Tussen 2015 en 2019 ging het in 40 procent van de gevallen om (een botje van) vlees of gevogelte . In 18 procent van de gevallen was vis(graat) de oorzaak. Verslikking en verstikking kwam voor in alle leeftijdsgroepen, maar het vaakst bij kinderen onder de 4.Zij vormden 11 procent van de gevallen.
Zo herken je een ernstige verslikking:
Soms: zacht of stil hoesten. Verminderd bewustzijn krijgen of bewusteloos raken. De huidskleur verandert: iemand wordt bijvoorbeeld blauw. De lippen verkleuren, ook deze worden vaak blauw.
Verstikking komt vaak door een vreemd voorwerp in de luchtpijp, wurging, gifgassen of vocht in de longen. Bij een verstikking is het daarom van belang om snel en juist te handelen. Vooral bij jonge kinderen is verslikking of verstikking een gevaar.
De Heimlichgreep op jezelf uitvoeren
Om het voorwerp eruit te krijgen moet je je vuist en je hand in je middenrif duwen. Gebruik hierbij een snelle j-vormige beweging, naar binnen en dan omhoog en herhaal dit meerdere keren.
Doordat het klepje in de keel dan niet goed werkt, kan 'het in het verkeerde keelgat' schieten, oftewel een kind verslikt zich. Bij verstikking is de luchtweg afgesloten.Hierdoor ontstaat een zuurstoftekort.Een verstikking is een dreigende en ernstige toestand die zonder ingrijpen kan leiden tot de dood.
Bij luchtwegmalacie is de wand van de luchtpijp niet stevig genoeg. De luchtpijp blijft dan niet goed open staan tijdens de uitademing en soms ook niet tijdens de inademing. Ook kan de luchtpijp volledig dichtklappen. Bij luchtwegmalacie is de ademhaling te horen.
Onvoldoende zuurstof
Wanneer de concentratie zuurstof minder dan 10 vol.-% is, treedt zonder voorsymptomen (duizeligheid) bewusteloosheid op. Al snel zal ook hersenletsel het gevolg zijn en kan binnen enkele minuten de dood intreden, tenzij er direct reanimatie plaatsvindt.
Verslikken kan komen doordat de luchtweg niet goed afgesloten kan worden, maar het kan ook gebeuren als u de tong niet (goed) kan bewegen of doordat u niet goed kunt voelen waar het voedsel zich in de mond bevindt. Het is belangrijk uw arts te laten weten dat u zich (regelmatig) verslikt.
Bij slaapgerelateerde gastro-oesofageale reflux vloeit tijdens de slaap maaginhoud terug in de oesofagus. Daardoor wordt de patiënt vaak wakker met een bittere smaak in de mond, zuurbranden, hoesten of een verstikkingsgevoel.
In sommige gevallen komt dat door angst voor slikken, bijvoorbeeld omdat men bang is om zich te verslikken of te stikken. De oorzaak van deze angst kan door een nare ervaring komen - bijvoorbeeld een verslikincident in het verleden – maar vaak kan de angst niet goed verklaard worden.
Als de cliënt niet (effectief) hoest en bij bewustzijn is
Geef 5 slagen op de rug tussen de schouderbladen: 1) ga aan de zijkant iets achter de cliënt staan, 2) ondersteun de borstkas met één hand en laat de cliënt voorover buigen, en 3) geef met de hiel van de hand snel na elkaar 5 slagen tussen de schouderbladen.
Slikproblemen komen vooral voor bij spierziekten, na een beroerte, bij de ziekte van Parkinson, bij afwijkingen van de slokdarm en na behandeling van kanker in de mond of keel. Slikproblemen kunnen vanzelf weer over gaan. Behandeling is lang niet altijd nodig.
Bij een verslikking blijft het kind volledig bij bewustzijn, het praat of huilt en hoest flink. Bij een verstikking vermindert het bewustzijn, kan het kind niet praten of goed hoesten en ziet deze steeds blauwer.
Met de juiste stress verlichtende oefeningen of logopedie kan het dichtgeknepen keel gevoel afnemen. Dit gevoel zit ter hoogte van het strottenhoofd en zorgt ervoor dat mensen de neiging hebben te schrapen, kuchen of te vaak slikken. Het kan goed worden verholpen door ontspanningsoefeningen of hulp van een logopedist.
Door het dichtknijpen van de luchtpijp en/of de halsslagaders sterft het slachtoffer, als dit te lang duurt, aan de gevolgen van zuurstofgebrek (verstikking). Wanneer de zuurstoftoevoer naar de hersenen volledig is afgesloten, volgt bewusteloosheid doorgaans snel.
Probeer rustig te ademen: 3 seconden in en 6 seconden uit. Of ga iets doen als uw ademhaling in de war is, bijvoorbeeld kniebuigingen en praten met iemand. In een papieren of plastic zak ademen helpt niet. De fysiotherapeut kan helpen bij ademhalings-oefeningen.
Het probleem is dat het inademen van pure zuurstof schadelijk is voor de longen. In de buitenlucht zit 21 procent, precies goed, het leven zoals wij dat kennen heeft zich hierop ingesteld, meer is niet wenselijk.
Bevat de ademlucht minder dan 3% zuurstof, kan het tot dood door verstikking komen.Bij een concentratie van minder dan 7% kan de mens bewusteloos worden. Te veel zuurstof kan dodelijk zijn. Bij sportduikers die puur zuurstof inademen, treden vaak krampen op.
Controleer ademhaling
Leg een hand op het voorhoofd en kantel het hoofd voorzichtig naar achteren om de luchtweg te openen. Til de kin op met 2 vingertoppen van de andere hand (kinlift). Kijk, luister en voel maximaal 10 seconden of er ademhaling is.
Een beklemmend gevoel op de borst, piepende ademhaling of pijn bij het ademhalen komen ook voor. Je benauwd voelen is erg naar en kan eng zijn. Voor sommige mensen voelt het als (bijna) stikken. Als je iets wilt doen terwijl je benauwd bent, is dat vaak lastiger.
Te weinig zuurstof in het bloed kan leiden tot klachten als benauwdheid, moeheid, verwardheid en onrust. Neem contact op met je huisarts als je deze symptomen ervaart.
Bel of laat 112 bellen bij hevige benauwdheid of snelle ademhaling in combinatie met een veranderde huidskleur. Maak knellende kleding bij de hals los. Zoek naar de meest geschikte houding. Neem contact op met de huisarts of spoedpost wanneer er geen astma-medicijnen zijn of deze niet helpen.