Kritiek op jezelf betrekken. Oorzaken van het persoonlijk opvatten van kritiek (altijd voor anderen klaar staan, negatieve zaken onder het vergrootglas leggen, perfectionisme, negatief zelfbeeld, gevoelens van onzekerheid, zelfreflectie, energiehuishouding, gevoeligheid).
Zelfreflectie is een goede manier om deze bekwaamheden te ontwikkelen. Met zelfreflectie neem je de tijd om jezelf een spiegel voor te houden, om te zien hoe je bijvoorbeeld werkt, welke keuzes je maakt, welke vaardigheden je inzet en hoe dat voelt. Kritisch kijken naar je eigen handelen leidt tot meer zelfkennis.
Jouw valkuil kan zijn dat je pietluttig wordt, op alle slakken zout legt, spijkers op laag water zoekt, gaat muggenziften of dat je negatief kritisch wordt. Dan werkt het in jouw nadeel en dat wordt door anderen vaak als negatief ervaren. Een andere valkuil is: je hebt overal commentaar op.
Bij fysieke oorzaken kun je denken aan te weinig slaap, een ongezond voedingspatroon, of misschien een gezondheidsprobleem. Mentale en emotionele problemen als onrust thuis, moeite op werk, veel piekeren of sub-assertiviteit kunnen ook erg veel energie kosten die jou op termijn lusteloos maken.
Jezelf kwijt zijn ontstaat vaak doordat je (onbewust) van iets of iemand anders uit gaat, in plaats van jezelf. Wellicht heb je veel stress gehad de afgelopen tijd en ben je dingen gaan doen voor anderen, in plaats van voor jezelf. Door jezelf te lang te vergeten verlies je vaak de connectie met jezelf.
De meest gebruikte therapie bij onzekerheid en een negatief zelfbeeld is cognitieve gedragstherapie. Cognitieve gedragstherapie richt zich op het veranderen van (onrealistische) negatieve denk- en gedragspatronen die je onzekerheid en lage zelfbeeld in stand houden.
Bij kritisch denken gaat het om het vermogen om zelfstandig te komen tot weloverwogen en beargumenteerde afwegingen, oordelen en beslissingen. Hiervoor zijn denkvaardigheden noodzakelijk, maar ook houdingsaspecten, reflectie en zelfregulerend vermogen.
In het kort is kritisch denken het vermogen om door logisch redeneren zelfstandig tot weloverwogen en beargumenteerde afwegingen, oordelen en beslissingen te komen. Je herkent iemand die kritisch denkt aan een sceptische houding zonder cynisch te zijn.
Onbevooroordeeld, open, nieuwsgierig. Als je een positief-kritische houding hebt dan heb je als karaktereigenschap dat je de kennis en informatie die op je afkomt altijd even bevraagt voordat je deze omarmt.
Zorg dat je de kritiek begrijpt, dat je precies weet wat de ander bedoelt en waar die persoon niet tevreden over is. Heb je te maken met onterechte kritiek? Vraag dan om opheldering, vraag om bewijs.Geef anderen niet de kans om zomaar botte kritiek te verspreiden, maar dwing die persoon om specifiek te worden.
Benoem concreet de situatie of het werk waar je op reageert: val nooit de hele persoon aan als je kritiek hebt. Wees zo specifiek mogelijk en geef voorbeelden. Zeg direct en ronduit wat je bedoelt. Vermijd woorden als 'zoiets', 'misschien' en 'mogelijk' en zeg niet "Ik weet het niet, maar…".