Maar hebben we nu echte tornado's of alleen windhozen? In het Nederlands worden alleen sterke windhozen tornado's genoemd, terwijl Engelstaligen zelfs het kleinste wervelwindje tot tornado bestempelen. In Angelsaksisch gebied kunt u nu opscheppen over onze plaats op de tornadoranglijst.
Deze enorme onweersbuien worden ook wel supercells genoemd. Als de rotatie krachtig genoeg wordt ontstaat er een wallcloud, dit is een uitzakking in de wolkenbasis waaruit de tornado kan ontstaan.
Mart Verhees maakte de dodelijkste tornado in Nederland van nabij mee. Het is even geleden, maar ook Nederland is ooit getroffen door een hevige tornado. Het was op 25 juni 1967 nabij Chaam en Tricht. Als negenjarig jongetje zag Mart Verhees het van dichtbij gebeuren.
Op 1 juni 1927, was bij Neede sprake van een tornado van klasse 4, waarbij tien doden vielen. Bijna even krachtig was de tornado op 23 augustus 1950 die een spoor van 46 kilometer lengte trok met vooral schade aan de bossen van de Veluwe.
De laatste keer dat we een tornado in ons land zagen is slechts een maand geleden. Op 20 mei 2022 trok een windhoos over het Limburgse Beek, nabij Maastricht. Vorig jaar was het raak op 20 en 21 oktober, toen onder andere in Barendrecht veel schade werd aangericht.
En zolang de tornado bestaat, bestaat het oog ook. Als de tornado beweegt, beweegt het oog mee. Dat betekent dat ook die BIC, die immers leeft in het oog van de lichttornado, robuust is en het licht dus langere tijd gevangen kan blijven.
De Tri-State Tornado was een tornado die op 18 maart 1925 de Amerikaanse staten Missouri, Illinois en Indiana trof. De tornado staat bekend als de dodelijkste en zwaarste tornado uit de geschiedenis van de Verenigde Staten, waarbij de windsnelheid 416 km/uur haalde.
Wanneer storm
Een zware storm bereikt windkracht 10 en een en zeer zware storm windkracht 11. Windkracht 12 staat voor een orkaan. Een echte orkaan komt in ons land zelden voor en dat is maar goed ook.
Probeer in ieder geval nóóit weg te rijden van de storm, deze kan snelheden van wel 200 kilometer per uur bereiken dus daar is geen ontkomen aan. Het beste is om gewoon uit je auto te stappen. Zoek greppels en riolen langs de weg. Als je hier in gaat liggen ben je veilig voor naderende draaikolken.
In Amerika komen vaak tornado's voor. Warme, vochtige lucht van de oceaan botst daar op droge woestijnlucht uit Mexico en koude lucht uit Canada. In Nederland is de kans op zo'n verwoestende storm erg klein, omdat de omstandigheden hier anders zijn. Kapotte huizen, winkels en auto's, alles is verwoest.
Een historische tornado waarvan de sporen tot op de dag van vandaag zichtbaar zijn was de tornado die tijdens de storm van 1 augustus 1674 de Dom van Utrecht trof.
Tornadojagers zijn mensen die zo dicht mogelijk bij een tornado willen komen. Sommigen doen dat voor de sensatie. Andere tornadojagers willen graag metingen aan de tornado doen. De resultaten van die metingen kunnen worden gebruikt om beter te snappen wat een tornado precies is.
De snelheid bij tornado's is veel hoger dan bij orkanen, en de wind kan het in extreme gevallen bereiken de 500 kmh. In het geval van orkanen overschrijdt de windsnelheid zelden de 250 km / u.
De Tornado Alley
Daar ontstaan jaarlijks zo'n 1.000 tornado's. Het gebied heeft daarom de naam "Tornado Alley" gekregen. In die staten stroomt koude lucht vanuit Canada over de Rocky Mountains naar de hogere luchtlagen. In de lagere luchtlagen komt warme, vochtige lucht vanuit de Golf van Mexico het gebied binnen.
Een actieve regenzone trok op 20 mei vanuit het zuidwesten het land in en liet regionaal een flinke plens regen los. Vooral in Limburg vielen bovendien enkele zware onweersbuien, waarbij er bij een enkele zelfs sprake was van een tornado. De schade was er aanzienlijk.
Boven zee is die wrijving vele malen minder aanwezig, waardoor het langs de kust vrijwel altijd harder waait. De meest windluwe plaats in ons land is Arcen met een jaargemiddelde windsnelheid van ongeveer 11 km/uur. Vlieland is het meest winderig met een gemiddelde windsnelheid van ongeveer 28 km/uur.
Afgelopen seizoen raasden in vier dagen tijd drie stormen over ons land: Dudley, Eunice en Franklin. Storm Eunice staat in de top 3 zwaarste stormen in ruim vijftig jaar. In een deel van het land waarschuwden we 18 februari 2022 met een code rood. De eerste storm van het seizoen was Corrie.
Tornado's komen vooral in het centrale deel van Verenigde Staten voor, gemiddeld zo'n duizend per jaar. In Nederland bereikt een windhoos zelden de kracht van een Amerikaanse tornado. In de twintigste eeuw gebeurde dat slechts enkele malen.
Het duurt meestal enkele tientallen seconden tot 2 á 3 minuten, bij zware tornado's soms wel een minuut of 5 á 10. Een F4 of F5-tornado kan een levensduur hebben van enkele uren en kan daarbij een spoor van vernieling van zo'n 100 km veroorzaken.
Vooral de Tornado Alley, van midden-Texas tot het oosten van Nebraska en Iowa heeft last van tornado's. Voornamelijk in april, mei en juni. Vochtige warme lucht stroomt vanuit de Golf van Mexico noordwaarts en komt in Tornado Alley in aanraking met droge woestijnlucht uit Mexico en koude lucht uit Canada.
In België komen jaarlijks gemiddeld 3 tot 5 hozen tot ontwikkeling. Een van de belangrijkste tornado-situaties in onze streken was die van 25 juni 1967.
Aan de slag:
Doe het water in de pot tot een paar centimeter onder de opening. Voeg een theelepel azijn toe. Vervolgens een theelepel afwasmiddel. Doe vervolgens de dop op de pot en maak draaiende bewegingen met de pot: en voilá: een tornado!