Informatie over een erfenis kunt u vinden in het boedelregister. Bijvoorbeeld welke notaris (boedelnotaris) de erfenis gedaan heeft. In het boedelregister vindt u ook de verklaringen van erfgenamen die de erfenis hebben aanvaard of verworpen. Iedere rechtbank heeft een eigen boedelregister.
Hoe vind ik de erfenis van een onbekend familielid? Je kan in een databank opzoeken of er nog een erfenis op je te wachten staat. Dat bestand heet de consignatiekas. Zo kan je gratis uitzoeken of er nog ergens een erfenis op je staat te wachten.
Na het overlijden heeft u 3 maanden tijd om te onderzoeken en te bepalen of u de erfenis wil aanvaarden of niet. Schuldeisers mogen de erfgenamen ook niet direct vragen de schulden te betalen. Ze moeten daarmee wachten totdat de erfgenamen hun keuze hebben gemaakt.
Met een 'verklaring van erfrecht' bewijst u wie de erfgenamen zijn. De notaris maakt dit officiële document. Hierin staat of de overleden persoon een testament had en of de erfgenamen de erfenis hebben geaccepteerd.
De notaris zal de erfgenamen volgens het testament informeren. Hij zal zijn best doen de erfgenamen op te sporen, maar hoeft niet de wereld af te zoeken naar een onvindbare erfgenaam.
Als u een erfenis krijgt, hoort dit bij uw vermogen - ook al is deze nog niet onder de erfgenamen verdeeld. Over uw vermogen betaalt u misschien inkomstenbelasting. Lees hoe dat zit. Geef in uw aangifte inkomstenbelasting uw aandeel van de erfenis aan bij uw bezittingen en (eventueel) schulden.
Als je een erfenis beneficiair aanvaardt, dan mag je de erfenis onderzoeken. Je kunt dan achterhalen of er meer schulden zijn dan geld en bezittingen. Je mag de erfenis daarna weigeren of zuiver aanvaarden.
Let wel op: de erfenis komt niet meteen toe aan de Staat als deze in de consignatiekas wordt gestort. Rechthebbenden kunnen namelijk daarna nog binnen 20 jaar aanspraak maken op de erfenis. Daarna is het recht om aanspraak te maken op de nalatenschap verjaard. Dat geldt ook voor onbeheerde banktegoeden van de erflater.
In een testament kan zijn vastgelegd wat er na overlijden met de bezittingen van de overledene zal gebeuren, maar dit is niet wettelijk verplicht. Wanneer er geen testament is, bepaalt de wet of u erfgenaam bent en op welk deel u recht heeft.
Op grond van de Wet op het notarisambt is het mogelijk om het openen van een testament uit te stellen tot na de uitvaart. Dit kun je bijvoorbeeld opnemen in je testament als je iemand onterft en niet wilt dat iemand daar achter komt voor je begrafenis. In dat geval is je testament pas na een kleine week openbaar.
In de wet is een mogelijkheid geschapen voor de legitimaris om informatie op te vragen bij de overige erfgenamen of bij de executeur. De onterfde erfgenamen, de legitimaris, heeft recht op inzage in en afschrift van alle bescheiden die hij of zij voor de berekening van zijn legitieme portie nodig heeft.
Als er geen testament is, regelen de erfgenamen samen de erfenis. Zij kunnen dit ook door 1 of meer personen laten doen met een boedelvolmacht. Dit is een verklaring waarin staat wat de gekozen persoon namens de erfgenamen mag doen. Deze persoon kan een erfgenaam zijn, maar dat hoeft niet.
Contacteer een notaris om de verdeling van de nalatenschap minnelijk te proberen regelen. De notaris kan voor jou de andere erfgenamen opsporen en contacteren. Ook kan de notaris nagaan of de overledene een testament maakte. Meestal zal de notaris een inschatting kunnen geven over wat je kan verwachten van de erfenis.
Hoeveel tijd dat is, verschilt sterk per nalatenschap. In een vrij overzichtelijke situatie duurt de afwikkeling al snel ruim een jaar. In ingewikkelde omstandigheden kan dit ook oplopen tot meerdere jaren. Pas na afwikkeling van de nalatenschap kan de erfenis verdeeld worden onder de erfgenamen.
De burgerlijke stand
Een overlijden moet zo snel mogelijk aangegeven worden bij de ambtenaar van de burgerlijke stand van de gemeente waar de persoon is overleden. Je kan dit zelf doen of laten regelen door je begrafenisondernemer. De burgerlijke stand zal onder andere het ziekenfonds van de overledene informeren.
Degene iets verkrijgt uit een nalatenschap, is de belastingplichtige voor de erfbelasting. Dat betekent dus dat de erfgenaam of legataris (degene die een legaat krijgt uit de nalatenschap) de erfbelasting moet betalen. Soms werkt het anders met de daadwerkelijke betaling van de erfbelasting.
In algemene zin is een executeur verantwoordelijk voor het afhandelen van uw nalatenschap. Denkt aan opzeggen van de huur, betalen van schulden, maar ook het regelen van uw begrafenis of crematie kunt u overlaten aan een executeur. Alles over nalatenschap leest u in deze brochure.
Bij een wettelijke verdeling zijn de echtgenoot van de overledene en de kinderen voor gelijke delen erfgenaam. Maar de hele erfenis (bezittingen en schulden) gaat direct naar de echtgenoot van de overledene. De kinderen hebben wel recht op een deel van de erfenis - hun wettelijk erfdeel - maar zij krijgen dit nog niet.
In een testament staat wie de erfgenamen van de overledene zijn. Als u wilt weten of een overledene een testament heeft gemaakt en waar dat is, kunt u of kan uw notaris contact opnemen met het Centraal Testamentenregister (CTR).
De enige manier om iemand te onterven is dit te laten opnemen in een testament. Een kind kan echter niet de inhoud van het testament van zijn ouder bepalen. Maar hoe kun je je dan wel laten onterven? De enige oplossing is het verwerpen van de erfenis.
Als er meer schulden in de erfenis zitten dan bezittingen (baten), is er sprake van een negatieve nalatenschap. U erft dan schuld. Wilt u dit voorkomen, dan kunt u de erfenis beneficiair aanvaarden. U accepteert dan de erfenis alleen als deze positief is.
Je kunt het geld op een spaarrekening zetten maar je kunt ook gaan beleggen, investeren in een woning, je pensioen mee aanvullen etc. Door hierover na te denken, kan je geld meer waard worden. Denk niet alleen aan nu, maar ook aan straks en bepaal zelf wat bij je past.
Als u geld erft, telt dit niet mee als inkomen zoals loon of een uitkering. Het telt echter wél mee als vermogen.
Als een erfgenaam niet wenst mee te werken, dan kan de rechter worden gevraagd de verdeling van de nalatenschap vast te stellen. De rechter gaat dan bepalen wie welke goederen krijgt en welke overbedelingsvorderingen betaald moeten worden.