bak je doorgaans op 220 tot 230 graden. Eventueel draai je de temperatuur wat terug als het brood te snel kleurt. Broden van een rijk deeg (zoete broden, brioches, broden met veel suiker etc.) bak je doorgaans op een temperatuur van rond de 180 tot 200 graden.
In de oven
In sommige heteluchtovens gaart het brood goed, in andere heteluchtovens verbrandt het brood op de plek waar de lucht de oven in wordt geblazen en is het brood op andere plekken niet goed gaar. Als je onder- en bovenwarmte hebt, is het aan te raden om dit te gebruiken.
Zet de oven de eerste keer op 200° en bak 20 minuten, daarna de temperatuur verlagen naar 180° en dan nog eens 25 minuten (voor een brood in een bakvorm, een plaatbrood is een stuk sneller gaar). Beoordeel daarna het resultaat. Is het brood te bruin, verlaag dan de volgende keer de temperatuur met zo'n 10° Celsius.
Deeg laten rijzen: de narijs
Voor een normaal en relatief snel brood houd je een warme temperatuur van 20-30 °C aan. Het brood laten rijzen duurt dan ongeveer een uur zijn. Wil je het brood langer laten rijzen, dan verlaag je de temperatuur. Zorg dat je het brooddeeg opnieuw goed afdekt om uitdrogen te voorkomen.
Help, mijn brood is niet 'gaar'!
Dan heb je de temperatuur van je oven waarschijnlijk te hoog gezet. De meeste broden bak je af op 220°C. Tip: zet een kommetje water in je oven voor een goudbruin brood én een krokante korst.
Antwoord: Brood moet onder het midden of onderin de oven worden gebakken. Wanneer brood boven in de oven wordt gebakken wordt de bovenkant van het brood te donker, wordt de onderkant moeilijk gaar en zal inzakken na het bakken.
Normaal gesproken kan gerezen deeg niet blijven liggen, want van te lang gerezen deeg kan je geen mooi brood meer bakken. Dus moet de bakker die zijn klanten 's ochtends om acht uur van vers brood wil voorzien, bij nacht en ontij zijn bed uit om aan het kneden te gaan.
Door het rijzen wordt het brood lekker luchtig en dus goed van smaak. Door het brood voor de 2e maal te kneden en dus ook laat rijzen krijg je uiteindelijk een smaakvol brood van fijne structuur waarin de gluten zich volledig ontwikkeld hebben.
Zet je je deeg kouder dan 26°C weg, bijvoorbeeld op jouw aanrechtblad in een keuken van 21°C, dan zal het langer duren voordat het deeg gerezen is. Dat is helemaal niet erg. Hoe langer het deeg er over doet om tot maximaal te rijzen, hoe meer smaak er in de gaten ontstaat. Onder de 4°C stopt de rijs helemaal.
Hiervoor kun je een oventhermometer gebruiken waarin een prikker zit die je in het brood kunt steken. Aan het einde van de baktijd steek je de thermometer in je brood, wanneer de temperatuur ongeveer 95 graden is, is je brood gaar.
Je zet alleen de bovenwarmte aan wanneer bijvoorbeeld iets wil gratineren, zoals een ovenschotel. Of wanneer je je gebraad een krokant korstje wil geven. Onderwarmte gebruik je voor een taart of een quiche, wanneer je een goed doorbakken, krokant deeg wil krijgen. Ook ideaal als je een pizzabodem goed wil afbakken.
Over het algemeen laat je een deeg in ongeveer een uur rijzen tot het in volume verdubbeld is voordat je ermee verder gaat. Sommige broodrecepten vereisen nog een tweede rijs, die duurt vaak wat korter.
Een van de meest voorkomende redenen waarom je brood te kruimelig wordt is een teveel aan meel. Dat maakt je brood droog en tast de textuur aan, waardoor het kruimelig wordt. Brood bestaat voornamelijk uit bloem en water (plus gist en zout). Met zo weinig ingrediënten kan het al snel mislopen met de verhoudingen.
De algemene richtlijn is: ± 20 minuten in een voorverwarmde oven van 180 graden. Stokbroodjes kun je het beste iets heter afbakken, op 200 graden (± 12 minuten). Als je het voorgebakken brood hebt ingevroren, bak je het direct uit de vriezer in ± 35 minuten af op 160 graden.
Dek af met een vochtige, schone theedoek of vershoudfolie en zet op een warme, tochtvrije plek. Laat het deeg rijzen tot het in volume is verdubbeld. De tijdsduur is afhankelijk van de temperatuur. Bij kamertemperatuur duurt het ongeveer 2 uur.
In principe is dat geen probleem. Je kan het brood de eerste keer laten rijzen zoals je het altijd zou doen. Kneed het deeg dan een tweede maal en laat het de tweede keer rijzen in de koelkast. Het deeg zal wat minder snel rijzen omdat het op een lagere temperatuur rust.
Een deeg dat een te lange rijs heeft gehad kan in gaan zakken tijdens het bakken, ook kan het deeg extreem plakkerig worden waardoor het niet meer te bewerken is (dit noemen we ook wel overfermentatie). Gelukkig is een deeg dat voldoende gerezen is en klaar is om de oven in te gaan goed te herkennen.
Deeg insnijden heeft een functie. Het ingesneden brood ziet er niet alleen leuk uit, maar het heeft ook een functie. Jij bepaalt daarmee de plek waar het deeg open gaat en hoeveel je deeg kan rijzen in de oven. De snijvlakken fungeren als een soort schoorsteentjes waardoor stoom kan ontsnappen.
Wanneer de oven gebruikt wordt als rijskast moet je zorgen dat de lucht in de oven voldoende vochtig is. Beter te vochtig dan te droog. Ook daar kan je werken met het afdekken van de kom waarin het deeg zit dat moet rijzen, maar tijdens de busrijs of narijs werkt dat niet goed.
Het aantal rijzen is afhankelijk van het gebruikte meel of bloem en het product dat je wilt bakken. Gebruikelijk is om het deeg drie keer te laten rijzen, maar twee en vier keer komt ook voor.
Een zelfgebakken brood is (meestal) goedkoper dan een brood van de warme bakker. In de prijs van een zelfgebakken brood zitten namelijk geen kosten voor de arbeidstijd of de verkooptijd, zoals dat het geval is bij de warme bakker.
De ideale hoogte van de magnetron en oven is armhoogte, tussen 100 cm en 140 cm. De ideale hoogte van de koelkast is ooghoogte. Dit maakt het erg overzichtelijk en de rug wordt minder belast. De ideale hoogte van de vaatwasser ligt tussen 115 cm en 120 cm.
Stoom in de oven zorgt voor een 'gel laagje' op de buitenste kant van de nog niet gezette korst. Dit zorgt er voor dat de korst gedurende het eerste deel van de baktijd relatief koel blijft. Op deze manier kun je op een relatief hoge temperatuur bakken zonder dat het brood verbrand.