inhoudt.
Eenzame mensen zien er over het algemeen gewoon ongelukkiger uit, minder vrolijk . Eenzame mensen zijn vaker alleen, hebben vaker een koptelefoon op, zijn meestal fatsoenlijk gekleed maar niet al te stijlvol.
Er zijn veel mensen die je willen helpen. Ga bijvoorbeeld naar je huisarts.Of bel 0800-0113 om te praten met de hulpverleners van 113. Wij zijn ook dag en nacht bereikbaar via de chat.
Uit onderzoeken waarin de hersenactiviteit werd gemonitord, bleek dat mensen die zich eenzaam voelden , snel negatieve sociale woorden en beelden opmerkten en minder fMRI-activiteit hadden in hun ventrale striatum – een neurale structuur die betrokken is bij beloning en motivatie – wanneer ze ‘positieve sociale beelden van vreemden’ zagen, schreef Finley.
Een chronisch gevoel van eenzaamheid is even ongezond als het roken van een pakje sigaretten per dag. Eenzaamheid kan ook leiden tot depressie en een verhoogd risico op hartziekten en de ziekte van Alzheimer.
"Dit suggereert dat eenzame mensen de wereld om hen heen anders interpreteren en begrijpen ." Het onderzoek is logisch, want als je chronisch eenzaam bent, is de kans groter dat je de wereld als bedreigender en overweldigender ervaart.
Ouderen van 85 jaar en ouder voelen zich eenzamer dan ouderen van 75 tot en met 84 jaar. Van de 85-plussers voelt 63% zich eenzaam, bij 74-84 jarigen is dit 52%. Uit deze gegevens blijkt dat onder 85-plussers ongeveer even veel vrouwen als mannen zich eenzaam voelen (respectievelijk 63% en 62%, niet in figuur).
Fysieke ervaring
Maar wat gebeurt er in je lichaam als je eenzaamheid ervaart? Uit neuropsychologisch onderzoek blijkt dat eenzaamheid in precies hetzelfde deel van de hersenen waar te nemen is als lichamelijke pijn. Dit betekent dat op het moment dat je je eenzaam voelt, dit letterlijk pijn doet in je lichaam.
Chronische eenzaamheid kan leiden tot depressie, alcoholverslaving, hart- en vaatziekten, slaapproblemen en vroegtijdig overlijden. In veel gemeenten geldt eenzaamheid als een belangrijk maatschappelijk vraagstuk, maar hoe kun je eenzaamheid op een duurzame en systematische manier aanpakken?
Volgens EU-LS 2022 komt eenzaamheid het meest voor in Ierland, waar meer dan 20% van de respondenten aangeeft zich eenzaam te voelen. Luxemburg, Bulgarije en Griekenland volgen. De laagste niveaus worden waargenomen in Nederland, Tsjechië, Kroatië en Oostenrijk (allemaal onder de 10%).
Maak kennis met Pablo Novak , de eenzaamste man ter wereld die alleen woont in een spookstad. Samengesteld door: Buzz Staff.
Eenzaamheid zorgt voor overtollige stresshormonen, wat leidt tot een verhoogde hartslag, verhoogde bloeddruk en bloedsuikerspiegel . Eenzaamheid vermindert ook het aantal antilichamen dat we produceren om infecties te bestrijden en kan ons vatbaarder maken voor kanker.
Je voelt dat je er niet bij hoort, of je weet niet hoe je je in moet voegen. ' Mensen die langdurig eenzaam zijn, zeggen dat naarmate het langer duurt, ze steeds negatiever over zichzelf zijn gaan denken, en denken dat er iets mis met hen is. Jan Timmers (27) weet hoe dat voelt.
Net als de persoon lang geleden in het wild, kan iemand die zich op de lange termijn eenzaam voelt, deze cortisolreacties ervaren. Eenzame mensen zijn vaak gestrest. Een ander hormoon , oxytocine, lijkt een rol te spelen bij sociale isolatie.