Onze hersenen en ons zenuwstelsel geven feedback over hoe we als mens een bepaalde toestand ervaren. Deze feedback noemen we 'gevoel'. Dit gevoel ontstaat via neurale patronen in ons lichaam. Deze worden vervolgens vertaal in mentale beelden en patronen.
Emoties zijn zowel fysiologische als psychologische reacties die we op basis van verschillende omstandigheden ervaren. Ze komen voort uit onze hersenen en zijn sterk verbonden met onze gevoelens. Emoties kunnen variëren van positieve gevoelens zoals vreugde en geluk, tot negatieve gevoelens zoals angst en woede.
Emoties voel je in je lichaam. Deze lichamelijke sensatie kan je vergelijken met een golfbeweging. Het begint klein, groeit tot een breekpunt en als het helemaal uitgegolfd is verdwijnt het weer. Bij elke emotie ervaar je weer andere fysieke signalen.
Er komen eerst gedachten en daarna emoties. Emoties komen voort uit je frame, je ervaringen en je gedachten. Dezelfde activiteit roepen verschillende emoties op. Het veranderen van je gevoelens rondom iets wat je moeilijk vindt kun je ook doorbreken door je routine te veranderen.
Het breinnetwerk dat verantwoordelijk is voor het ervaren van emoties is het limbisch systeem. Hersengebieden die onderdeel zijn van het limbische systeem zijn onder andere de amygdala, de hippocampus, de nucleus accumbens, en delen van de frontale cortex. Het limbisch systeem zit diep in de hersenen.
Vreugde, verdriet, angst, woede, verbazing en afschuw worden de basisemoties genoemd omdat er bij deze emoties sprake is van universele expressie. Ook mensen die blind zijn en dus nog nooit iemand anders hebben zien lachen vertonen dezelfde expressie!
Indien we onze emoties niet uiten, kunnen ze lichamelijke pijn veroorzaken.Emoties kunnen zich opstapelen, waardoor ze een 'emotionele bagage' gaan vormen. Deze verzameling aan vaak traumatische levenservaring, hebben een grotere lichamelijke impact dan de meeste mensen denken.
De hormonen die vrijkomen zijn verslavend, waardoor de persoon de geliefde zo vaak mogelijk wil zien. Het is een emotionele reactie, vaak irrationeel en primitief.
Ervaar je weinig tot geen gevoelens en/of emoties, dan is er in de meeste gevallen sprake van onderdrukking ervan. Dat kan al vanaf heel jong zijn, en is doorgaans totaal onbewust. Vrouwen hebben vaker een probleem met het toelaten van boosheid, mannen met het toelaten van verdriet.
Hersenonderzoekster Jill Bolte Taylor ontdekte dat een emotie 90 seconden duurt, vanaf het ontstaan tot het verlaten van je lichaam. Tenminste, als je deze bewust ervaart en er geen gedachten op los laat, zoals gewenst, ongewenst, goed, slecht, enz.
Helaas – dat verliefde gevoel van het begin komt niet zomaar terug. Die overgeslagen vonk blijft zo'n zes maanden tot één jaar hangen – daarna verdwijnen de 'geluksstofjes' uit ons lichaam en gaat het verliefde gevoel over in houden van. Probeer daarom niet om datzelfde gevoel terug te krijgen.
Dit is het verschil in het kort: een emotie heeft een betekenis, het zegt iets over hoe jij de wereld interpreteert of wat jij van een specifieke situatie vindt. Een gevoel zit in je lichaam en hoeft geen aanwijsbare oorzaak te hebben.
Pijn is daardoor niet alleen iets lichamelijk voelen, maar een emotionele ervaring. Zoals gezegd spelen bij de pijnbeleving de hersenen een belangrijke rol. Hier worden ook onze emoties verwerkt. Sterker nog: In de hersenen wordt geen onderscheid gemaakt tussen lichamelijke en emotionele pijn.
Het zit zo: acetylcholine - een neurotransmitter stuurt een seintje van je hersenen naar de traanklieren (boven je oogleden) om te waarschuwen dat emoties hoog oplopen. De traanklier produceert tranen, die in dunne traankanaaltjes stromen die aansluiten op de traanzak voordat ze van je wang vallen.
Niet slapen
In de eerste paar maanden dat je verliefd wordt, daalt je serotoninespiegel een beetje. Meestal beschreven als het feel-good hormoon, is het ook verantwoordelijk om je kalm en slaperig te houden. Met al die dopamine en noradrenaline die door je aderen stromen, is je lichaam nu niet klaar om te slapen.
Verliefdheid wordt door de wetenschap vaak gezien als een 'middel' dat door de natuur is ontwikkeld om twee mensen sneller bij elkaar te brengen en te laten hechten waarna ze zich kunnen voortplanten. Ook is bekend dat er chemische stoffen vrijkomen in ons lichaam wanneer we verliefd worden.
Dopamine speelt een belangrijke rol bij het ervaren van genot en geluk. Als we verliefd zijn, krijgen we telkens een 'shot' dopamine van onze hersenen als we onze geliefde zien. Onze hersenen worden verslaafd aan het gevoel van verliefd zijn en willen constant meer dopamine produceren.
Angst zorgt ervoor dat we die emoties uit de weg gaan die ons pijn kunnen doen. Het niet weten, kunnen, durven, willen voelen of toelaten van deze emoties is de oorzaak van veel gedoe en problemen (lees: angst, onrust en stress) in je leven.
Mensen met alexithymie hebben vaak naast de bovengenoemde symptomen te lijden van chronische dysforie of uitbarstingen van schreeuwen of woede. Bij het vragen naar gevoelens kunnen de meesten zich redelijk uiten, maar lijken verward bij vragen over details.
Als het niks meer voelen tot suïcidegedachten leidt, is het belangrijk dat je niets overhaast doet. Bel ons om hierover te praten en hulp te krijgen bij geen emoties meer voelen. Pak de telefoon en bel naar 113 of gratis naar 0800-0113 of chat met onze hulpverleners als je dat prettiger vindt.
Psychologen hebben lang gedacht dat onze emoties zijn onder te verdelen in 6 hoofdcategorieën: blij, boos, verdrietig, angstig, afschuw en verbazing. Maar onderzoekers van de University of California veronderstellen dat het anders zit. Er zouden geen 6 maar wel 27 verschillende groepen te onderscheiden zijn.
Vervlakte emoties
Door een beschadiging aan je hersenen kunnen je gevoelens vlakker worden. Je hebt dan minder of geen gevoelens meer. Je wordt bijvoorbeeld nooit meer verdrietig, bang of boos. Het kan zijn dat je niet meer lacht als iemand een goede grap of leuk nieuws vertelt.