Een gezonde relatie voelt veilig. Veiligheid betekent dat je samen gezonde grenzen hanteert, dat je je gevoelens durft delen, en dat de relatie vrij is van emotionele mishandeling en dat je je gesteund voelt. #TIP: Ook in een gezonde relatie kun je je onveilig voelen, als je je niet veilig voelt bij jezelf.
Als je als kind weet dat iemand je oppakt als je pijn hebt, je in bed legt als je moe bent, je opvangt als je bang of geschrokken bent en reageert op wat je ziet en zegt, dan voel je je veilig. Op die manier kun je je ook veilig hechten. Je leert dat als je je behoeften uit, daar een adequate respons op komt.
Ze vermijden diepgaande gesprekken
Als de persoon in kwestie steeds aan de oppervlakte blijft en niet de diepte in wilt gaan tijdens gesprekken, dan is dat vaak een teken van emotionele onbeschikbaarheid. Vooral als hij of zij de gesprekken over jullie relatie vermijdt, dan moet je oppassen.
Wanneer je nog middenin het geweld zit en je je zorgen maakt om je veiligheid, wacht dan niet langer en zoek meteen hulp. In geval van nood bel je met de politie, via telefoonnummer 112. Per jaar hebben er ongeveer 119.000 kinderen te maken met kindermishandeling en geweld thuis.
Onder emotionele veiligheid verstaan we een stabiele omgeving waarin liefde voelbaar is en waar gehandeld wordt volgens bepaalde principes. Emotionele veiligheid is noodzakelijk voor een optimale ontwikkeling van kinderen, zowel van persoonlijke als van sociale competenties.
Emotionele veiligheid
Veiligheid betekent dat je samen gezonde grenzen hanteert, dat je je gevoelens durft delen, en dat de relatie vrij is van emotionele mishandeling en dat je je gesteund voelt. #TIP: Ook in een gezonde relatie kun je je onveilig voelen, als je je niet veilig voelt bij jezelf.
Je partner kan zich bijvoorbeeld niet afstemmen op jouw gevoelens, ook al geef je die wel aan. Of ontkent je gevoelens en doet je verzanden in eindeloze wel/niet discussies. Dit leidt op den duur tot vereenzaming binnen de relatie. Je 'verhongert' emotioneel als het ware.
Wat je als eerste kunt doen, is je aandacht richten op jezelf en meer specifiek op het gevoel van liefde voor jezelf. Zonder boosheid erin (bijvoorbeeld: ik hou wel van mezelf, ook al houdt … niet van mij), zonder dat het gerelateerd is aan andere personen of aan situaties. Alleen gericht op jezelf en vanuit jezelf.
Psychologische veiligheid is een randvoorwaarden voor teamleden om sociale risico's te durven nemen. Als je je kwetsbaar op durft te stellen, durf je namelijk fouten te maken, een afwijkende mening te ventileren, om hulp te vragen en afwijkend gedrag te vertonen. Dit gedrag is de basis voor groei.
Een man die emotioneel onbereikbaar is, zegt snel dingen als “Doe eens rustig”, “Stel je niet zo aan” of “Doe niet zo dramatisch”. Hij kan gewoon niet met jouw emoties en gevoelens omgaan. Het kan ook zijn dat je hem hiermee overweldigt en hij simpelweg afstand neemt of dichtklapt.
Een emotionele blokkade ontstaat door een conflict tussen verstand en gevoel. Wanneer emoties steeds onderdrukt worden, is het op den duur bijna niet meer mogelijk om deze emotie te uiten, dit is een emotionele blokkade.
Het allerbelangrijkste is dat je je veilig en geborgen voelt met jezelf en de mensen om je heen. Dat je je veilig voelt om jezelf te zijn en niet bang hoeft te zijn of het gevoel hebt, dat je je anders moet voordoen omdat je anders niet geaccepteerd wordt en alsnog alleen achterblijft.
Probeer elke dag een moment voor jezelf in te plannen om na te denken over wat je die dag hebt meegemaakt. Neem er even de tijd voor en zet het op papier. Je krijgt hierdoor een moment om te reflecteren én je creëert op deze manier ruimte om op nieuwe ideeën te komen.
Je voelt je veilig en geborgen bij je partner
De basis van een goede relatie begint bij dit gevoel van veiligheid en geborgenheid. Je hebt het gevoel dat je helemaal jezelf mag zijn. Een gevoel dat meestal in het begin wel aanwezig is, maar dan komen er stoorzenders; verschillen in behoeftes en in levensstijl.
Maar uit onderzoek blijkt keer op keer dat er gemiddeld twee jaar voor nodig zijn om je ergens echt helemaal 'thuis' te voelen. Ook na een half jaar kun je dus nog te maken hebben met gevoelens van verlangen naar je oude huis, en het gevoel dat je nog moet wennen.
Psychologische veiligheid betekent net dat medewerkers goed kunnen inschatten wat hun input bijbrengt in een team en welke reacties ze kunnen verwachten. Een psychologisch veilige omgeving is er een met meer zekerheid over hoe interacties zullen verlopen, of het nu gaat om positieve of eerder negatieve interacties.
Zo kan het gaan om de onderstaande regels1: 1 Vertel vanuit je eigen perspectief of eigen ervaring. 2 Laat de ander zijn/haar verhaal vertellen. 3 Wees écht nieuwsgierig naar de ervaringen, gedachten en gevoelens van anderen. Probeer je open te stellen en tot je door laten dringen wat de ander zegt.
Integendeel, psychologische veiligheid betekent juist dat mensen eerlijker naar elkaar toe zijn, dat ze elkaar eerder en makkelijker aanspreken, dat de communicatie energieker en de samenwerking intensiever wordt.
Wel zijn er een paar terugkerende signalen die je in de gaten kan houden. Volgens Kromwijk-Lub is een van de eerste tekenen van wegkwijnende liefde dat je je steeds meer aan elkaar gaat ergeren. Je gaat elkaar vermijden, in gesprekken wordt er kortaf gereageerd en er is minder interesse in elkaars leven.
Diepgang is nodig om emotionele problemen te kunnen oplossen. Is er geen of weinig diepgang, dan worden dit soort problemen niet meer opgelost. Meestal verdwijnt dan het vertrouwen in elkaar. Je kunt overigens diepgang hebben met je partner, maar ook met mensen buiten de relatie.
Bij emotionele verwaarlozing gaat het vaak juist om dingen die ouders níet doen: ze geven een kind geen aandacht, liefde, emotionele steun en bevestiging. Of hun gedrag is heel onvoorspelbaar, het ene moment lief, het andere moment afwijzend, waardoor een kind geen veiligheid voelt.