De vaakst voorkomende reden dat mensen flauwvallen en hun bewustzijn even verliezen is een emotie of vermoeidheid. De hartslag wordt trager en de bloeddruk daalt, waardoor er minder zuurstofrijk bloed in de hersens komt.
De oorzaken van bewusteloosheid staan bijna altijd in verband met mechanisch geweld (klap op het hoofd, verkeersongeluk) of met metabole oorzaken, zoals het tekortschieten van de bloedvoorziening van de hersenen of van de inwerking van giftige stoffen daarop.
Het zien van bloed, te lang staan in een benauwde ruimte, te snel opstaan of acute paniek zijn de meest voorkomende oorzaken waarom iemand plotseling het bewustzijn kan verliezen. Maar soms is er meer aan de hand en kan een syncope wijzen op een serieus cardiologisch of neurologisch probleem.
De bewusteloosheid duurt meestal nog geen minuut maar voor omstanders lijkt dit vaak wel 5 tot 10 minuten te duren. Tijdens de bewusteloosheid kunnen de armen of benen schokken en het kan zijn dat u uw urine laat lopen. Wanneer er weer voldoende bloed naar het hoofd stroomt, herstelt het bewustzijn zich.
Wat gebeurt er als je onwel wordt? “Je verliest kort het bewustzijn. De directe oorzaak van een wegraking is een verminderde toevoer van zuurstofrijk bloed naar de hersenen. Het licht gaat even uit, omdat als het ware de aanvoer van elektriciteit hapert.
Te snel opstaan (orthostatische hypotensie)
Je kunt flauwvallen als je te snel opstaat. Dit heet orthostatische hypotensie. Hierbij past het lichaam zich niet snel genoeg aan na het opstaan. Het bloed blijft in de buik en benen zitten en komt niet snel genoeg bij het hart en de hersenen.
Dit vallende gevoel wordt een hypnagoge schok of slaapstuip genoemd. Het is de fase tussen het wakker zijn en het slapen en kan zich ook uiten in de vorm van een schok die door uw armen of benen gaat. Het is (nog) niet precies duidelijk waardoor een hypnagoge schok wordt veroorzaakt, maar er zijn wel enkele theorieën.
Bij bewusteloosheid zit een slachtoffer onderuitgezakt of ligt hij op de grond. Het slachtoffer reageert niet op aanspreken en op het schudden aan de schouders. Daarbij kunnen de ogen zowel open als gesloten zijn. Iemand die bewusteloos is voelt slap aan.
De vaakst voorkomende reden dat mensen flauwvallen en hun bewustzijn even verliezen is een emotie of vermoeidheid. De hartslag wordt trager en de bloeddruk daalt, waardoor er minder zuurstofrijk bloed in de hersens komt. Het is een mentale reactie op bijvoorbeeld: vervelend nieuws.
Voorafgaand aan het flauwvallen heeft u vaak een licht gevoel in uw hoofd, krijgt u zwarte vlekken voor uw ogen en hoort u gezoem in uw oren. Voor, tijdens of na het flauwvallen ziet u vaak bleek, zweet u overmatig en bent u misselijk. Nadat u bent bijgekomen, kunt u nog enige tijd moe zijn.
De flauwval challenge - ook wel blackout challenge genoemd - doet weer de ronde op TikTok. Gebruikers van de populaire app worden hierbij uitgedaagd om zichzelf te filmen terwijl ze hun adem inhouden. Dat doen ze tot ze flauwvallen. “Maar je kan daarvan in coma raken of erger.”
Bij een valaanval (vaak wordt de Engelse term 'drop attack' gebruikt) valt iemand plotseling op de grond, zonder het bewustzijn te verliezen. Meestal gebeurt het tijdens lopen of staan, zonder enige waarschuwing.
Een wegraking is een kortdurende bewusteloosheid. Aanvallen van bewusteloosheid, waarbij u in elkaar zakt. De aanval duurt meestal niet langer dan één tot twee minuten. De meest voorkomende oorzaak van een wegraking is flauwvallen.
Coma is een vorm van bewusteloosheid. Voor andere mensen lijkt het alsof je heel diep slaapt: je reageert niet meer op hun stem of wanneer ze je aanraken. Zelfs als iemand je hard knijpt, zul je hier meestal niet op reageren zoals je normaal zou doen.
Daadwerkelijke flauwte
Op het moment dat het slachtoffer daadwerkelijk het bewustzijn verliest is er sprake van een flauwte. Het slachtoffer wordt slap en zakt in elkaar. De spieren zijn slap. Soms draait het slachtoffer even met de ogen en de ogen blijven vaak geopend.
Veelvoorkomende oorzaken van flauwvallen zijn: een lage bloeddruk, te snel opstaan, oververhitting, te weinig eten of drinken, stress, hartklachten en vermoeidheid.
Syncope is een ander woord voor flauwvallen. We noemen het ook wel wegraking of collaps. Bij syncope stroomt er tijdelijk niet genoeg bloed door de hersenen. Meestal komt dat door een lage bloeddruk of doordat de bloeddruk plotseling daalt.
Een flauwte herkennen
Een flauwte gaat altijd gepaard met enkele symptomen zoals zweten, geeuwen en bleek worden. Daarna ervaart het slachtoffer een vermindert bewustzijn dat uiteindelijk leidt tot bewusteloosheid.
Wanneer je boven water wilt blijven, helpt (diep) inademen enorm. Tijdens het uitademen zak je weer een beetje. Het is daarom handig om het 'boven blijven' te ondersteunen met (stuw)bewegingen van armen en benen die er voor zorgen dat je 'omhoog' komt.
Pijnprikkels worden boven de orbita (figuur 1) of op het nagelbed (figuur 2) toegediend. Vaak is het onderscheid tussen de M = 3 (abnormaal buigen) en M = 4 (terugtrekken) voor onervaren onderzoekers moeilijk.
Hoe kun je een slachtoffer, die bewusteloos lijkt, aanspreken? Je kunt een simpele opdracht geven als: "Doe je ogen eens open" of "Kijk mij eens aan". Schudt zacht aan de schouders. Dit doe je omdat het slachtoffer iets aan het gehoor zou kunnen mankeren.
Een persoon is bewusteloos wanneer hij het bewustzijn heeft verloren. De persoon reageert dan niet meer op prikkels uit zijn omgeving. Je kan een bewusteloze persoon niet wakker maken.
Adem gedurende 4 seconden heel rustig in door je neus. Houd je adem 7 seconden in. Adem heel rustig uit door je mond gedurende 8 seconden.
Tijdens het in slaap vallen hebben veel mensen regelmatig vreemde ervaringen. Ze zien, horen, voelen, ruiken dingen die er niet zijn. Veel voorkomend zijn het gevoel plotseling in een diepte te vallen en dan waker te schrikken of het gevoel te stikken. Dit noemen we hypnagoge ervaringen.